Nærleiksbrannrøyr: Skilnad mellom versjonar

Sletta innhald Nytt innhald

På line

Siste versjonen frå 3. mai 2022 kl. 22:39

Eit nærleiksbrannrøyr er eit brannrøyr som detonerer sprengstoffet i eit stridshovud automatisk når avstanden til målet vert mindre enn ein førehandsbestemt verdi. Nærleiksbrannrøyr er eigna for mål som til dømes fly, rakettar, skip på havet og bakkestyrkar. Dei gir ein meir sofistikert utløysarmekanisme enn det vanlege kontaktbrannrøyret eller tidsbrannrøyr (tempering), og det er anslått at det aukar dødsraten med 5 til 10 gonger samanlikna med andre brannrøyr.^[1]

Sensortypar

Radio

Radiofrekvenssensor er den viktigaste sensoren for artillerigranatar. Den eininga som er skildra i patent frå andre verdskrigen fungerer som følgjer: Granaten inneheld ein mikrobølgesendar som brukar granatkroppen som antenne og sender ut ei kontinuerleg berebølge på omlag 180-220 MHz.^[2] Når granaten nærmar seg eit reflekterande objekt, vert eit interferensmønster oppretta. Dette mønsteret forandrar seg med minkande avstand til målet og vert omgjort til eit signal. Dette signalet vert så sendt gjennom eit bandpassfilter, forsterka, og utløyser ein detonasjon når det overstig ein gjeven storleik.

Optisk

Ein optisk sensor som nytta eit petoskop vart utvikla i 1935, og patentert i Storbritannia i 1936. Han hadde ein svensk oppfinnar, sannsynlegvis Edward W. Brandt. Sensoren vart først testa som ein del av eit brannrøyr for bombar som skulle sleppast over bombefly, som var ein del av Storbritannia sitt «bomber mot bombefly»-konsept. Han vart rekna (og seinare patentert av Brandt) for bruk med luftforsvarsmissil avfyrt frå bakken. Det vart då brukt ei toroidallinse, som konsentrerar alt lys frå flyet vinkelrett på missilet sin fluktakse og overfører det til ei fotocelle. Når cella endra eit visst verde innan eit visst tidsintervall, vart detonasjonen utløyst.

Nokre moderne luft-til-luft missil (t.d. ASRAAM og AA-12 Adder) nyttar laserar for å utløysa detonasjon.

Akustisk

Akustisk sensor brukar ein mikrofon i missilet. Karakteristisk frekvens og lydbilete av ein motor- eller propelltype vert filtrert og utløyser ein detonasjon. Dette prinsippet vart brukt i britiske eksperiment med bomber, luftforsvarsmissil og luftsprengning (ca. 1939). Det vart seinare brukt i tyske luftforsvarsmissil, som for det meste enno var i utvikling då krigen slutta.

Sjøminer kan òg bruka akustiske sensorar, med moderne versjonar som kan programmerast til å «lytta» etter signaturen til eit bestemt skip.

Magnetisk

Ein magnetisk sensor kan berre brukast til å oppdaga stor masse av jarn, til dømes skip. Det er brukt i miner og torpedoar. Brannrøyr av denne typen kan overvinnast av degaussing, ved hjelp av skipsskrog som ikkje er av metall (spesielt minesveiparar) eller ved magnetisk induksjon-loopar montert på fly eller slepebøyer.

Lufttrykk

Nokre sjøminer er i stand til å oppdaga trykkbølger av skip som passerer over dei.

Kjelder

↑ Hinman, Wilbur S (1957). «Portrait of Harry Diamond». IEEE Joural: 443. Henta 18 December 2015.
↑ US 3152547, Kyle, John W, "Radio Proximity Fuze", issued 1950-12-04

Denne artikkelen bygger på «Nærhetsbrannrør» frå Wikipedia på bokmål, den 26. februar 2017.

Bakgrunnsstoff

[Portrait-1] Hinman, Wilbur S (1957). «Portrait of Harry Diamond». IEEE Joural: 443. Henta 18 December 2015.

[Kyle,_1950-2] US 3152547, Kyle, John W, "Radio Proximity Fuze", issued 1950-12-04

[1]

[2]

@@ Line 1: / Line 1: @@
-[[Fil:MK53_fuze.jpg|mini||Nærleiksbrannrør MK53 fjerna frå granatskalet. Ca. 1950-talet]]
+[[Fil:MK53_fuze.jpg|mini|Nærleiksbrannrøyret MK53 teke ut frå granatskalet. Ca. 1950-talet]]
-Eit '''nærleiksbrannrøyr''' er eit [[brannrøyr]] som detonerer [[sprengstoff]]et i eit [[stridshovud]] automatisk når avstanden til målet vert mindre enn ein førehandsbestemt verdi. Nærleiksbrannrøyr er eigna for mål som til dømes fly, rakettar skip på havet, og bakkestyrkar. Dei gir ein meir sofistikert utløysermekanisme enn det vanlege kontaktbrannrøyret eller tidsbrannrøyr (tempering), og det er anslått at det aukar dødsraten med 5 til 10 gonger i tilhøve til andre brannrøyr.<ref name="Portrait">{{cite journal|last1=Hinman|first1=Wilbur  S|title=Portrait of Harry Diamond|journal=IEEE Joural|date=1957|page=443|url=http://ieeexplore.ieee.org/stamp/stamp.jsp?arnumber=4056534|accessdate=18 December 2015}}</ref>
+Eit '''nærleiksbrannrøyr''' er eit [[brannrøyr]] som detonerer [[sprengstoff]]et i eit [[stridshovud]] automatisk når avstanden til målet vert mindre enn ein førehandsbestemt verdi. Nærleiksbrannrøyr er eigna for mål som til dømes fly, rakettar, skip på havet og bakkestyrkar. Dei gir ein meir sofistikert utløysarmekanisme enn det vanlege kontaktbrannrøyret eller tidsbrannrøyr (tempering), og det er anslått at det aukar dødsraten med 5 til 10 gonger samanlikna med andre brannrøyr.<ref name="Portrait">{{cite journal|last1=Hinman|first1=Wilbur  S|title=Portrait of Harry Diamond|journal=IEEE Joural|date=1957|page=443|url=http://ieeexplore.ieee.org/stamp/stamp.jsp?arnumber=4056534|accessdate=18 December 2015}}</ref>
 == Sensortypar ==
@@ Line 6: / Line 6: @@
 === Radio ===
 Radiofrekvenssensor er den viktigaste sensoren for artillerigranatar.
-Den eininga som er skildra i World War II patent fungerer som følgjer: Granaten inneheld ein micro-sendaren som brukar granatkroppen som ei [[Radioantenne|antenne]] , og sender ut ei kontinuerleg bærebølge på omtrent 180-220 MHz.<ref name="Kyle, 1950">{{citation|inventor-last=Kyle|inventor-first=John W|title=Radio Proximity Fuze|issue-date=1950-12-04|accessdate=13 July 2008|patent-number=3152547|country-code=US|url=http://www.google.com/patents?id=ygNzAAAAEBAJ}}</ref> Når granaten nærmar seg eit reflekterande objekt, vert eit interferensmønster  oppretta. Dette mønsteret forandrar seg med minkande avstand: kvar halve bølgjelengde i avstand (ei halv bølgjelengd på denne frekvensen er omlag 0.7 meter), og sendaren er i eller ut av resonans. Dette fører til ein liten syklus på utstrålt effekt og følgjeleg vil ein oscillator levera straum av omkring 200-800 Hz i [[Dopplereffekten|Dopplerfrekvens.]] Dette signalet vert så sendt gjennom eit bandpassfilter, forsterka, og utløyser detonasjon når den overstig ein gjeven storleik.
+Den eininga som er skildra i patent frå andre verdskrigen fungerer som følgjer: Granaten inneheld ein mikrobølgesendar som brukar granatkroppen som  [[Radioantenne|antenne]] og sender ut ei kontinuerleg [[berebølgje|berebølge]] på omlag 180-220 [[MHz]].<ref name="Kyle, 1950">{{citation|inventor-last=Kyle|inventor-first=John W|title=Radio Proximity Fuze|issue-date=1950-12-04|accessdate=13 July 2008|patent-number=3152547|country-code=US|url=http://www.google.com/patents?id=ygNzAAAAEBAJ}}</ref> Når granaten nærmar seg eit reflekterande objekt, vert eit interferensmønster oppretta. Dette mønsteret forandrar seg med minkande avstand til målet og vert omgjort til eit signal. Dette signalet vert så sendt gjennom eit bandpassfilter, forsterka, og utløyser ein detonasjon når det overstig ein gjeven storleik.
 === Optisk ===
-Optisk sensor vart utvikla i 1935, og patentert i Storbritannia i 1936, av ein svensk oppfinnar, sannsynlegvis Edward W. Brandt, ved hjelp av eit petoskop. Det vart først testa som ein del av eit brannrør for bombar som skulle sleppe bombar over flyet, som er ein del av STORBRITANNIAS Air Ministry "bombar på bombers" - konseptet. Det vart sett på som (og seinare patentert av Brandt) for bruk med luftforsvarsmissil avfyrt frå bakken. Det vert då brukt eit toroidalobjektiv, som konsentrert lys frå eit plan vinkelrett på missilet sin viktigaste akse på ei fotocelle. Når cella endra eit visst verdi i eit viss tidsintervall, vart detonasjonen utløyst.
+Ein optisk sensor som nytta eit petoskop vart utvikla i 1935, og patentert i Storbritannia i 1936. Han hadde ein svensk oppfinnar, sannsynlegvis Edward W. Brandt. Sensoren vart først testa som ein del av eit brannrøyr for bombar som skulle sleppast over bombefly, som var ein del av [[Storbritannia]] sitt «bomber mot bombefly»-konsept. Han vart rekna (og seinare patentert av Brandt) for bruk med luftforsvarsmissil avfyrt frå bakken. Det vart då brukt ei toroidallinse, som konsentrerar alt lys frå flyet vinkelrett på missilet sin fluktakse og overfører det til ei fotocelle. Når cella endra eit visst verde innan eit visst tidsintervall, vart detonasjonen utløyst.
 Nokre moderne luft-til-luft missil (t.d. ASRAAM og AA-12 Adder) nyttar [[Laser|laserar]] for å utløysa detonasjon.
 === Akustisk ===
-Akustisk sensor brukar ein mikrofon i missilet. Karakteristisk frekvens av ein motor- eller propelltype som er filtrert og utløyser detonasjon. Dette prinsippet vart brukt i Britiske eksperiment med bombar, anti-fly missil, og luftsprengning (ca 1939). Det vart seinare brukt i tyske luftforsvarsmissil, som for det meste var enno i utvikling då krigen slutta.
+Akustisk sensor brukar ein mikrofon i missilet. Karakteristisk frekvens og lydbilete av ein motor- eller propelltype vert filtrert og utløyser ein detonasjon. Dette prinsippet vart brukt i britiske eksperiment med bomber, luftforsvarsmissil og luftsprengning (ca. 1939). Det vart seinare brukt i tyske luftforsvarsmissil, som for det meste enno var i utvikling då krigen slutta.
-Sjøminer kan òg bruka akustiske sensorar, med moderne versjonar som kan programmerast til å "lytta" til signatur på eit bestemt skip.
+Sjøminer kan òg bruka akustiske sensorar, med moderne versjonar som kan programmerast til å «lytta» etter signaturen til eit bestemt skip.
 === Magnetisk ===
-[[Fil:Luftmine_(LM).jpg|høgre|mini|Tyske andre Verdskrig magnetisk mine som landa på bakken i staden for vatn.]]
+[[Fil:Luftmine_(LM).jpg|høgre|mini|Tysk magnetisk mine frå andre verdskrigen som landa på bakken i staden for vatn.]]
-Magnetisk sensor kan berre brukast til å oppdaga store massane av jarn, til dømes skip. Det er brukt i miner og torpedoar. Fuzes av denne typen kan overvinnast av degaussing, ved hjelp av ikkje-metallskrog for skip (spesielt [[minesveipar]]ar) eller ved [[Elektromagnetisk induksjon|magnetisk induksjon]] loopar montert på fly eller slepebøyer.
+Ein magnetisk sensor kan berre brukast til å oppdaga stor masse av jarn, til dømes skip. Det er brukt i miner og torpedoar. Brannrøyr av denne typen kan overvinnast av degaussing, ved hjelp av skipsskrog som ikkje er av metall (spesielt [[minesveipar]]ar) eller ved [[Elektromagnetisk induksjon|magnetisk induksjon]]-loopar montert på fly eller slepebøyer.
 === Lufttrykk ===
-Nokre sjøminer er i stand til å oppdaga trykkbølgje av eit skip som passerer over.
+Nokre sjøminer er i stand til å oppdaga trykkbølger av skip som passerer over dei.
 == Kjelder ==
@@ Line 38: / Line 38: @@
 [[Kategori:Ammunisjon]]
 [[Kategori:Bomber]]
-[[Kategori:Maskinomsette artiklar som treng gjennomgang]]
+[[Kategori:Brannrøyr]]