Praesens (Latijn)
Het praesens is in het Latijn het tempus van het werkwoord dat in het Nederlands meestal te vertalen is met een onvoltooid tegenwoordige tijd. Er zijn verschillende wijzen: indicatief, imperatief, conjunctief, infinitief. Er bestaat ook een adjectivum verbale in het praesens: het participium.
Vervoeging
[bewerken | brontekst bewerken]| a-stam | e-stam | lange i-stam | korte i-stam | mk-stam | vertaling clamare | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| clamo | timeo | audio | capio | duco | ik schreeuw | |||
| clamas | times | audis | capis | ducis | jij schreeuwt | |||
| clamat | timet | audit | capit | ducit | hij-zij-het schreeuwt | |||
| clamamus | timemus | audimus | capimus | ducimus | wij schreeuwen | |||
| clamatis | timetis | auditis | capitis | ducitis | jullie schreeuwen | |||
| clamant | timent | audiunt | capiunt | ducunt | zij schreeuwen | |||
| Imperatief | ||||||||
| clama ! | time ! | audi ! | cape ! | duce ! | schreeuw!, schreeuwt! | |||
| clamate ! | timete ! | audite ! | capite ! | ducite ! | schreeuw, schreeuwt! | |||
| Nederlands ik-vorm | ||||||||
| roep | vrees | hoor | neem | leid | schreeuw | |||
| Infinitief | ||||||||
| clamare | timere | audire | capere | ducere | schreeuwen | |||
Uitzonderingen
[bewerken | brontekst bewerken]De werkwoorden esse (zijn), velle (willen), nolle (niet willen), ire (gaan), malle (liever willen), ferre (dragen, brengen) en posse (kunnen) zijn onregelmatig en hebben een andere vervoeging, vergelijkbaar met het Frans.
| esse | posse | velle | nolle | malle | ire | ferre | vertaling esse |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| sum | possum | volo | nolo | malo | eo | fero | ik ben |
| es | potes | vis | non vis | mavis | is | fers | jij bent |
| est | potest | vult | non vult | mavult | it | fert | hij-zij-het is |
| sumus | possumus | volumus | nolumus | malumus | imus | ferimus | wij zijn |
| estis | potestis | vultis | non vultis | mavultis | itis | fertis | jullie zijn |
| sunt | possunt | volunt | nolunt | malunt | eunt | ferunt | zij zijn |
| Imperativus | |||||||
| es | -- | -- | noli | -- | i | fer | wees ! |
| este | -- | -- | nolite | -- | ite | ferte | zijt! |
| Nederlands ik-vorm | |||||||
| ben | kan | wil | wil niet | wil liever | ga | draag | |
| Infinitivus | |||||||
| esse | posse | velle | nolle | malle | ire | ferre | zijn |
Ook dingen om op te letten zijn de (semi)deponente werkwoorden en het werkwoord fieri.
De vervoeging van "fieri":
| fieri |
|---|
| fio |
| fis |
| fit |
| fimus |
| fitis |
| fiunt |
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]
· 
· 