Krotoszyn: Różnice pomiędzy wersjami

|zarządzający = FranciszekNatalia MarszałekRobakowska

|bip = httphttps://www.krotoszyn.bip.netum.krotoszyn.pl/

{{Osobny artykuł|Powstaniepowstanie wielkopolskie (1794 roku)|Powstaniepowstanie wielkopolskie (1806 roku)|Powstaniepowstanie wielkopolskie (1848 roku)}}

2 września 1939 roku na dworcu kolejowym w [[Koło (miasto)|Kole]] doszło do [[Bombardowanie dworca kolejowego w Kole|nalotu na pociąg ewakuacyjny z Krotoszyna]], w wyniku którego zginęło od 100 do 300 osób.

Okupacja [[Narodowy socjalizm|hitlerowska]] trwała w mieście od 3 września 1939 do 23 stycznia 1945. Krotoszyński [[56 Pułk Piechoty Wielkopolskiej]] wsławił się w 1939 roku w obronieobroną położonego blisko granicy Krotoszyna oraz w obronieobroną [[Warszawa|Warszawy]], o czym wspomniał w pożegnalnym rozkazie generał [[Juliusz Rómmel]].

W czasie II wojny światowej w latach 1939–1941 z miasta [[Wysiedlenia Polaków z Kraju Warty 1939–1941|wysiedlono większość Polaków]] do [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnego Gubernatorstwa]], a w zamian sprowadzono Niemców w ramach akcji [[Heim ins Reich]]. Niemcy zniszczyli także pomnik [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]] odsłonięty w Krotoszynie w czerwcu 1932 roku<ref>"Gazeta Lwowska" nr 143 z 25 czerwca 1932, s. 3.</ref>.

[[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miasto administracyjnie należało do [[Województwo kaliskie (1975–1998)|woj. kaliskiego]]. Po likwidacji powiatu nastąpiłonastąpiły ograniczenie samorządności i zmniejszenie nakładów. Po roku 1989 dalszy rozwój, nowe inwestycje, renowacje niektórych obiektów, ale także likwidacja kolei wąskotorowej Krotoszyn – [[Rozdrażew]] – [[Dobrzyca]] – [[Pleszew]]. W 1999 ponowne przywrócenie [[powiat krotoszyński|powiatu krotoszyńskiego]].

[[Plik:SM Krotoszyn układPałac urbanistyczny2019 03(2).JPGjpg|thumb|Układ[[Pałac urbanistycznyw miasta, ''XIV/XV-XIX'' (przed modernizacją)Krotoszynie]]]]

[[Plik:Krotoszyn kościół Fabiana Rocha 01.JPG|thumb|[[Kościół św. Fabiana, św. Rocha, św. Sebastiana w Krotoszynie|Kościół św. Fabiana i św. Sebastiana]] (''1572 r.'')]]

[[Plik:Drewniany kościół fil. pw. św. Marii Magdaleny z 1755 r..jpg|thumb|Zabytkowy [[Kościół św. Marii Magdaleny w Krotoszynie|Kościół św. Marii Magdaleny]] z (''1755)'']]

* Historyczny układ urbanistyczny miasta, XIV/XV-XIXXV–XIX,

* [[Ratusz w Krotoszynie|ratusz]] w Rynku, zbudowany w 1689 roku z fundacji burmistrza J. Dobrowolskiego oraz właściciela Krotoszyna F.Z. Gałeckiego, w 1774 spalony, odbudowany, nadbudowany o jedną kondygnację i przebudowany w latach 1898–1899, obecnie [[neorenesans]]owy, trzykondygnacyjny z [[mansarda]]mi, ze stromymi dachami dwuspadowymi, z niewielkimi wieżyczkami na bokach ścian przedniej i tylnej ściany, od XIX wieku otoczony kramami, które w latach 1968–1969 zostały zlikwidowane i przebudowane na betonowe pawilony handlowe,

** [[ołtarz]] główny, [[manieryzm (sztuka)|manierystyczny]], z lat 1630–1640, drewniany, trzykondygnacyjny, z kopią obrazu [[Peter Paul Rubens|Rubensa]] ''Zdjęcie z krzyża'' z XVII wieku oraz późnogotycką rzeźbą ''Madonna z Dzieciątkiem'',

** renesansowy nagrobek Jana Rozdrażewskiego (zmarłego w 1600), wykonany z piaskowca w latach 1597–1599, z postacią leżącego rycerza w zbroi,

* pałac[[Pałac w Krotoszynie]] Rozdrażewskich i Gałeckich, barokowy,[[barok]]owy z późnoklasycystyczną fasadą, obecnie szkoła, zachowana sala na I piętrze z podcieniami, polichromowany strop dawnej sali balowej. Powstał w miejscu wzmiankowanej w 1415 roku fortalicji, położonej na południe od miasta, którą wzniósł [[Wierzbięta Krotoski|Wierzbięta]]. Około 1585 roku [[Jan Rozdrażewski (zm. 1600)|Jan Rozdrażewski]] wybudował w miejscu drewnianego piętrowy, podpiwniczony dwór murowany „pod dwoma dachami”, z trzema pomieszczeniami na parterze i piętrze oraz sześcioma w piwnicy, obok dworu urządzono ogród. Kolejny właściciel [[Franciszek Zygmunt Gałecki|Franciszek Gałecki]] w latach 1692–1700 przebudował dwór poszerzając fasadę budynku o boczne alkierzowe wieże. Na parterze urządzono siedem izb i dwa gabinety, na piętrze sześć pomieszczeń, a w piwnicy m.in. kuchnię. Inwentarz spisany po śmierci Franciszka Gałeckiego z 1718 roku wymienia m.in. skarbiec (a w nim wiele sztuk broni), a na piętrze bibliotekę. Sufity dwóch gabinetów ozdabiały m.in. malowidła „wojny wiedeńskiej” i „wojny chocimskiej”. Na korytarzach i w pomieszczeniach zawieszono łącznie 140 obrazów. Teren dworski, zwany zamkowym, ogrodzony był wysokim płotem, wjazd do niego prowadził od strony północnej przez most zwodzony oraz wielką bramę z malowanymi na blasze herbami: JunoszęJunosza z Gałeckich i Sasa Rozalii z Dzieduszyckich. Od córki Gałeckiego pałac w 1725 roku przejął [[Józef Potocki (1673 – 1751)|Józef Potocki]]. Niedługo po tym wydarzeniu pałac uległ spaleniu. Józef Potocki odnowił go w 1727 roku, pokrył budynek nową blachą i wzbogacił nową dekoracją. Z sieni, w której stała warta, wchodziło się do apartamentów. Na piętrze, przez całą szerokość budowli, urządzono salę balową oświetloną sześcioma oknami po każdej z dwóch stron. Ściany szczytowe ozdabiały pilastry<ref>„Archaeologia historica polona”, Tom 15/1, Toruń 2005, s. 249.</ref>

* Dom z oficyną, ul. Kobylińska 8, kok. XIX,

* Zespół starostwa, ul. Kołłątaja 7, pocz. XX, składający się ze starostwa, ob. Urząd Miasta, 1900-1901, 1912, 1928 i budynku gospodarczego,

* [[Obszar chronionego krajobrazu|ObszarObszary Chronionego Krajobrazu]] [[Dąbrowy Krotoszyńskie]] i [[Baszków (wieś w województwie wielkopolskim)|Baszków]] Rochy,

Największym zakładem w mieście jest Mahle Polska Sp. z o.o., zatrudniający ok. 3000 osób, produkujący komponenty do silników spalinowych światowych producentów. Inne ważne zakłady branży metalowej to: Jotkel Sp. z o.o. Sp. k., Fugor Sp. z o.o., Metpol, Konstal. W Krotoszynie istnieją dwa zakłady konfekcyjne Teomina S.A. i Krisbit. Największymi zakładami branży spożywczej są [[Nutricia]] Sp. z o.o. i Ewa Krotoszyn S.A. Dużymi zakładami są również: Maxpol, Krepel Polska Sp. z o.o., Gembiak-Mikstacki, Wytwórnia betonu Ochmam, Meble Zajaczek. W Krotoszynie mają również siedzibę dwa duże przedsiębiorstwa handlowe: AT Krotoszyn S.A. i Dino Sp. z o.o., mające swoje sklepy i hurtownie na terenie całego kraju.

* Linia nr 2: Krotoszyn – [[Orpiszew|Janów (o. Orpiszewa)]]

Obecnie Krotoszyn posiada bezpośrednie połączenia kolejowe między innymi z Poznaniem, Lesznem i Ostrowem Wielkopolskim, a także jedno dziennie z Wrocławiem. Dawniej można było stąd bezpośrednio dojechać m.in. do Piły, Zbąszynka, Głogowa czyi Łodzi.

* 1990-19941990–1994 Mikołaj Ilnicki

* od 2014-2024 Franciszek Marszałek

* 1990-19941990–1994 Marian Grządka

* 1994-19981994–1998 Ryszard Belak

* 1998-20021998–2002 Włodzimierz Fudała

* 2002-20062002−2006 Wiesław Świca

* 2018-nadal2024 Anna Sikora

=== Skład Rady Miejskiej VIII kadencji (2018-20232018–2023) ===

* Krotoszyński Ośrodek Kultury, który organizuje Ogólnopolski Turniej Poetycki „Autoportret Jesienny”<ref>{{Cytuj |tytuł = 30. Ogólnopolski Turniej Poetycki "Autoportret jesienny" |data dostępu = 2022-07-26 |opublikowany = Moje Stypendium |url = https://www.mojestypendium.pl/konkurs/30-ogolnopolski-turniej-poetycki-autoportret-jesienny/ |język = pl-PL}}</ref> oraz prowadzi kino „Przedwiośnie” i galerię sztuki „Refektarz”

W Krotoszynie działa filia [[Książnica Pedagogiczna im. Alfonsa Parczewskiego w Kaliszu|Książnicy Pedagogicznej im. Alfonsa Parczewskiego w Kaliszu]].

** [[Zbór Kościoła Zielonoświątkowego „Charisma” w Krotoszynie|ZbórCentrum Chrześcijańskie „Charisma” w Krotoszynie]], ul. Benicka 37<ref>{{Cytuj |url = https://krotoszyn-charisma.pl/kontakt/ |tytuł = Kontakt |opublikowany = krotoszyn-charisma.pl |data dostępu = 2023-08-08}}</ref>

* [[Astra Krotoszyn|Klub Sportowy „Astra”]] Krotoszyn ul. Sportowa 1 (sekcjasekcje: [[piłka nożna]], [[Piłka siatkowa|siatkówka]]),

* Klub Sportowy „Krotosz”, ul. Młyńska 2 B (sekcjasekcje: [[karate]], [[Pływanie (sport)|pływanie]], [[Biegi lekkoatletyczne|biegi]], [[tenis stołowy]]),

* Krotoszyn Open, Krotoszyńska Liga Piłki Nożnej.,