Vejatz lo contengut

Òlt (aiga)

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Òlt
Lo pont de Balandras sus Òlt a Caors.
Lo pont de Balandras sus Òlt a Caors.
Caracteristicas
Longor 485 km
Bacin 11 254 km2
Bacin collector Garona
Debit mejan 155 m3⋅s-1 (Vilanuèva d'Òut)
Regim pluvio-nival
Riu
Font Cevenas
 · Localizacion Cubièira
 · Altitud 1 272 m
 · Coordenadas 44° 30′ 51″ N, 3° 46′ 45″ E
Confluéncia Garona
 · Localizacion Gulhon
 · Altitud 23 m
 · Coordenadas 44° 18′ 59″ N, 0° 20′ 02″ E
Geografia
Afluents principals
 · Riba esquèrra Bramont, Dordon de Concas, Riu mòrt, Diège, Boudouyssou
 · Riba drecha Colagne, Truèire, Célé, Vers, Vert, Thèze, Lémance, Lède
Païses traversats França
Vilas principalas Mende, Espaliu, Entraigas, Capdenac, Caors, Lusèg, Fumèl, Vilanuèva d'Òut, Lo Temple d'Òut, Gulhon


Òlt (o Òut) es una ribièra del Massís Central en Occitània. Pren sa font sus la Montanha del Golet dins las Cevenas, e s'escampa dins Garona près de Gulhon, en Guiana.
Truèire que s'escampa dins Òlt en riba drecha a Entraigas de Roergue es son principal afluent.

Qualques fòrmas ancianas: Oltis, al sègle V, Out, a Caors, al sègle xiii, Ultra Outum, a Vilanuèva d'Òut, en latin, en 1271.[1]

La fòrma Òlt es la de regions del Massís Central que gardan -l en finala de sillaba davant t (oposicion nalta/nauta). Dins la practica, -t s'amudís en finala. Endacòm mai, la fòrma regulara es Òut, sense article, prononciada generalament [ɔw]. Dins la lenga parlada, la fòrma majoritària es lo Lòt.

En Agenés, se ditz L'Òut [lɔw] dins los parlars de la region de Fumèl, ambe l'article, lo Lòt en aval.[1]

Dins los parlars lexicalament conservators de Gavaudan, i a mai que mai doás situacions: Z-Òlt [zwɔl] (situacion a l'entorn de La Canorga), [lu lɔt], ambe coneissença de l'anciana fòrma [zwɔl] (observat a Esclanedes).[2]

En Roergue se ditz pertot Lo Lòt mas la forma Òlt [wɔl] ([zwɔl] darrièr una vocala) es plan coneguda en amont de la confluéncia amb Truèire gràcias als noms franceses dels vilatges ribairencs de Sant Laurenç d'Òlt, Sent Ginièis d'Òlt, Senta Aulària d'Òlt e Sant Cosme d'Òlt.[3]

Nòtas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. 1,0 et 1,1 Boyrie-Fénié, Bénédicte. Dictionnaire toponymique des communes. Lot-et-Garonne. Pau: CAIRN e Institut Occitan, 2012, p. 83. 
  2. Enquèstas toponimicas de Sivadon, setembre de 2019.
  3. Segon los remembres de Bernieyrou.

Suls autres projèctes Wikimèdia :