|grafika = CantorkaPOL Beskid Śląski Mała Czantoria spod Tuła 2.JPG
|opis grafiki = Mała i Wielka Czantoria od stronyspod czeskiej[[Tuł]]u
|państwo = POL
|położenie =
Linia 29:
Na południowo-zachodnich zboczach Małej Czantorii znajduje się pomnik w miejscu śmierci polskich partyzantów z czasów [[II wojna światowa|II wojny światowej]] z oddziału „Czantoria”.
Oddział partyzancki „Czantoria” powstał wiosną [[1941]] r., a w [[1942]] r. został włączony do [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]] jako pluton „Ustroń” i podlegał Inspektoratowi Rybnickiemu. W połowie [[1943]] r. liczył 23 żołnierzy pod dowództwem [[Klemens Starzyk|Klemensa Starzyka]] pseudonim „Szpak”. Działał głównie na terenie pasma Stożka i Czantorii oraz okolicznych miejscowości: [[Ustroń|Ustronia]], [[Cisownica|Cisownicy]], [[Trzyniec|Trzyńca]], [[Wędrynia (Śląsk Cieszyński)|Wędryni]] i [[Nydek|Nydku]], rozbrajając niemieckich żołnierzy i policjantów, likwidując konfidentów i szerząc popłoch wśród niemieckich osadników, członków [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników|NSDAP]]. 30 listopada [[1943]] r. hitlerowcy osaczyli 10 partyzantów z oddziału w zdekonspirowanej ziemiance na stokach Małej Czantorii. Czterem partyzantom udało się przebić przez pierścień obławy. Pozostali, wraz z dowódcą oddziału, zginęli po krótkiej walce. Ich prochy spoczywają na cmentarzu ewangelickim w Nydku.
