Sègle III abC
../.. | sègle V abC | sègle IV abC | sègle III abC | sègle II abC | sègle I abC | ../..
Istòria
300 : adopcion de doas lèis importantas per Roma. La Lex Ogulnia permetèt ai plebèus d'accedir ai foncions religiosas de pontifes e d'augurs e la Lex Porcia permetèt a cada ciutadan roman de far apèu d'una pena capitala.
299 : presa de Nequinum per lei Romans.
.png)
298-290 : Tresena Guèrra Samnita entraïnada per lei tensions entre Roma e sei vesins (Samnitas, Etruscs, Cèltas...). Lei Romans s'impausèron a la batalha de Sentinum (295 avC) e annexèron lo territòri samnita.
294 : en Peloponès, intervencion d'Esparta per empedir l'annexion de plusors ciutats dau nòrd de la peninsula per Macedònia. Pasmens, leis Espartencs foguèron batuts mai mantenguèron son independéncia car lei Macedonians deguèron desplaçar sei tropas vèrs lo nòrd.
287 : tresena secession de la plèba en causa de son exclusion dau partiment de tèrras conquistadas sus lei Sabins. Quintus Hortensius foguèt alora elegit dictator per reglar la situacion. Adoptèt la Lex Hortensia que demeniguèt ò annulèt certanei deutes e donèt lo drech a l'assemblada dei plebèus d'adoptar dei lèis sensa l'acòrd dau Senat. Aquò donèt mai de poder ai classas favorizadas de la plèba e permetèt la formacion d'una aristocracia pus establa a partir d'aquelei classas e dau patriciat tradicionau de la vila.
281-272 : après una avançada novèla de Roma vèrs lo sud, de tensions opausèron la vila a la ciutat grèga de Tarenta. Una guèrra comencèt e lei Grècs demandèron l'ajuda de Pirros d'Epira. Son intervencion permetèt ai Grècs de ganhar plusors combats (Ausculum). Pasmens, se dispersèt entre plusors objectius e foguèt finalament vencut a Beneventum (275 avC). Se retirèt alora d'Itàlia permetent ai Romans de conquistar Tarenta e la totalitat de la peninsula.
280 : reconstitucion de la Liga Aquèa dins lo nòrd-oèst de Peloponès. Ben dirigida, venguèt pauc a pauc una poissança regionala importanta en Grècia.
269 : aprofichant de tensios entre ciutats grègas, Cartage ocupèt Messina (→ 264 avC).
268-261 : en Grècia, una importanta coalicion de ciutats-estats (Atenas, Esparta, Epira e seis aliats) se revoutèt còntra Macedònia. Pasmens, lei Macedonians arrestèron totei leis atacas e capitèron finalament d'obtenir la capitulacion d'Atenas. Aquela darriera foguèt desenant ocupada per una garnison e dirigit per un governador macedonian.
264-241 : ocupada per Cartage, Messina se revoutèt e demandèt l'ajuda de Roma per empedir lei Cartaginés de reprimir lo movement. Aquò entraïnèt la Premiera Guèrra Punica que s'acabèt per una victòria romana malaisada e l'abandon de sei posicions sicilianas per Cartage. Comencèt alora una crisi grèva dins la vila punica que poguèt pas pagar sei mercenaris. Roma aprofichèt la situacion per ocupar Corsèga e Sardenha (→ 219 avC).
241-238 : afeblida per sa desfacha còntra Roma, Cartage deguèt faciar una revòuta de sei mercenaris. Marcat per d'atrocitats importantas, lo conflicte s'acabèt amb una victòria cartaginesa que permetèt au clan Barca de renforçar son poder.
221 : en China, conquista dau reiaume de Qi per lei fòrças de Qin Shi Huang. Aquò marquèt la fin dau Periòde dei Reiaumes Combatents e la premiera unificacion politica de China sota l'autoritat d'un sobeiran unic. Lo poder novèu adoptèt rapidament una tiera de lèis per unificar lo país.
220 : començament de trabalhs de fortificacion lòng de la frontiera septentrionala de China. Son a l'origina de la Granda Muralha de China.