Vraný

**Vraný**
Gemeente in Tsjechië
	;
Situering
Regio (kraj)	Midden-Bohemen
District (okres)	Kladno
Coördinaten	50° 20′ NB, 14° 1′ OL
Algemeen
Oppervlakte	17,01 km²
Inwoners ; (2023)	800
Politiek
Burgemeester	ing. Miroslav Zázvorka
Overig
Postcode(s)	273 72; 273 73
Website	Officiële website
Detailkaart
	Ligging in Kladno
Foto's
	Slánskápoort (2004)
Portaal	Tsjechië

Vraný (Duits: Wranney of Wrana) is een Tsjechische gemeente in de regio Midden-Bohemen, en maakt deel uit van het district Kladno.

Vraný telt 800 inwoners (2023).

Geografie

De gemeente Vraný bestaat uit de volgende plaatsen:

Vraný;
Horní Kamenice;
Lukov.

Geschiedenis

De eerste bekende eigenaar van Vraný wordt genoemd in een document uit 1341: Bedřich van Vraného (Friderico de Wraného), wiens familie (vladyks van Vrane. De eerste schriftelijke vermelding van het dorp dateert echter al uit 1228.^[3] Vanaf 1434 was Vraný in het bezit van Zajíc van Házmburk. Op verzoek van Jan IV Zajíc van Házmburk kreeg Vraný van koning op 4 april 1513 Wladislaus II van Hongarije stadsrechten. Op 14 mei 1538 kende keizer Ferdinand I het wapen toe dat vandaag de dag nog steeds in gebruik is. De laatste eigenaar van Vraný, voor het afschaffen van het feodalisme, was de leider van het Sint-Vituskapittel op de Praagse burcht.

Horní Kamenice en Lukov werden in 1980 geannexeerd. Op 10 oktober 2006 werd Vraný wederom een gemeente, nadat de gemeente eerder^{[(sinds) wanneer?]} was opgeheven.

Demografie

Volkstellingen^[4]
1869	1880	1890	1900	1910	1921	1930	1950	1961	1970	1980	1991	2001	2011	2023
937	1013	1060	1104	975	1008	965	737	812	665	756	741	723	728	800

Voorzieningen

Er is een basisschool in het dorp.

Verkeer en vervoer

Autowegen

Weg II/239 loopt door de gemeente en verbindt Vraný met Černčice, Peruc en Černuc.

Spoorlijnen

Er is geen station in Vraný. Het station in de aangrenzende gemeente Vrbičany heette tot 2011 Vraný, maar sindsdien is de naam gewijzigd in Vrbičany. Dat station ligt aan spoorlijn 110 Kralupy nad Vltavou - Slaný - Louny.

Buslijnen

Er zijn vier bushaltes in Vraný:

Halte	Lijn(en)	Route(s)	Vervoerder
Vraný	590 591 595	Vraný - Nové Strašecí Vraný - Klobuky Peruc - Velvary	ČSAD Slaný ČSAD Slaný ČSAD Slaný
Vraný, Bytovky	590 591	Vraný - Nové Strašecí Vraný - Klobuky	ČSAD Slaný ČSAD Slaný
Vraný, Lukov	590	Vraný - Nové Strašecí	ČSAD Slaný
Vraný, Horní Kamenice, I	590 595	Vraný - Nové Strašecí Peruc - Velvary	ČSAD Slaný ČSAD Slaný

Bezienswaardigheden

Kerk van de Geboorte van Johannes de Doper

De kerk staat op een verhoogde, opvallende plaats aan de westkant van Vraný. Het betreft een laatbarok eenbeukig gebouw uit 1751 tot 1761 met een vierkante, verlichte toren en mansardedak. De kerk staat op de plaats van een oudere kerk, oorspronkelijk Romaans, later^{[(sinds) wanneer?]} gotisch. Op de gewelven in de kerk schilderde Jan Václav Spitzer in 1760 scènes uit het leven van Johannes de Doper. Het meubilair is uitgevoerd in rococostijl. Boven het hoofdaltaar hangt een schilderij van de doop van Jezus Christus dat werd geschilderd door Ignác Raab. De preekstoel, biechtstoel en voorkant van het orgel zijn gemaakt door een houtsnijder uit de leerlingenkring van Ignác František Platzer. Het bronzen epitaaf uit 1571 werd gegoten door de Praagse klokkenmaker Brikcí z Cimperka. De kerk wordt omringd door een omheind kerkhof, dat in 1882 werd gesloten. Twee mortuaria staan aan weerszijden van de ingang van de begraafplaats.

Kasteel van Vraný

Het kasteel van Vraný staat aan de uiterste westkant van het dorp in de buurt van de kerk. Het kasteel is barok en werd gebouwd ter vervanging van een oudere vesting tussen 1764 en 1769, als residentie van de leiders van de Sint-Vitus op de Praagse Burcht, wier gebeeldhouwde embleem in een cartouche boven het raam in de gevel is geplaatst. Het kasteel is heden ten dage in gebruik als zorginstelling. Het kasteel heeft twee verdiepingen met een op het oosten gerichte voorgevel en een paar kortere vleugels die naar het westen lopen, verbonden door een bijgebouw. Het kasteel is omgeven door een omheind park, aangelegd in 1860 door toenmalig directeur van het landgoed, František Jaroslav Čech.

Andere bezienswaardigheden

Slánská of Dolejší brána aan de doorgaande weg aan de oostkant van Vraný. Het is de enige overgebleven stadspoort die werd gebouwd nadat het dorp in 1513 stadsrechten kreeg. De andere poort, de Žateckápoort, werd in 1840 afgebroken.
Gemeentehuis, oorspronkelijk uit de 16e eeuw, meermaals herbouwd na branden. De huidige vormgeving dateert uit 1865. Naast het gemeentebestuur zijn er ook een postkantoor en bibliotheek in het gebouw gevestigd.
Sint-Rosaliekapel aan de noordkant van het dorp langs de weg naar Chernochov. Het ronde barokke gebouw met torentje op het dak werd in 1816 gebouwd op kosten van lokale inwoners Kašpar en Rozálie Liška.
Kapel van de Heilige Drie-eenheid ten zuidoosten van het dorp, vlakbij de weg naar Páleč. Het betreft een barokke driehoekige niskapel uit het begin van de 19e eeuw.

Galerĳ

Dorpsvijver
Gemeentehuis
Basisschool
Heuvelstraat aan de noordkant van het dorp
Kruidenier
Dorpsfontein
Voormalig kasteel, thans een zorginstelling
Straat naar de kerk

Externe links

(cs) Officiële website
(cs) Monumentenregister van Vraný

Zie de categorie Vraný van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Vraný op de Tsjechischtalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

↑ (cs) Malý lexikon obcí České republiky - 2017. Malý lexikon obcí České republiky - 2017. Gearchiveerd op 15 maart 2019. Geraadpleegd op 22 april 2024.
↑ (cs) Počet obyvatel v obcích - k 1. 1. 2023. Počet obyvatel v obcích - k 1. 1. 2023. Gearchiveerd op 25 mei 2023. Geraadpleegd op 22 april 2024.
↑ (cs) Historie. Gemeente Vraný. Gearchiveerd op 4 oktober 2023. Geraadpleegd op 23 april 2024.
↑ (cs) Historický lexikon obcí České republiky - 1869 - 2011. Historický lexikon obcí České republiky - 1869 - 2011. Gearchiveerd op 13 april 2021. Geraadpleegd op 23 april 2024.

[1] (cs) Malý lexikon obcí České republiky - 2017. Malý lexikon obcí České republiky - 2017. Gearchiveerd op 15 maart 2019. Geraadpleegd op 22 april 2024.

[2] (cs) Počet obyvatel v obcích - k 1. 1. 2023. Počet obyvatel v obcích - k 1. 1. 2023. Gearchiveerd op 25 mei 2023. Geraadpleegd op 22 april 2024.

[3] (cs) Historie. Gemeente Vraný. Gearchiveerd op 4 oktober 2023. Geraadpleegd op 23 april 2024.

[4] (cs) Historický lexikon obcí České republiky - 1869 - 2011. Historický lexikon obcí České republiky - 1869 - 2011. Gearchiveerd op 13 april 2021. Geraadpleegd op 23 april 2024.

[1]

[2]

[3]

[4]