Stichting Urgenda
| Stichting Urgenda | ||
|---|---|---|
| ||
| Doel | Nederland sneller duurzaam te maken | |
| Opgericht | 2007 | |
| Personen | ||
| Oprichter | Jan Rotmans Marjan Minnesma | |
| Directeur | Marjan Minnesma[1] | |
| http://www.urgenda.nl/ | ||
Stichting Urgenda is een Nederlandse actiegroep die zich ten doel stelt om Nederland sneller duurzaam te maken. De stichting is een initiatief van Marjan Minnesma en hoogleraar Jan Rotmans.
Door de stichting werden in 2010 in Nederland 50.000 zonnepanelen verkocht. Door groot in te kopen wist de organisatie de prijs met een derde te drukken. Voor dit project werd geen subsidie of bankkrediet verstrekt.
Urgenda is de initiator van de landelijke Dag van de Duurzaamheid. In dit kader worden er op basisscholen voorleesacties georganiseerd.
Klimaatzaak
[bewerken | brontekst bewerken]Op 24 juni 2015 won de stichting met 900 andere eisers een rechtszaak tegen de Staat der Nederlanden over het landelijke klimaatbeleid. Via de rechtbank werd afgedwongen dat de Nederlandse staat de uitstoot van broeikasgassen eind 2020 met minimaal 25% moet hebben teruggedrongen, in vergelijking met die in 1990 (vanuit het Klimaatverdrag). Volgens de rechtbank zal Nederland bij ongewijzigd beleid niet verder komen dan een beperking van 17%. De stichting had om een korting van 40% gevraagd.[2] Het door de Nederlandse overheid ingestelde hoger beroep werd op 9 oktober 2018 verworpen.[3][4] De staat stelde tegen de uitspraak tevergeefs beroep in cassatie bij de Hoge Raad.[5] Op 20 december 2019 bepaalde de Hoge Raad dat de staat zich aan de eerdere uitspraak diende te houden.[6][7][8]
In april 2020 kwam de regering-Rutte met een pakket maatregelen. Er zou een extra kolencentrale gesloten worden en de overgebleven centrales zouden tijdelijk naar maximaal 35% van hun capaciteit gaan. Volgens Urgenda is dit nog niet gerealiseerd. Een reeks andere maatregelen is wel genomen, maar de verwachting is dat in 2021 nog 5 megaton te veel broeikasgassen uitgestoten worden (middenwaarde; maximaal 12 Mton te veel). Stichting Urgenda en andere milieuorganisaties kwamen met een 54 puntenplan om het reductiedoel alsnog te halen. Zij doen mei 2021 een beroep op het demissionaire kabinet-Rutte en degenen die bij de kabinetsformatie betrokken zijn het genoemde doel te halen. En, zeggen zij, er is een wet nodig met een hogere ambitie van minstens 65% reductie in 2030 met een jaarlijkse tussenevaluatie. Net als Duitsland dat concrete en harde tussendoelen stelt.[9]
Volgens een persbericht van het CBS van 12 maart 2021 met een eerste raming over 2020 was de uitstoot van broeikasgassen dat jaar met 24,5% gedaald ten opzichte van 1990. Dat paste net binnen de foutmarges van het rechterlijk vonnis.[10] Over 2022 daalde de uitstoot met 9% ten opzichte van 2021. Ten opzichte van 1990 was de uitstoot in Nederland al met meer dan 30% gedaald.[11]
Kritiek
[bewerken | brontekst bewerken]De rechtszaken van Urgenda oogsten veel kritiek vanuit de samenleving en verschillende juristen stellen dat hier sprake is van een democratisch tekort, het is aan de politiek om beleid te maken, niet aan de rechter.[12][13][14]
Rechtsgeleerde Afshin Ellian stelt in Elsevier Weekblad dat de Hoge Raad een ernstige fout in de zaak heeft gemaakt. De Nederlandse Staat heeft zich een internationale verplichting opgelegd. De Nederlandse regering vertegenwoordigt de Nederlandse Staat en de regering is gevormd door de wil van een meerderheid in het Nederlandse parlement. En het Nederlandse parlement gevormd door de uitslag van de laatste verkiezingen. Hier zijn alle stichtingen en andere belangenbehartigers irrelevant. Daarom is de wijze waarop de Hoge Raad art. 3:305a BW heeft toegepast, in strijd met het door de Grondwet gewaarborgd democratische stelsel.[15]
Anderen vinden dan weer dat de natuur en het milieu rechtspersoonlijkheid zouden moeten krijgen en bijvoorbeeld ecocide een erkend misdrijf zou moeten worden.[16][17]
Onderscheidingen
[bewerken | brontekst bewerken]- Eredoctoraat (Doctor honoris causa) van de Université Saint-Louis - Bruxelles (2019).[18]
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ Jelmer Mommers, Shell moet voor de rechter komen voor zijn aandeel in klimaatverandering. Dit is de advocaat die daarachter zit. De Correspondent (5 april 2019).
- ↑ Rechtbank Den Haag 24 juni 2015, C/09/456689 / HA ZA 13-1396, ECLI:NL:RBDHA:2015:7145, AB 2015/336, noot Ch.W. Backes.
- ↑ Gerechtshof Den Haag 9 oktober 2018, 200.178.245/01, ECLI:NL:GHDHA:2018:2591, AB 2018/417, noot G.A. van der Veen, Ch.W. Backes.
- ↑ "Staat verliest opnieuw in klimaatzaak Urgenda, moet meer doen om CO2-uitstoot te verminderen", RTL Nieuws, 9 oktober 2018. Geraadpleegd op 02 februari 2023.
- ↑ Kamerstukken II 2018/19, 32 813, nr. 368 (reactie op het verzoek van het lid Van der Lee, gedaan tijdens de Regeling van werkzaamheden van 22 januari 2019, over alle stukken rondom de cassatie van de Klimaatzaak openbaar te maken).
- ↑ HR 20 december 2019, 19/00135, ECLI:NL:HR:2019:2006, NJ 2020/41, noot J. Spier. "Klimaatzaak Urgenda"
- ↑ Rechtspraak.nl (20 december 2019). Klimaatzaak Urgenda. Persbericht. Geraadpleegd op 02 februari 2023.
- ↑ Bleeker, T.R. (maart 2020). HR Urgenda: klimaatverandering en het klimaatbevel nader bekeken. Nederlands Tijdschrift voor Burgerlijk Recht (NTBR) 2020 (2). Geraadpleegd op 02 februari 2023.
- ↑ Urgenda persbericht, Kabinet schiet tekort in uitvoering Urgenda-vonnis – terug naar de rechter?. Website Urgenda (7 mei 2021). Geraadpleegd op 27 mei 2021.
- ↑ CBS (12 maart 2021). Uitstoot broeikasgassen 8 procent lager in 2020. Persbericht. Geraadpleegd op 02 februari 2023.
- ↑ Uitstoot broeikasgassen 9 procent lager in 2022
- ↑ "Het gerechtshof gaat veel te ver met het Urgenda-arrest", Trouw. Geraadpleegd op 02 februari 2023.
- ↑ Stremler, Maarten, Urgenda-arrest is voorbeeld van nieuw constitutionalisme (8 januari 2020).
- ↑ de Boer, Nik (februari 2016). Trias politica niet opofferen voor ambitieuze klimaatpolitiek. S&D 73 (1).
- ↑ Ellian, Afshin, "Urgenda-arrest getuigt van onjuiste opvatting van het recht", Elsevier Weekblad. Geraadpleegd op 02 februari 2023.
- ↑ ‘Ecocide moet opgenomen worden in het strafrecht’. MO* (26 juni 2021). Geraadpleegd op 13 februari 2023.
- ↑ Outer, Jessica den, Onze planeet leefbaar houden? Geef bossen en rivieren rechten. De Correspondent (3 mei 2021). Geraadpleegd op 13 februari 2023.
- ↑ (fr) Gilles Toussaint, Elle fait condamner le gouvernement néerlandais pour sa politique climatique : "Il a le devoir de protéger ses citoyens". La Libre (1 oktober 2019). Geraadpleegd op 4 oktober 2019.