Kazuary: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
mNie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 23 wersji utworzonych przez 16 użytkowników)
Linia 15:
|rodzina = [[kazuarowate]]
|podrodzina = kazuary
|typ nomenklatoryczny = ''Struthio casuarius'' <small>Linneaus[[Karol Linneusz|Linnaeus]], 1758</small>
|synonimy = Rodzaju:
Rodzaju:
* ''Cela'' <small>[[Paul Heinrich Gerhard Moehring|Moehring]], 1758</small>{{r|Moehring}}
* ''Cassowara'' <small>[[George Perry|Perry]], 1811</small>{{r|Perry}}
* ''Casearius'' <small>[[Constantine Samuel Rafinesque|Rafinesque]], 1815</small> {{r|Rafinesque}}
* ''Casoaris'' <small>[[John Fleming (zoolog)|J. Fleming]], 1822</small>{{r|Fleming}}
* ''Oxyporus'' <small>[[Joshua Brookes|Brookes]], 1828</small>{{r|Brookes}}
Linia 27 ⟶ 26:
* ''Hippalectryo'' <small>[[Constantin Wilhelm Lambert Gloger|Gloger]], 1842</small>{{r|Gloger}}
|ranga podtaksonu = [[rodzaj (biologia)|Rodzaje]]
|podtaksony =
* ''Casuarius''{{r|itis2}} <small>[[Mathurin Jacques Brisson|Brisson]], 1760</small>{{r|Brisson1|Brisson2}}
|wikispecies = Casuarius
|commons = Casuarius
Linia 39:
== Morfologia ==
Długość ciała 100–170 cm, masa ciała 17,6–58 kg{{r|hbw1}}. Samice są większe i jaśniej ubarwione. Ptaki te charakteryzują się znacznymi rozmiarami, ciemnym (czarnym) ubarwieniem, krępą budową, uwstecznieniem skrzydeł i kostną naroślą na czaszce w kształcie hełmu. Nogi masywne, z trzema palcami, przy czym środkowy zaopatrzony jest w potężny pazur, który jest groźną bronią.
 
Przez długi czas zastanawiano się, do czego ptakom służy narośl na głowie, jednak jedynie hipoteza dotycząca regulacji temperatury organizmu ptaka zyskała solidniejsze naukowe podstawy<ref>{{Cytuj |tytuł = Did Scientists Just Settle a 200-Year-Old Debate About Cassowaries? |data = 2019-04-02 |data dostępu = 2020-05-16 |opublikowany = Audubon |url = https://www.audubon.org/news/did-scientists-just-settle-200-year-old-debate-about-cassowaries |język = en}}</ref>. Inne hipotezy zakładają, że hełm kazuara może służyć obronie przed drapieżnikami bądź urazami od spadających z drzew owoców. Sugerowano również, że być może odgrywa on jakąś rolę w zwiększeniu zasięgu oraz wzmocnieniu dźwięków wydawanych przez ptaka. Coraz więcej dowodów wskazuje na to, że służy ona częściowej regulacji ciepłoty organizmu (w podobny sposób działa dziób [[Tukan wielki|tukana wielkiego]]).
 
== Ekologia ==
Odżywiają się pokarmemgłównie roślinnymowocami, uzupełniając dietę grzybami, ślimakami i małymi zwierzętamikręgowcami<ref>{{cytuj książkę|nazwisko= del Hoyo|imię= Josep|nazwisko2= Elliot|imię2= Andrew|nazwisko3= Sargatal|imię3= Jordi|tytuł= Handbook of the Birds of the World. Volume I Ostrich to Ducks|wydawca= Lynx Edicions|miejsce= [[Barcelona]]|rok= 1992|isbn= 84-87334-10-5|strony= 93}}</ref>. Jako jedne z nielicznych ptaków mają [[genitalia]] takie jak u [[Ssaki|ssaków]] i niektórych [[Gady|gadów]]. Zwierzęta te prowadzą samotniczy tryb życia i bardzo aktywnie bronią swego terytorium, także przed ludźmi. i groźnymi im drapieżnikami.
 
== Systematyka ==
=== Etymologia ===
* ''Cela'': {{gr.|κελης}} ''kelēs'', κελητος ''kelētos'' – rumak„rumak, koń wyścigowywyścigowy”, od κελλω ''kellō'' – pędzić„pędzić”{{odnr|Jobling|2018|s=[http://www.hbw.com/dictionary/definition/cela Cela]}}. [[Gatunek typowy]]: ''Struthio casuarius'' <small>LinneausLinnaeus, 1758</small>.
* ''Casuarius'' (''Casearius'', ''Casoaris'', ''Casoarius''): [[język malajski|malajska]] nazwa ''Kasuari'' dla kazuara hełmiastego{{odnr|Jobling|2018|s=[http://www.hbw.com/dictionary/definition/casuarius Casuarius]}}.
* ''Cassowara'': jak ''Casuarius''{{odnr|Jobling|2018|s=[http://www.hbw.com/dictionary/definition/cassowara Cassowara]}}. Gatunek typowy: ''Cassowara eximia'' <small>Perry, 1811</small> (= ''Struthio casuarius'' <small>LinneausLinnaeus, 1758</small>).
* ''Oxyporus'': gr. οξυς ''oxus'' – ostry„ostry, spiczastyspiczasty”; πωρος ''pōros'' – kostnina„kostnina”{{odnr|Jobling|2018|s=[http://www.hbw.com/dictionary/definition/oxyporus Oxyporus]}}. Nowa nazwa dla ''Casuaria''.
* ''Thrasys'': gr. θρασυς ''thrasus'' – śmiały„śmiały, porywający, zuchwałyzuchwały”{{odnr|Jobling|2018|s=[http://www.hbw.com/dictionary/definition/thrasys Thrasys]}}. Nowa nazwa dla ''Casuaria''.
* ''Hippalectryo'': gr. ἱππαλεκτρυων ''hippalektruōn'' – koń„koń-kogutkogut”, baśniowy gryf, od ἱππος ''hippos'' – koń„koń”; αλεκτρυων ''alektruōn'' – kogut„kogut”{{odnr|Jobling|2018|s=[http://www.hbw.com/dictionary/definition/hippalectryo Hippalectryo]}}. Gatunek typowy: ''Casuarius indicus'' <small>Voigt, 1819</small> (= ''Struthio casuarius'' <small>LinneausLinnaeus, 1758</small>).
 
=== Podział systematyczny ===
Do rodziny należy jeden [[Rodzaj (biologia)|rodzaj]] i trzy [[gatunek (biologia)|gatunki]]{{r|Mielczarek&Kuziemko}}:
* ''Casuarius bennetti'' {{small|[[John Gould|Gould]], 1857}} – [[kazuar mniejszy]]
* ''Casuarius unappendiculatus'' {{small|[[Edward Blyth|Blyth]], 1860}} – [[kazuar jednokoralowy]]
* ''Casuarius casuarius'' {{small|([[Karol Linneusz|Linnaeus]], 1758)}} – [[kazuar hełmiasty]]
 
== Przypisy ==
{{Przypisy|
# <ref name="itis2">{{ITIS |TSN = 174387 |nazwa ='' Casuarius'' |data dostępu = 2010-11-04}}</ref>
# <ref name="Moehring">{{cytuj książkę| autor = P.H.G. Moehring| tytuł = Geslachten der vogelen|url = https://www.biodiversitylibrary.org/item/47734#page/73/mode/1up|rok = 1758|wydawca = Pieter Meijer|miejsce = Amsteldam|strony = 43|język = nl}}</ref>
# <ref name="Brisson1">{{cytuj książkę| autor = M.J. Brisson| tytuł = Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés: a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires|url = httphttps://biodiversitylibrary.org/item/111091#page/88/mode/1up|rok = 1760|wydawca = Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto|miejsce = Paryż|tom = 1|isbn = |strony = 46|cytat = |język = la}}</ref>
# <ref name="Brisson2">{{cytuj książkę| autor = M.J. Brisson| tytuł = Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés: a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires|url = httphttps://biodiversitylibrary.org/item/111922#page/24/mode/1up|rok = 1760|wydawca = Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto|miejsce = Paryż|tom = 5|isbn = |strony = 10|cytat = |język = la}}</ref>
# <ref name="Perry">{{cytuj książkę| autor = G. Perry| tytuł = Arcana, or, The museum of natural history: containing the most recent discovered objects: embellished with coloured plates, and corresponding descriptions: with extracts relating to animals, and remarks of celebrated travellers; combining a general survey of nature|url = |rok = 1811|wydawca = George Smeeton for James Stratford|miejsce = London |strony = 1811|język = en}}</ref>
# <ref name="Rafinesque">{{cytuj książkę| autor = C.S. Rafinesque| tytuł = Analyse de la nature: or, Tableau de l’univers et des corps organisés|url = httphttps://www.biodiversitylibrary.org/item/188066#page/80/mode/1up|rok = 1815|wydawca = Aux dépens de l’auteur|miejsce = Palerme |strony = 70|język = fr}}</ref>
# <ref name="Fleming">{{cytuj książkę| autor = J. Fleming | tytuł = The philosophy of zoology; or, A general view of the structure, functions, and classification of animals|url = httphttps://www.biodiversitylibrary.org/item/65965#page/265/mode/1up|rok = 1822|wydawca = A. Constable|miejsce = Edinburgh|część = 2 |strony = 257|język = en}}</ref>
# <ref name="Brookes">{{cytuj książkę| autor = J. Brookes| tytuł = A catalogue of the Anatomical and Zoological Museum of Joshua Brookes|url = https://books.google.pl/books?id=4DwAAAAAQAAJ&lpg=PA1&dq=A%20catalogue%20of%20the%20Anatomical%20and%20Zoological%20Museum%20of%20Joshua%20Brookes%20July&hl=pl&pg=PA95#v=onepage&q=A%20catalogue%20of%20the%20Anatomical%20and%20Zoological%20Museum%20of%20Joshua%20Brookes%20July&f=false |rok = 1828|wydawca = Richard Taylor|miejsce = London|tom = 2|strony = 95| język = en}}</ref>
# <ref name="Billberg">{{cytuj książkę| autor = G.J. Billberg| tytuł = Synopsis Faunae Scandinaviae|url = https://www.biodiversitylibrary.org/item/137828#page/215/mode/1uphttps://www.biodiversitylibrary.org/item/137828#page/215/mode/1up|rok = 1828|wydawca = Ex officina typogr. Caroli Deleen|miejsce = Holmiae |tom = 1|część = 2|tytuł części = Aves | strony = tab. A|język = la}}</ref>
# <ref name="Gray">{{cytuj książkę| autor = G.R. Gray| tytuł = A list of the genera of birds: with their synonyma an indication of the typical species of each genus|url = httphttps://www.biodiversitylibrary.org/item/48588#page/77/mode/1up|rok = 1840|wydawca = R. and J.E. Taylor|miejsce = London |strony = 63|język = en}}</ref>
# <ref name="Gloger">{{cytuj książkę| autor = C.W.L. Gloger| tytuł = Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte|url = https://www.biodiversitylibrary.org/item/48241#page/504/mode/1up|rok = 1841|wydawca = A. Schulz|miejsce = [[Wrocław|Breslau]] |część = 1 | strony = 452|język = de}}</ref>
# <ref name=hbw1>{{cytuj książkę| autor = J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal | tytuł = Handbook of the Birds of the World | część = 1|tytuł części = Ostrich to Ducks | rozdział = Family Casuariidae (Cassowaries)| autor r = A. Folch| rok = 1992 | wydawca = Lynx Edicions | miejsce = Barcelona | isbn = 84-87334-10-5 | strony = 96-97| język = en}}</ref>
# <ref name="Gill&Donsker">{{Cytuj stronę | url=http://www.worldbirdnames.org/bow/ratites/ | tytuł = Ratites: tinamous to kiwis|opublikowany=IOC World Bird List: Version 8.1 | data dostępu=2018-03-25| autor=F. Gill & D. Donsker | język = en}}</ref>
# <ref name="Jobling">Etymologia za: {{The Key to Scientific Names}}</ref>
# <ref name="Mielczarek&Kuziemko">Systematyka i nazwy polskie za: {{cytuj stronę|autor = P. Mielczarek & M. Kuziemko |url = http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/nonpasserines1.html#Casuariinae |tytuł = Pododzina: Casuariinae Kaup, 1847 - kazuary (wersja: 2017-12-14)|opublikowany = Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego |praca = Kompletna lista ptaków świata|data dostępu = 2018-03-25}}</ref>
}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}
== Bibliografia ==
# {{cytuj książkę| odn = tak | autor = J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.)| tytuł = Handbook of the Birds of the World Alive |url = http://www.hbw.com/|rok = 2018|imię r = J.A. | nazwisko r = Jobling | rozdział = Key to Scientific Names in Ornithology| adres rozdziału = http://www.hbw.com/dictionary/key-to-scientific-names-in-ornithology| wydawca = Lynx Edicions|miejsce = Barcelona|język = en | data dostępu = 2018-03-25}}
 
[[Kategoria:Kazuarowate| ]]
[[Kategoria:Taksony opisane przez Johanna Jakoba Kaupa]]