Algarve: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m r2.6.4) (robot dodaje sk:Algarve |
infobox |
||
| (Nie pokazano 39 wersji utworzonych przez 30 użytkowników) | |||
Linia 1:
{{Jednostka administracyjna infobox
|nazwa = Algarve
|nazwa oryginalna = port. Região do Algarve
|dopełniacz nazwy =
|jednostka = [[Podział administracyjny Portugalii|region]]
|zdjęcie =
|opis zdjęcia = Wybrzeże Algarve w okolicach [[Lagoa (Algarve)|Lagoa]].
|alt zdjęcia =
|herb = Coat of arms of the Kingdom of the Algarve.svg
|flaga =
|hymn =
|dewiza =
|państwo = PRT
|siedziba = [[Faro (gmina w Portugalii)|Faro]]
|ISO 3166-2 =
|powierzchnia = 5412 km²
|rok = 2011
|liczba ludności = 451 005<ref name="censos 2011">{{cytuj stronę |url = http://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=ine_indicadores&indOcorrCod=0005889&selTab=tab0 |tytuł = População residente (N.º) por Local de residência e Sexo; Decenal (2011) |autor = Instituto Nacional de Estatística}}</ref>
|gęstość zaludnienia = 83 os./km²
|numer kierunkowy =
|kod pocztowy =
|tablice rejestracyjne =
|adres urzędu =
|plan =
|nazwa 1. podziału = gmin
|1. podział = 16
|nazwa 2. podziału = sołectw
|2. podział = 67
|mapa = LocalDistritoFaro.svg
|nazwa mapy = Portugalii
|współrzędne = 37°00′52″N 07°56′07″W
|commons = Category:Algarve
|wikisłownik = Algarve
|www = http://www.ccdr-alg.pt/site/
}}
[[Plik:Algarve topographic map-fr.png|thumb|Mapa topograficzna Algarve.]]
[[Plik:Algarve coast.jpg|thumb|Widok Algarve z lotu ptaka.]]
'''Algarve''' (wym. [{{IPA|aɫˈɡaɾv(ɨ)}}]; z [[język arabski|arab.]] الغرب al-Garb/al-garb „zachód, ziemia położona na zachód”) – region i [[kraina historyczna]] w kontynentalnej [[Portugalia|Portugalii]], obejmująca całą południową część tego kraju, tj. podłużny pas wzdłuż wybrzeża [[Ocean Atlantycki|Oceanu Atlantyckiego]] – długości około 40 kilometrów i szerokości około 140 kilometrów – od [[Przylądek Świętego Wincentego|Przylądka Świętego Wincentego]] na zachodzie do rzeki [[Gwadiana|Gwadiany]] na wschodzie (granica z [[Hiszpania|Hiszpanią]]).
Od roku 2003 jest to również nazwa statystycznego [[Region (podział administracyjny)|regionu administracyjnego]] [[NUTS#Poziomy|NUTS 2]] (''Região do Algarve'') i statystycznego podregionu administracyjnego NUTS 3 (''Grande Área Metropolitana do Algarve'') w południowej Portugalii. W [[Podział administracyjny Portugalii|ujęciu administracyjnym, granice regionu Algarve]] pokrywają się z granicami [[Dystrykt Faro|dystryktu Faro]].
Centrum administracyjnym regionu jest [[Faro (gmina w Portugalii)|miasto Faro]], z [[Port lotniczy Faro|międzynarodowym portem lotniczym]] oraz [[Uniwersytet w Algarve|państwowym uniwersytetem]].
== Geografia ==
Algarve zajmuje powierzchnię niespełna 5 000 km², co stanowi 5,59% terytorium kontynentalnej Portugalii. Całe południe i zachód krainy stanowi wybrzeże Oceanu Atlantyckiego (nazywane ''Costa do Algarve''), natomiast wschodni kraniec regionu – na całej długości – wyznacza rzeka Gwadiana, będąca równocześnie granicą z Hiszpanią. Z kolei na północy Algarve ciągną się dwa [[Łańcuch górski|łańcuchy górskie]]: [[Serra de Monchique]] (najwyższy szczyt [[Fóia]] – 902 m n.p.m. to jednocześnie najwyższy punkt całego regionu) oraz [[Serra do Caldeirão]] (najwyższy szczyt: ''Pelados'' – 589 m n.p.m.), częściowo zlokalizowany w sąsiedniej krainie – [[Alentejo|Baixo Alentejo]]. Zdecydowana większość terenu jest pagórkowata i poprzecinana żyznymi dolinami rzek lub potoków (np. ''Rio Arade'', ''Ribeira de Odelouca'', ''Ribeira de São Lourenço'', ''Ribeira de Algibre'' i ''Ribeira de Quarteira'').
Geograficznie Algarve dzieli się na dwie mniej więcej równe części: ''Barlavento'' (zachodnią) i ''Sotavento'' (wschodnią). Granica między nimi przebiega w połowie wybrzeża, czyli pomiędzy [[Albufeira|Albufeirą]] i [[Loulé]], a do każdej przynależy 8 [[Gminy Portugalii|gmin]]. Nazwy te związane są z kierunkami wiatrów wiejących na wybrzeżu. Barlavento to strefa nawietrzna, zaś Sotavento – zawietrzna. Zachodnia część 155-kilometrowego wybrzeża Algarve jest bardzo urozmaicona, bowiem niewielkie piaszczyste [[Plaża|plaże]] poprzerywane są kilkudziesięciometrowymi [[klif]]ami i różnokolorowymi formacjami skalnymi. Najsłynniejszą z tamtejszych plaż jest ''Praia da Rocha'' w [[Portimão]]. Klifowa [[linia brzegowa]], szczególnie w okolicach [[Lagos (Portugalia)|Lagos]], usiana jest [[jaskinia]]mi i [[grota]]mi wyrzeźbionymi przez wodę w [[Wapień|wapieniu]]. Dominują tutaj otoczone przez skały niewielkie zatoczki. Wschodnie wybrzeże to całkowicie odmienne krajobrazy – płaskie, z [[wydma]]mi, [[Salina (przemysł)|salinami]] i podłużnymi wysepkami, za to z wielokilometrowymi piaszczystymi plażami (na wschód od Faro transfer na plaże odbywa się łodzią, bowiem brak jest możliwości dojścia lub dojazdu drogą lądową). Taki typ wybrzeża uformował się na skutek [[Trzęsienie ziemi w Lizbonie (1755)|trzęsienia ziemi z 1755]]. Oprócz śródziemnomorskiego klimatu i atrakcji przyrodniczych turystów przyciąga również bogata historia oraz kultura regionu.
Największe miasta:
* [[Faro (gmina w Portugalii)|Faro]]
* [[Portimão]]
* [[Olhão da Restauração]]
* [[Albufeira]]
* [[Lagos (Portugalia)|Lagos]]
* [[Vila Real de Santo António]]
== Podział administracyjny ==
Podział administracyjny regionu pokrywa się z podziałem administracyjnym [[Dystrykt Faro|dystryktu Faro]].
{|
|
* [[Albufeira]]
* [[Alcoutim]]
* [[Aljezur]]
* [[Castro Marim]]
* [[Faro (
* [[Lagoa (Algarve)|Lagoa]]
* [[Lagos (Portugalia)|Lagos]]
* [[Loulé]]
|
* [[Monchique]]
* [[Olhão da Restauração|Olhão]]
* [[Portimão]]
* [[São Brás de Alportel]]
Linia 39 ⟶ 76:
* [[Vila do Bispo]]
* [[Vila Real de Santo António]]
|
|}
Powyższe gminy są obecnie podzielone na łącznie 67 sołectw (port. ''freguesias''). W 2013 ich liczba uległa zmniejszeniu (z 84).
== Gospodarka ==
* [[Rolnictwo]]: uprawa [[owoc]]ów [[cytrus]]owych, [[
* [[Turystyka]]
Bezrobocie w regionie Algarve w drugim kwartale 2017 roku wynosiło 7,6%<ref>[https://www.jn.pt/economia/interior/taxa-de-desemprego-caiu-para-88-8694249.html Taxa de desemprego caiu para 8,8%] – Jornal de Notícias, 2017.</ref>.
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{Krainy historyczne Portugalii}}
{{Kontrola autorytatywna}}
[[Kategoria:Algarve| ]]
| |||