Michał Anioł: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
W4VVS S
Znacznik: Wycofane
Anulowanie wersji 75096857 autorstwa 31.11.211.137 (dyskusja)
Znacznik: Anulowanie edycji
 
(Nie pokazano 33 wersji utworzonych przez 28 użytkowników)
Linia 3:
|imię i nazwisko = Michelangelo Buonarroti
|imię i nazwisko org =
|pseudonim = Michał Anioł LIKYASKM UJASEHNH 7ZF-E\\
\
 
|grafika = Miguel Ángel, por Daniele da Volterra (detalle).jpg
|opis grafiki = Daniele da Volterra, ''Portret Michała Anioła'' (fragment), ok. 1544<ref>Informacje o obrazie ze strony [https://archive.fo/O70F Mediateca di Palazzo Medici Riccardi] {{lang|it}}.</ref>
|pełne imię i nazwisko = Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni
|data urodzenia = [[6 marca]] [[1475]]
|miejsce urodzenia = [[Caprese Michelangelo]]
|data śmierci = [[18 lutego]] [[1564]]
|miejsce śmierci = [[Rzym]]
|narodowość = włoska
Linia 34 ⟶ 32:
'''Michał Anioł''' ({{w języku|it|Michelangelo}}), właśc. '''Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni''' (ur. [[6 marca]] [[1475]] w [[Caprese Michelangelo|Caprese]], zm. [[18 lutego]] [[1564]] w [[Rzym]]ie) – włoski [[rzeźbiarstwo|rzeźbiarz]], [[malarstwo|malarz]], [[Liryka|poeta]] i [[architektura|architekt]] epoki [[renesans|odrodzenia]].
 
Zaliczany obok [[Leonardo da Vinci|Leonarda da Vinci]] i [[Rafael Santi|Rafaela Santiego]] do [[Wielka trójka renesansu|trójki największych artystów epoki renesansu]], a także uznawany za jednego z najwybitniejszych artystów w dziejach świata<ref>{{encyklopedia PWN|id = 3940474|tytuł=Michał Anioł|data dostępu=2019-10-17}}</ref><ref>{{CytujEncyklopedia stronęBritannica | urlid = https://www.britannica.com/biography/Michelangelo | tytuł = Michelangelo | autor = | opublikowany = britannica.com | data = | język = en | data dostępu = 2020-03-29}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/784067,Michal-Aniol-posepny-brzydki-nietowarzyski | tytuł = Michał Anioł - posępny, brzydki, nietowarzyski | autor = | opublikowany = polskieradio.pl | data = 2020-02-18 | język = | data dostępu = 2020-03-29}}</ref>. Autor między innymi [[fresk]]ów w [[kaplica Sykstyńska|kaplicy Sykstyńskiej]]. Wśród rzeźb najbardziej znane są ''[[Pietà watykańska|Pietà]]'' i ''[[Dawid (rzeźba)|Dawid]]''. Z dzieł [[architektura|architektonicznych]] – projekt [[kopuła (architektura)|kopuły]] [[bazylika św. Piotra na Watykanie|bazyliki św. Piotra]]. Jego działalność artystyczna jest związana z [[Bolonia|Bolonią]] (1494–1495), [[Florencja|Florencją]] (1501–1505, 1517–1534) a przede wszystkim z Rzymem (1496–1501, 1505–1517, 1534–1564), gdzie twórczość artysty objęta została mecenatem [[papież|papieskim]]. Wykształcony we florenckim warsztacie malarza [[Domenico Ghirlandaio]], a w dziedzinie rzeźby w pracowni [[Bertoldo di Giovanni|Bertolda di Giovanniego]]. Wbrew obiegowym opiniom to nie Michał Anioł zaprojektował mundury [[Gwardia Szwajcarska|Gwardii Szwajcarskiej]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.vatican.va/roman_curia/swiss_guard/swissguard/divisa_en.htm | tytuł = The Uniform of the Swiss Guards | autor = | opublikowany = vatican.va | data = | język = en | data dostępu = 2020-03-29}}</ref>.
 
== Młodość ==
Linia 41 ⟶ 39:
Od 1 kwietnia 1488 roku rozpoczął terminowanie w pracowni [[Domenico Ghirlandaio|Domenica Ghirlandaia]], uznanego florenckiego malarza. W okresie tym artysta poznał techniki malowania [[fresk]]ów, jednakże bardziej pociągała go rzeźba. Rok później przeszedł do pracowni rzeźbiarza [[Bertoldo di Giovanni|Bertolda di Giovanni]], który zarządzając zbiorem [[Medyceusze|Medyceuszów]], wprowadził Michała Anioła w otoczenie [[Wawrzyniec Wspaniały|Wawrzyńca Wspaniałego]], władcy [[Florencja|Florencji]]. Przebywał na jego dworze w latach 1490–1492.
 
Z tego względu często odwiedzał ogrody pałacu [[Medyceusze|Medyceuszów]], tam też zwrócił na jego prace uwagę [[Wawrzyniec Wspaniały|Lorenzo de’ Medici]], który roztoczył opiekę nad młodym wówczas chłopcem zapewniając mu mieszkanie na terenie pałacu, wykształcenie oraz stałą pensję. Jego edukacją zajmowali się dwaj myśliciele i filozofowie: [[Marsilio Ficino]], założyciel szkoły ateńskiej we Florencji, i hrabia Giovanni della Mirandola. W okresie tym powstały takie dzieła jak [[Relief|płaskorzeźby]] ''[[Madonna przy schodach]]'' (ok. 1490–1492 rok) i ''[[Bitwa centaurów]]'' (1491–1492 rok, obydwa dzieła znajdują się obecnie w Casa Buonarroti we Florencji).
 
W roku 1494 przebywając w [[Bolonia|Bolonii]] wyrzeźbił świecznik w formie klęczącego, nagiego anioła i posągi świętych: [[Święty Petroniusz|Petroniusza]] i [[Prokulus]]a w [[San Domenico]].
Linia 119 ⟶ 117:
| marmur, wys. 517&nbsp;cm
| [[Galleria dell’Accademia]], [[Florencja]]
| [[Plik:MichelangelosMichelangelo's David - right view 2.jpg|center|70px]]
|-
| 8. || [[Mojżesz (rzeźba)|''Mojżesz'']] do [[Nagrobek papieża Juliusza II|nagrobka papieża Juliusza II]]
Linia 167 ⟶ 165:
|
|- bgcolor="#efefef"
| 13. || ''[[Pietà Florenckaflorencka]]''
| 1547–1553
| wys. 226&nbsp;cm, marmur
Linia 206 ⟶ 204:
 
== Opis twórczości Michała Anioła ==
[[Plik:Statue of Michelangelo BuonarottiBuonarroti(Uffizi Gallery).jpg|thumb|250px|Pomnik Michelangela Buonarrotiego]]
Dzieła Michała Anioła odzwierciedlają jego bogatą osobowość. Kunszt widać we freskach [[kaplica Sykstyńska|kaplicy Sykstyńskiej]], gdzie ruchy i formy ciała są dynamiczne. Przez ożywienie ruchem form architektonicznych stał się prekursorem [[barok|sztuki barokowej]]. Miał kilku uczniów ([[Daniele da Volterra]] i [[Sebastiano del Piombo]]), jednak jego twórczość wpłynęła na sztukę włoską.