Vejatz lo contengut

Artassen : Diferéncia entre lei versions

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Contengut suprimit Contengut apondut
GosGroc (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
 
(9 revisions intermediàrias per 4 utilizaires pas afichadas)
Linha 1 : Linha 1 :
{{Dialècte Gascon}}
<!--Article redigit en gascon-->
{{Infobox vila occitana
{{Infobox vila occitana
| carta = oc
| carta = oc
| nom = Artassen
| nom = Artassens
| nom2 = ''Artassenx''
| nom2 = ''Artassenx''
| imatge = Artassenx.JPG|290px
| imatge = Artassenx.JPG
| descripcion = La glèisa d'Artassen.
| descripcion = La glèisa d'Artassens.
| lògo = cap|150px
| lògo =
| escut = cap|60px
| escut =
| escais =
| escais =
| ist = {{Gasconha}}
| ist = {{Gasconha}}
| parçan =
| parçan =
| region = {{Aquitània}}
| region = [[Navèra Aquitània]]
| departament = {{Lanas}}
| departament = {{Lanas}}
| arrondiment = [[Arrondiment de Mont-de-Marsan|Mont-de-Marsan]]
| arrondiment = [[Arrondiment deu Mont|Lo Mont de Marsan]]
| canton = [[Canton de Granada d'Ador|Granada d'Ador]]
| canton = Ador Armanhac ([[Canton de Granada d'Ador|Granada d'Ador]] avant 2015)
| insee = 40012
| insee = 40012
| cp = 40090
| cp = 40090
| cònsol = Evelyne Lalanne
| cònsol = Evelyne Lalanne
| mandat = [[2014]]-[[2020]]
| mandat = [[2014]]-[[2020]]
| intercom =
| intercom = ''CC du Pays Grenadois''
| gentilici =
| gentilici =
| latitud = 43.8469444444
| latitud = 43.8469444444
| longitud = -0.396111111111
| longitud = -0.396111111111
| alt mej =
| alt mini = 79
| alt mini = 79
| alt mej =
| alt maxi = 122
| alt maxi = 122
| ectaras =
| ectaras =
| gentilici =
| km² = 5.50
| km² = 5.50
|}}
| sens =
| data-sens =
| dens =
|}}


'''Artassen'''<ref>[https://www.locongres.org/oc/aplicacions/top-oc/topoc-recerca/ Top'Òc] Diccionari toponimic occitan del [[Congrès permanent de la lenga occitana]].</ref> (oficialament en [[francés]] ''Artassenx'') qu'ei ua [[comuna]] [[Occitània|occitana]] de [[Gasconha]] situada dens lo departament de las [[Lanas (departament)|Lanas]] e la region d'[[Aquitània (region)|Aquitània]].
'''Artassen'''<ref>[https://web.archive.org/web/20170919200819/http://www.locongres.org/oc/aplicacions/top-oc/topoc-recerca/ Top'Òc] Diccionari toponimic occitan del [[Congrès permanent de la lenga occitana]].</ref> o '''Artassens''' <ref>prononciacion [arta'sens], Bénédicte Boyrie-Fénié, ''Dictionnaire toponymique des communes. Landes et Bas-Adour'', ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 42</ref><ref>Toponimia Occitana ([[Institut d'Estudis Occitans]]) : IEO_BdTopoc : http://bdtopoc.org</ref> (''Artassenx'' en [[francés]]) qu'ei ua [[comuna francesa|comuna]] [[Gasconha|gascona]] situada dens lo [[departaments franceses|departament]] de las [[Lanas (departament)|Lanas]] e la [[regions francesas|region]] de [[Navèra Aquitània]], <small>ancianament d'[[Aquitània (region)|Aquitània]]</small>.


== Geografia ==
==Geografia==
[[Imatge:Map commune FR insee code 40012.png|vignette|upright=1.6|centre|Comunas a l'entorn.]]
{{...}}


== Toponimia ==
==Toponimia==
La prononciacion qu'ei [arta'sens] segon Bénédicte Boyrie-Fénié (qui escriu ''Artassen''). Las fòrmas ancianas que son : ''Artassen'' en 1270, ''Artassen'' en 1272, ''Dartassen'' en 1343, ''Artassen'' en 1638 (mapa) <ref name = bbf>Bénédicte Boyrie-Fénié, ''Dictionnaire toponymique des communes. Landes et Bas-Adour'', ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 41-42</ref>. Despuish la Revolucion, lo nom que s'escriu oficiaument ''Artassens'' (1793), puish ''Artassenx'' <ref>http://cassini.ehess.fr/fr/html/fiche.php?select_resultat=1411</ref>.
{{...}}

[[Albèrt Dauzat|Dauzat]] qu'explica Artassens per lo gau ''artos'' « ors », au sens pròpi o com nom d'òmi, dab doble sufixe, dont lo gau ''-inco'' <ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 30, a ''Artagnan''</ref>. [[Ernèst Negre|Negre]] (citat per Bénédicte Boyrie-Fénié), qu'i ved un lòc on los gròs rats abondan : gascon ''arr(a)tàs'' e sufixe ''-encs'' ! Astor (tanben citat per B. Boyrie-Fénié), que causeish un shafre gallic d'òmi, ''Artos'' « ors » dab lo sufixe germanic ''-inco'' o ''-ingo''
<ref name = bbf/>.

Bénédicte Boyrie-Fénié que part d'un element lexicau ancian, ''arte'' « euse, èuse » (e per extension un lòc embartassat) dab los sufixes indigènas ''-atz'' e ''-ennu''. Que i a hens la comuna un lòc qu'a lo medish sens : Brancar. Que tròban elements semblables hens la toponimia [[Navarra|navarresa]] : ''Artasso'' en 1097, per exemple. Segon J.B. Orpustan, ''arte'' qu'ei a la basa deus noms en ''tart-'' e lo sufixe ''-azu'' qu'ei un frequentatiu, diferent de ''-tze''. Que i auré los elements d'un ancian ''*tarta-tz(e)-ain'' o ''*tarta-tz(e)-ennu''. ''-S'' finau qu'ei tardiu o analogic segon Bénédicte Boyrie-Fénié <ref name = bbf/>.

La finau ''-s'' qu'ei tardiva, segur, mès que s'explica simplament, en Gasconha com en Lemosin, lòcs de preséncia maximau deus gentilicis shens sufixes (a véder Leujac > [[Leujats|Leujacs]]) per la confusion enter lo toponime e lo nom deus poblants (los *Artassens « los poblants d'Artassen »). La grafia ''-x'' en francés que representa l'element dental (''-ts'') vadut deu contacte enter ''n-'' e ''-s''.


== Istòria ==
==Istòria==
{{...}}
{{...}}


== Administracion ==
==Administracion==
{{ElegitDebuta |insee=
{{ElegitDebuta |insee=40012
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
|Títol= Lista deus cònsols successius}}
{{Elegit |Debuta= [[2014]] |Fin= [[2020]] |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta=març de [[2008]] |Fin= [[2026]] |Identitat=Evelyne Lalanne |Partit= shens |Qualitat= Retirada de la foncion publica espitalèra}}
{{Elegit |Debuta= [[2008]] |Fin= [[2014]] |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= [[2008]] |Identitat=Paul Chamard |Partit= shens |Qualitat= Retirat}}
{{Elegit |Debuta= [[2001]] |Fin= [[2008]] |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{Elegit |Debuta= [[1992]] |Fin= 2001 |Identitat=Robert Lucas |Partit= |Qualitat= Retirat}}
{{Elegit |Debuta= |Fin= 1992 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitDonadas}}
{{ElegitFin}}
{{ElegitFin}}


== Demografia ==
==Demografia==
{{Demografia
{{Demografia
|insee=
|insee=40012
|1793=
|1793=428
|1800=
|1800=221
|1806=
|1806=
|1821=
|1821=
|1831=
|1831=
|1836=
|1836=
|1841=
|1841=260
|1846=
|1846=
|1851=
|1851=
Linha 70 : Linha 74 :
|1866=
|1866=
|1872=
|1872=
|1876=
|1876=238
|1881=
|1881=
|1886=
|1886=
Linha 77 : Linha 81 :
|1901=
|1901=
|1906=
|1906=
|1911=
|1911=201
|1921=
|1921=
|1926=
|1926=
Linha 84 : Linha 88 :
|1946=
|1946=
|1954=
|1954=
|1962=
|1962=150
|1968=
|1968=
|1975=
|1975=
|1982=
|1982=
|1990=
|1990=
|1999=
|1999=244
|2004=
|2004=
|2005=
|2005=
Linha 99 : Linha 103 :
|senscomptesdobles=1962}}
|senscomptesdobles=1962}}


== Luòcs e monuments ==
==Lòcs e monuments==


== Personalitats ligadas amb la comuna ==
==Personalitats ligadas dab la comuna==


== Vejatz tanben ==
==Véder tanben==
* [[Comunas de las Lanas]]
* [[Comunas de las Lanas]]


== Ligams extèrnes ==
==Ligams extèrnes==


== Nòtas e referéncias ==
==Nòtas==
<references/>
<references/>


{{Multibendèl | Portal Gasconha | Portal Occitània}}
{{Portal Gasconha}}


{{Comunas de las Lanas}}
{{Comunas de las Lanas}}
Linha 118 : Linha 122 :
[[Categoria:Lanas]]
[[Categoria:Lanas]]
[[Categoria:Comuna de Gasconha]]
[[Categoria:Comuna de Gasconha]]
[[Categoria:Comuna d'Occitània]]

Version actuala en data del 24 febrièr de 2024 a 07.40

Vilatge d'Occitània
Artassens
Artassenx
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
La glèisa d'Artassens.
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 43° 50′ 49″ N, 0° 23′ 46″ O
Superfícia 5,50 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
122 m
95 m
79 m
Geografia politica
País  Gasconha
Estat Bandièra de França França
Region
75
Navèra Aquitània
Departament
40
Lanas Escut de Lanas
Arrondiment
402
Lo Mont de Marsan
Canton
4007
Ador Armanhac (Granada d'Ador avant 2015)
Intercom
244000824
CC du Pays Grenadois
Cònsol Evelyne Lalanne
(2014-2020)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
254 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

258 ab.
Densitat 47,64 ab./km²
Autras informacions
Còde postal 40090
Còde INSEE 40012

Artassen[1] o Artassens [2][3] (Artassenx en francés) qu'ei ua comuna gascona situada dens lo departament de las Lanas e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Comunas a l'entorn.

La prononciacion qu'ei [arta'sens] segon Bénédicte Boyrie-Fénié (qui escriu Artassen). Las fòrmas ancianas que son : Artassen en 1270, Artassen en 1272, Dartassen en 1343, Artassen en 1638 (mapa) [4]. Despuish la Revolucion, lo nom que s'escriu oficiaument Artassens (1793), puish Artassenx [5].

Dauzat qu'explica Artassens per lo gau artos « ors », au sens pròpi o com nom d'òmi, dab doble sufixe, dont lo gau -inco [6]. Negre (citat per Bénédicte Boyrie-Fénié), qu'i ved un lòc on los gròs rats abondan : gascon arr(a)tàs e sufixe -encs ! Astor (tanben citat per B. Boyrie-Fénié), que causeish un shafre gallic d'òmi, Artos « ors » dab lo sufixe germanic -inco o -ingo [4].

Bénédicte Boyrie-Fénié que part d'un element lexicau ancian, arte « euse, èuse » (e per extension un lòc embartassat) dab los sufixes indigènas -atz e -ennu. Que i a hens la comuna un lòc qu'a lo medish sens : Brancar. Que tròban elements semblables hens la toponimia navarresa : Artasso en 1097, per exemple. Segon J.B. Orpustan, arte qu'ei a la basa deus noms en tart- e lo sufixe -azu qu'ei un frequentatiu, diferent de -tze. Que i auré los elements d'un ancian *tarta-tz(e)-ain o *tarta-tz(e)-ennu. -S finau qu'ei tardiu o analogic segon Bénédicte Boyrie-Fénié [4].

La finau -s qu'ei tardiva, segur, mès que s'explica simplament, en Gasconha com en Lemosin, lòcs de preséncia maximau deus gentilicis shens sufixes (a véder Leujac > Leujacs) per la confusion enter lo toponime e lo nom deus poblants (los *Artassens « los poblants d'Artassen »). La grafia -x en francés que representa l'element dental (-ts) vadut deu contacte enter n- e -s.

Administracion

[modificar | Modificar lo còdi]
Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
març de 2008 2026 Evelyne Lalanne shens Retirada de la foncion publica espitalèra
març de 2001 2008 Paul Chamard shens Retirat
1992 2001 Robert Lucas   Retirat
  1992      
Totas las donadas son pas encara conegudas.
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 262, totala:

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
428 221 260 - -

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
- - - - 238 - - - -

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
- - 201 - - - - - -

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
150



Cercar
244
236
240
248
255
2009 2010
256
263
264
271
Fonts
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


Lòcs e monuments

[modificar | Modificar lo còdi]

Personalitats ligadas dab la comuna

[modificar | Modificar lo còdi]

Véder tanben

[modificar | Modificar lo còdi]

Ligams extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. Top'Òc Diccionari toponimic occitan del Congrès permanent de la lenga occitana.
  2. prononciacion [arta'sens], Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes. Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 42
  3. Toponimia Occitana (Institut d'Estudis Occitans) : IEO_BdTopoc : http://bdtopoc.org
  4. 4,0 4,1 et 4,2 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes. Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 41-42
  5. http://cassini.ehess.fr/fr/html/fiche.php?select_resultat=1411
  6. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 30, a Artagnan