Det ukrainske alfabetet
Det ukrainske alfabetet er eit kyrillisk alfabet nytta til å skriva ukrainsk.
Bokstavar og uttale
[endre | endre wikiteksten]| Normal | Kursiv | Transkripsjon til norsk[1] | Namn | Uttale | Merknad |
|---|---|---|---|---|---|
| А а | А а | a | а /ɑ/ | /ɑ/ | |
| Б б | Б б | b | бе /bɛ/ | /b/ | |
| В в | В в | v | ве /wɛ/ | /w/a | |
| Г г | Г г | h | ге /ɦɛ/ | /ɦ/ | |
| Ґ ґ | Ґ ґ | g | ґе /ɡɛ/ | /ɡ/ | Ge (ґ) blei offisielt forboden i sovjetisk Ukraina frå 1933 til 1990; og det manglar i nokre datateiknsett og -skrifttypar. |
| Д д | Д д | d | де /dɛ/ | /d/, /dʲ/ | |
| Е е | Е е | e | е /ɛ/ | /ɛ/ | |
| Є є | Є є | je | є /jɛ/ | /jɛ/ eller /ʲɛ/ | |
| Ж ж | Ж ж | zj | же /ʒɛ/ | /ʒ/ | |
| З з | З з | z | зе /zɛ/ | /z/, /zʲ/ | |
| И и | И и | y | и /ɪ/ | /ɪ/ | |
| І і | І і | i | і /i/ | /i/, /ʲi/ | |
| Ї ї | Ї ї | ji | ї /ji/ | /ji/ | |
| Й й | Й й | j | йот /jɔt/, й /ɪj/ | /j/ | |
| К к | К к | k | ка /kɑ/ | /k/ | |
| Л л | Л л | l | ел /ɛl/ | /l/, /lʲ/ | |
| М м | М м | m | ем /ɛm/ | /m/ | |
| Н н | Н н | n | ен /ɛn/ | /n/, /nʲ/ | |
| О о | О о | o | о /ɔ/ | /ɔ/ | |
| П п | П п | p | пе /pɛ/ | /p/ | |
| Р р | Р р | r | ер /ɛr/ | /r/, /rʲ/ | |
| С с | С с | s | ес /ɛs/ | /s/, /sʲ/ | |
| Т т | Т т | t | те /tɛ/ | /t/, /tʲ/ | |
| У у | У у | u | у /u/ | /u/ | |
| Ф ф | Ф ф | f | еф /ɛf/ | /f/ | |
| Х х | Х х | kh | ха /xɑ/ | /x/ | |
| Ц ц | Ц ц | ts | це /t͡sɛ/ | /t͡s/, /t͡sʲ/ | |
| Ч ч | Ч ч | tsj | че /t͡ʃɛ/ | /t͡ʃ/ | |
| Ш ш | Ш ш | sj | ша /ʃɑ/ | /ʃ/ | |
| Щ щ | Щ щ | sjtsj | ща /ʃt͡ʃɑ/ | /ʃt͡ʃ/ | |
| Ь ь | Ь ь | i mellom з, с, ц og о j mellom andre konsonanter og o |
м’який знак /mjɑˈkɪj ˈznɑk/ | /◌ʲ/ | Mjukt teikn. Det mjuke teiknet er ikkje rekna som ein bokstav, men eit ortografisk symbol som indikerer palatalisering av konsonanten som kjem før. Det mjuke teiknet var i slutten av alfabetet før 1990, då den nye offisielle ortografien enda plasseringa. |
| Ю ю | Ю ю | ju | ю /ju/ | /ju/ or /ʲu/ | |
| Я я | Я я | ja | я /jɑ/ | /jɑ/ eller /ʲɑ/ | |
| ’ | апостроф /ɑˈpɔstrɔf/ | [j] | Apostrof. Apostrofen indikerer at ein konsonant som kjem før ein mjuk vokal ikkje skal palataliserast når han elles ville blitt det. |
- ^a Uttalen av /w/ varierer ut frå kontekst; det er labialt før baktungevokal og labiodentalt før fortungevokalar. Det kan også vokaliserast til [u̯] i utlyd.
Det finst også digrafar (дж og дз) som blir uttala som enkeltlydar, som dg i det engelske ordet knowledge for дж og dz. Eksempel: джмiль (ei humle), бджoлa (ei bie), дзвоник (ei klokke).
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Fotnotar
- ↑ «Transkripsjon av ukrainsk» (PDF). Språkrådet. Henta 5. august 2019.
- Denne artikkelen bygger på «Ukrainske alfabet» frå Wikipedia på dansk, den 1. august 2019.
