Piotr Borek: Różnice pomiędzy wersjami

|almamater = [[Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie|Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie]]

'''Piotr Borek''' (ur. [[5 marca]] [[1970]] w [[Kraków|Krakowie]]<ref name="bio">{{Cytuj stronę | url = https://sites.google.com/view/piotrborek/sylwetka-kandydata | tytuł = Piotr Borek – sylwetka kandydata | data dostępu = 2020-06-19}}</ref>) – polski historyk [[literatura polska|literatury polskiej]], [[tytuł profesora|profesor]] [[nauki humanistyczne|nauk humanistycznych]], [[profesor (stanowisko)|profesor]] [[Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie|Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie]] i jego [[rektor]] w kadencji 2020–2024.

W 1995 ukończył polonistykę w [[Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie|Wyższej Szkole Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie]]. [[Doktor (stopień naukowy)|Doktoryzował się]] w 2000 na Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie na podstawie dysertacji: ''Obraz Ukrainy w staropolskich diariuszach i pamiętnikach. Zagadnienia wybrane'', której promotorem była dr hab. [[Halina Bursztyńska-Stefańska]]. Stopień naukowy [[habilitacja|doktora habilitowanego]] uzyskał w 2006 na AP im. KEN w Krakowie w oparciu o pracę pt. ''Od Piławiec do Humania. Studia staropolskie''. [[Tytuł profesora]] otrzymał 7 sierpnia 2012<ref name="ln">{{Ludzie nauki|90717|osoba=Piotr Borek|data dostępu=2020-06-19}}</ref>.

Specjalizuje się w [[literatura polska|historii literatury polskiej]], [[redaktor|edytorstwie]] i problemach etnicznych{{r|ln}}. Opublikował ok. 200 prac{{r|bio}}, został [[redaktor naczelny|redaktorem naczelnym]] czasopism naukowych: „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” oraz „Rocznik Przemyski. Literatura i Język”. Pod jego redakcją powstały monografie z zakresu [[Romowie|romologii]]{{r|r}}. Wypromował siedmiu doktorów {{r|ln}}. Członek m.in. Komitetu Nauk o Literaturze [[Polska Akademia Nauk|PAN]] (do 2016) i Komisji Wschodnioeuropejskiej [[Polska Akademia Umiejętności|PAU]]{{r|r}}.

Zawodowo związany z WSP im. KEN w Krakowie, przekształconą kolejno w Akademię Pedagogiczną, Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie i, w 2023, w Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (UKEN), na którym objął stanowisko profesora. W latach 2009–2016 był dyrektorem Instytutu Filologii Polskiej, w latach 2016–2019 pełnił funkcję [[dziekan (szkolnictwo wyższe)|dziekana]] [[Wydział Filologiczny Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie|Wydziału Filologicznego]], zaś w latach 2019–2020 zajmował stanowisko dziekana [[Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie|Wydziału Nauk Humanistycznych]]. W czerwcu 2020 został wybrany na [[rektor]]a UP w kadencji 2020–2024, pokonując w głosowaniu urzędującego rektora profesora [[Kazimierz Karolczak (historyk)|Kazimierza Karolczaka]] oraz dr hab. [[Robert Stawarz|Roberta Stawarza]]<ref name="r">{{Cytuj stronę |url = http://archive.is/PQ2wd |tytuł = Profesor Piotr Borek nowym rektorem Uniwersytetu Pedagogicznego |autor = Aleksandra Fajfer |opublikowany = up.krakow.pl |data = 19 czerwca 2020 |data dostępu = 2020-06-19}}</ref>.

Związany ściśle z rządzącą w latach 2015–2023 partią [[Prawo i Sprawiedliwość]], o czym świadczą liczne i nieuzasadnione w trybie autonomicznego funkcjonowania uczelni, wizyty polityków tego ugrupowania – [[Ryszard Terlecki|Ryszarda Terleckiego]] i [[Piotr Gliński|Piotra Glińskiego]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Wizyta Wiceprezesa Rady Ministrów w Uniwersytecie -– Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie |data dostępu = 2023-12-31 |opublikowany = www.uken.krakow.pl |url = https://www.uken.krakow.pl/uniwersytet/aktualnosci/5331-wizyta-wiceprezesa-rady-ministrow-w-uniwersytecie}}</ref>, [[Włodzimierz Bernacki|Włodzimierza Bernackiego]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Spotkanie z Sekretarzem Stanu Włodzimierzem Bernackim -– Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie |data dostępu = 2023-12-31 |opublikowany = www.uken.krakow.pl |url = https://www.uken.krakow.pl/uniwersytet/aktualnosci/5349-spotkanie-z-sekretarzem-stanu-wlodzimierzem-bernackim}}</ref>, premiera [[Mateusz Morawiecki|Mateusza Morawieckiego]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Premier Mateusz Morawiecki odwiedził Uniwersytet Pedagogiczny -– Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie |data dostępu = 2023-12-31 |opublikowany = www.uken.krakow.pl |url = https://www.uken.krakow.pl/uniwersytet/aktualnosci/5183-premier-mateusz-morawiecki-odwiedzil-uniwersytet-pedagogiczny}}</ref>. Pozostawał w dobrych stosunkach z kontrowersyjną krakowską kuratorką z lat 2016–2023 [[Barbara Nowak (kurator)|Barbarą Nowak]], którą przyjmował u siebie w uczelni, m. in. w tym czasie, gdy wypowiadała się ona o [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]] jako "agencji„agencji towarzyskiej"towarzyskiej”<ref>{{Cytuj |tytuł = Robocze spotkanie Rektorskiego Zespołu ds. Współpracy z Ministerstwem Edukacji i Nauki z Małopolskim Kuratorem Oświaty Barbarą Nowak -– Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie |data dostępu = 2023-12-31 |opublikowany = www.uken.krakow.pl |url = https://www.uken.krakow.pl/uniwersytet/aktualnosci/4692-robocze-spotkanie-rektorskiego-zespolu-ds-wspolpracy-z-ministerstwem-edukacji-i-nauki-z-malopolskim-kuratorem-oswiaty-barbara-nowak}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Wyborcza.pl |data dostępu = 2023-12-31 |opublikowany = krakow.wyborcza.pl |url = https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,27300029,kurator-nowak-tlumaczy-sie-z-nazwania-uj-agencja-towarzyska.html}}</ref>.

15 marca 2021 roku powołany przez premiera Morawieckiego do Rady Naukowej [[Instytut De Republica|Instytutu De Republica]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Bogaty Mikołaj w Instytucie de Republica. Tak urządza się nowa instytucja PiS |data dostępu = 2023-12-31 |opublikowany = oko.press |url = https://oko.press/instytut-de-republica-wydatki |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Rektor Uniwersytetu Pedagogicznego prof. dr hab. Piotr Borek powołany przez Premiera RP do Rady Naukowej Instytutu De Republica -– Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie |data dostępu = 2023-12-31 |opublikowany = www.uken.krakow.pl |url = https://www.uken.krakow.pl/uniwersytet/aktualnosci/4480-rektor-uniwersytetu-pedagogicznego-prof-dr-hab-piotr-borek-powolany-przez-premiera-rp-do-rady-naukowej-instytutu-de-republica}}</ref>. Odwołany stamtąd 29 grudnia 2023, wraz z całą radą, przez nowego premiera [[Donald Tusk|Donalda Tuska]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Donald Tusk zabrał się za instytuty powołane przez PiS. Seria odwołań rad nadzorczych i to nie koniec |data = 2023-12-30 |data dostępu = 2023-12-31 |opublikowany = gazetapl |url = https://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/7,114884,30551449,donald-tusk-zabral-sie-za-instytuty-powolane-przez-pis-seria.html |język = pl}}</ref>.

W maju 2021 Rada Uczelni poddała pod głosowanie odwołanie rektora Piotra Borka z funkcji. Wniosek został zgłoszony przez prof. [[Grzegorz Przebinda|Grzegorza Przebindę]], który zarzucił rektorowi, że ten oddał całkowicie, wbrew ustawie, władzę kanclerzowi, a na uczelni panuje atmosfera strachu<ref>{{Cytuj |tytuł = Pracownicy UP im. KEN apelują do Rady Uczelni / Głosowano wniosek o odwołanie rektora -– Forum Akademickie |data = 2021-05-27 |data dostępu = 2023-11-15 |url = https://forumakademickie.pl/szkoly-wyzsze/pracownicy-up-im-ken-w-liscie-do-rady-uczelni/ |język = pl-PL}}</ref>. Po wyniku – 3 głosy za do 3 przeciw i 1 wstrzymujący – rektor pozostał na stanowisku<ref>{{Cytuj |tytuł = Wyborcza.pl |data dostępu = 2023-05-03 |opublikowany = krakow.wyborcza.pl |url = https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,27147971,rada-uczelni-glosowala-nad-odwolaniem-rektora-up-inicjatorowi.html?disableRedirects=true}}</ref>. W obronie zwalnianych pracowników, w maju 2021 powstała w Uniwersytecie Pedagogicznym komisja zakładowa [[Ogólnopolski Związek Zawodowy „Inicjatywa Pracownicza”|OZZ Inicjatywa Pracownicza]], która zaczęła piętnować naruszenia statutu uczelni, prawa pracy oraz dobrych obyczajów. Rektor zwolnił kilkudziesięciu naukowców, m.in. poprzedniego rektora prof. [[Kazimierz Karolczak (historyk)|Kazimierza Karolczaka]], dyrektora Instytutu filozofii prof. [[Janusz A. Majcherek|Janusza Majcherka]]. Inne osoby odeszły z własnej woli, zniechęcone złym traktowaniem pracowników<ref>{{Cytuj |tytuł = RPO interweniuje ws. zwolnień na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie. Rektor odpowiada |data = 2021-06-15 |data dostępu = 2023-05-03 |opublikowany = Głos Nauczycielski |url = https://glos.pl/rpo-interweniuje-ws-zwolnien-na-uniwersytecie-pedagogicznym-w-krakowie-rektor-odpowiada |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Kraków/ Zawiadomienie do prokuratury w związku z sytuacją na Uniwersytecie Pedagogicznym |data dostępu = 2023-05-03 |opublikowany = Nauka w Polsce |url = https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C88955%2Ckrakow-zawiadomienie-do-prokuratury-w-zwiazku-z-sytuacja-na-uniwersytecie |język = pl}}</ref>.

Jesienią 2021, na podstawie anonimowego donosu, rektor Piotr Borek oskarżył studenta Jakuba Gajdę, że ten groził władzom uczelni, że je wystrzelawystrzelaniem z kupionego przez siebie pistoletu, "co„co prawda na wodę"wodę”. Rektor zaalarmował policję i prokuraturę oraz podjął decyzję o zawieszeniu Gajdy w prawach studenta. Policja umorzyła postępowanie 30 grudnia, jednak uczelnia złożyła na to dwa zażalenia, jedno sygnowane przez kanclerza Krzysztofa Wąsowicza, drugie -– przez prorektora ds. kształcenia i rozwoju Roberta Stawarza. Ostatecznie postępowanie umorzono w marcu 2022, jednak Jakub Gajda otwarcie mówił, że "Uniwersytet„Uniwersytet Pedagogiczny chciał go zniszczyć"zniszczyć”<ref>{{Cytuj |tytuł = Wyborcza.pl |data dostępu = 2023-11-09 |opublikowany = krakow.wyborcza.pl |url = https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,28387211,student-jakub-gajda-uniwersytet-pedagogiczny-chcial-mnie-zniszczyc.html}}</ref>. List do rektora Borka z poparciem dla szykanowanego studenta Gajdy podpisało 1494 osób, głównie ze środowiska akademickiego<ref>{{Cytuj |tytuł = List poparcia w sprawie Jakuba Gajdy |data dostępu = 2023-11-09 |opublikowany = Petycjeonline.com |url = https://www.petycjeonline.com/studencki_list_popracia_w_sprawie_jakuba_gajda}}</ref>, co jednak nie skłoniło władz uczelni do żadnych przeprosin pokrzywdzonego, a tym bardziej – do rekompensaty krzywd.

Także jesienią 2021 rektor Piotr Borek zaczął zwalniać wspomnianych związkowców z Inicjatywy Pracowniczej, m.in. z kierunku Pedagogika Specjalna wieloletnią Pełnomocniczkę ds. Osób Niepełnosprawnych dr Małgorzatę Trojańską (dyscyplinarnie, za domniemane nieprzestrzeganie procedur uczelnianych kilka lat wcześniej), a także – wbrew [[Ustawa o związkach zawodowych|ustawie o związkach zawodowych]] – chronionych związkowców: wiceprzewodniczącą związku dr Annę Stolińską (która, wraz z dwoma innymi osobami, zrezygnowała z funkcji prorektorki przy rektorze Borku), członkinię chronioną dr Ewę Żmijewską, członkinię chronioną dr hab. Katarzynę Parys, a także przewodniczącą związku dr hab. Ninę Plutę Podleszańską, która otrzymała zwolnienia dyscyplinarne (główny powód jej zwolnienia – przeniesienie 60 minut zajęć na inny dzień)<ref>{{Cytuj |tytuł = Wyborcza.pl |data dostępu = 2023-05-03 |opublikowany = krakow.wyborcza.pl |url = https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,27759977,zwiazkowcy-z-uniwersytetu-pedagogicznego-wchodza-w-spor-zbiorowy.html?disableRedirects=true}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie. Profesorka zwolniona dyscyplinarnie za działalność związkową |data dostępu = 2023-05-03 |opublikowany = oko.press |url = https://oko.press/uniwersytet-pedagogiczny-w-krakowie-profesorka-zwolniona-dyscyplinarnie-za-dzialalnosc-zwiazkowa |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Forum Akademickie – portal środowiska akademickiego i naukowego Spór zbiorowy – Forum Akademickie – portal środowiska akademickiego i naukowego |data dostępu = 2023-05-03 |url = https://miesiecznik.forumakademickie.pl/czasopisma/fa-11-2021/spor-zbiorowy%e2%80%a9/ |język = pl}}</ref>. Zagroził również zwolnieniem dyscyplinarnym wiceprzewodniczącemu związku -– dr [[Michał Apollo|Michałowi Apollo]], który pod naciskiem zwolnił się sam<ref>{{Cytuj |tytuł = Wyborcza.pl |data dostępu = 2023-11-10 |opublikowany = krakow.wyborcza.pl |url = https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,28241574,kolejna-tura-zwolnien-na-uniwersytecie-pedagogicznym-w-krakowie.html?disableRedirects=true}}</ref>.

W sądzie pracy toczy się obecnie kilkadziesiąt spraw założonych przez zwolnionych pracowników przeciwko UKEN (nazwa Uniwersytetu Pedagogicznego od 2023). W kilku sąd uznał już, że zwolnienia były prawnie wadliwe i nakazał wypłacenie rekompensaty. W żadnej sprawie UKEN dotychczas jeszcze nie wygrał, a wydatki uczelni w sprawach sądowych idą w setki tysięcy<ref>{{Cytuj |tytuł = Wyborcza.pl |data dostępu = 2024-01-14 |opublikowany = krakow.wyborcza.pl |url = https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,29935475,sad-uznal-ze-na-uniwersytecie-pedagogicznym-zwalniaja-z-razacym.html}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Wyborcza.pl |data dostępu = 2024-01-14 |opublikowany = krakow.wyborcza.pl |url = https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,30455563,zwalniali-listem-poleconym-bez-podania-powodu-dzis-uniwersytet.html}}</ref>. O ukaranie grzywną rektora Borka za zwolnienie chronionych związkowców wystąpiła także Państwowa inspekcja Pracy. Rektor odwołał się od decyzji o ukaraniu w pierwszej instancji i sprawa jest nadal rozpatrywana (początek 2024) w Sądzie Karnym<ref>{{Cytuj |tytuł = Wyborcza.pl |data dostępu = 2024-01-14 |opublikowany = krakow.wyborcza.pl |url = https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,30503387,rektor-borek-znowu-stanie-przed-sadem-za-wadliwe-zwolnienia.html}}</ref>. Tymczasem 11 czerwca 2024 roku Sąd Okręgowy w Krakowie nakazał prawomocnym wyrokiem bezzwłoczne przywrócenie do pracy dr hab. Niny Pluty Podleszańskiej, pierwszej przewodniczącej Inicjatywy Pracowniczej przy UKEN (wówczas UP)<ref>{{Cytuj |autor = Grzegorz Przebindakomentarz |tytuł = Ważne zwycięstwo sądowe! – Komisja Międzyzakładowa Ogólnopolskiego Związku Zawodowego „Inicjatywa Pracownicza” |data = 2024-06-21 |data dostępu = 2024-06-24 |url = https://inicjatywa.uken.krakow.pl/2024/06/14/wazne-zwyciestwo-sadowe/ |język = pl}}</ref>.

* Złoty [[Medal „Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas”]] (2023), przyznany przez ministra [[Przemysław Czarnek|Przemysława Czarnka]] w ostatnich dniach jego urzędowania<ref>{{Cytuj |tytuł = Wręczenie medali „Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas” -– Ministerstwo Edukacji i Nauki -– Portal Gov.pl |data dostępu = 2023-11-29 |opublikowany = Ministerstwo Edukacji i Nauki |url = https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/wreczenie-medlai-zasluzony-dla-nauki-polskiej-sapientia-et-veritas |język = pl-PL}}</ref>.

{{Rektorzy Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie}}

[[Kategoria:Absolwenci Uniwersytetu PedagogicznegoKomisji im.Edukacji KENNarodowej w Krakowie]]

[[Kategoria:Rektorzy Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie]]