Klisza: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
dr. red. |
||
Linia 2:
'''Klisza''' – rodzaj [[matryca|matrycy]] w postaci płaskiej, sztywnej płyty.
W [[fotografia|fotografii]] pierwsze klisze w postaci szklanych płyt pojawiły się w II poł. [[XIX]] w. Były to klisze [[negatyw]]owe służące do fotografowania a następnie reprodukcji [[zdjęcie fotograficzne|zdjęć fotograficznych]]. W [[Dwudziestolecie międzywojenne na świecie|dwudziestoleciu międzywojennym]] zostały wyparte przez znacznie wygodniejsze w użyciu [[błona fotograficzna|błony fotograficzne]] (cięte i zwojowe) umożliwiające nie tylko wygodniejsze przechowywanie i obróbkę [[materiał światłoczuły|materiałów światłoczułych]], ale i wykonywanie (w przypadku błon zwojowych) wielu zdjęć z jednego ładunku w [[aparat fotograficzny|aparacie fotograficznym]]. Od tych czasów pojęcie 'kliszy' stało się również popularnym, potocznym (choć niezupełnie precyzyjnym) określeniem na materiały w postaci błony.
W tradycyjnej [[poligrafia|poligrafii]], czyli [[druk wypukły|druku wypukłym]], klisze były metalowymi płytami (później również z tworzywa sztucznego) służącymi do reprodukcji grafiki. W zależności od charakteru grafiki wyróżniano [[klisza siatkowa|klisze siatkowe]] służące do reprodukcji materiałów wielotonalnych metodą [[raster|rastra]], oraz [[klisza kreskowa|klisze kreskowe]] służące do reprodukcji grafiki całotonalnej. Klisze te przygotowywano metodą chemigraficzną (naświetlanie warstwy światłoczułej, a następnie trawienie metalu lub wymywanie tworzywa sztucznego) lub grawerską (na urządzeniu zwanym [[kliszograf]]em). Metalowe klisze poligraficzne w druku wypukłym ([[typografia|typograficzne]]) zostały wyparte dopiero w [[lata 90. XX wieku|latach 90. XX w.]] wraz zanikiem tradycyjnego druku wypukłego. Dzisiaj wykorzystywane sa klisze stalowe do przygotowywania [[forma drukowa|form drukowych]] w [[tampondruk]]u, a w [[introligatorstwo|introligatorstwie]] kliszami nazywa się płyty do tłoczeń.
| |||