Naar inhoud springen

Roetpiet

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Roetveegpiet)
Roetveegpiet in een school in de Achterhoek
Optocht met roetveegpieten in Rotterdam, Delfshaven in 2016

De roetpiet, roetveegpiet of schoorsteenpiet is een variant van Zwarte Piet die Sinterklaas begeleidt bij het sinterklaasfeest in Nederland en België. Zijn gezicht is voorzien van vegen van roet afkomstig van het roet in schoorstenen waar de piet doorheen moet om cadeaus af te leveren.

De roetpiet is ontstaan naar aanleiding van de zwartepietendiscussie waarbij egaal donkergeschminkte pieten onderwerp van debat zijn. In 2014 pleitten directeur Ineke Strouken van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed en Frits Booy van de Stichting Nationaal Sint Nicolaas Comité voor de introductie van een roetpiet met vegen op het gezicht.[1] De Amsterdamse Stichting Sinterklaas begon in 2014 met de schoorsteenpiet, evenals het Sinterklaasjournaal, dat in dat jaar een roetveegpiet liet zien, in aanvulling op de traditionele Zwarte Piet.[2] In 2015 kondigde winkelketen Hema aan over te stappen op de roetpiet.[3] Ook de televisiezender RTL introduceerde in 2016 de roetpiet in uitzendingen van Telekids over Sinterklaas.[4][2] Daarnaast kondigde de NTR in 2019 aan om volledig over te gaan naar de roetpiet in uitzendingen van het Sinterklaasjournaal en de landelijke intocht.[5]

In België treedt in 2017 in Gent en Antwerpen de roetveegpiet op, terwijl in andere steden en op het platteland de traditionele Zwarte Piet zichtbaar blijft.[6] Hetzelfde verschijnsel treedt op in Nederland, waar buiten de Randstad, bijvoorbeeld in Flevoland, de traditionele Zwarte Piet in 2017 nog te zien is op Sinterklaasintochten. Sommige Nederlandse gemeenten sluiten echter aan bij het uiterlijk dat in het Sinterklaasjournaal wordt gebruikt.[7]

Tegenstanders van roet(veeg)pieten zijn er zowel onder voorstanders als tegenstanders van Zwarte Piet.

Tegenstanders van de roetpiet vrezen dat de traditionele rol van Zwarte Piet hiermee verdwijnt,[8] ze zien het als een bedreiging van Nederlands erfgoed. Ook de gekozen vorm van Spaanse edellieden in Amsterdam wekt weerstand op, omdat dit gevoelig ligt vanwege gebeurtenissen tijdens de Tachtigjarige Oorlog.[9]

Dat een persoon die voor roetpiet speelt herkenbaarder kan zijn voor kinderen dan iemand die geheel geschminkt is, wordt door sommigen als een nadeel gezien.[10]

Sommige critici wijzen er daarnaast op dat de roetveegpiet een symbool is, en het dieper liggende probleem van structureel racisme dus niet oplost. Het zou ook kunnen leiden tot een pyrrusoverwinning, als men met roetveegpiet het idee zou krijgen dat structureel racisme "opgelost" zou zijn.[11]