Bernard Mond: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
PBbot (dyskusja | edycje)
m Kategoria:Polacy odznaczeni Orderem Krzyża Białego Związku Obrony' -> 'Kategoria:Polacy odznaczeni Krzyżem Ligi Obrony
m drobne redakcyjne, źródła/przypisy
Linia 27:
 
== Życiorys ==
Bernard Stanisław Mond był całkowicie zasymilowanym{{odn|Kotarba|2011|s=367}} Polakiem pochodzenia żydowskiego<ref>Magdalena Prokopowicz (red.), ''Żydzi polscy. Historie niezwykłe'', Wydawnictwo Demart, Warszawa 2010, s. 218–219.</ref>, praktykującym katolikiem{{odn|Kotarba|2011|s=367}}. Był, synem Maurycego, urzędnika kolejowego, i Salomei Spanier. Ojciec był urzędnikiem kolejowym. W 1907 ukończył 8 klasowe [[Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Józefa Korzeniowskiego w Brodach|Gimnazjum Realne]] w [[Brody (miasto)|Brodach]]. Od 1905 członek Organizacji Niepodległościowej Młodzieży Polskiej. W latach 1907–1908 odbył [[Jednoroczny ochotnik|jednoroczną obowiązkową]] służbę w [[Armia Austro-Węgier|Armii Austro-Węgier]]. W październiku 1908 został instruktorem [[Drużyny Bartoszowe]]j w Brodach, a później we [[Lwów|Lwowie]]. W tym samym czasie rozpoczął studia na [[Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego|Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego]]. W 1910 przerwał studia i ukończył roczny kurs urzędników państwowych przy Dyrekcji Okręgowej Kolei we Lwowie. W latach 1911–1913 był pracownikiem wymienionej dyrekcji. W latach 1913–1914 kontynuował studia prawnicze.
 
1 sierpnia 1914 został zmobilizowany do [[95 Pułk Piechoty (austro-węgierski)|c. i k. pułku piechoty nr 95]] we Lwowie. W tym pułku dowodził kompanią marszową i batalionem. 20 września 1916 dostał się do niewoli rosyjskiej i został osadzony w obozie w miejscowości [[Troick]]. Po ucieczce z niewoli wrócił do swojego pułku. W okresie od 15 kwietnia do 30 października 1918 dowodził kompanią zapasową.
Linia 33:
2 listopada 1918 wstąpił do oddziałów polskich walczących w [[Bitwa o Lwów (1918–1919)|obronie Lwowa]] i został dowódcą pododcinka „Remiza-Cytadela”. Od 22 listopada do 30 grudnia 1918 walczył w [[38 Pułk Piechoty Strzelców Lwowskich|1 pułku strzelców lwowskich]] w [[wojna polsko-ukraińska|wojnie polsko-ukraińskiej]]. Od 1 stycznia do 20 grudnia 1919 był dowódcą kompanii i batalionu w [[5 Pułk Piechoty Legionów|5 pułku piechoty Legionów]]. 21 czerwca 1919 roku został formalnie przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem stopnia kapitana nadanego przez generała [[Bolesław Roja|Bolesława Roję]], z zaliczeniem do I Rezerwy Armii i jednoczesnym powołaniem do służby czynnej na czas wojny aż do demobilizacji<ref>Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 72 z 3 lipca 1919 roku, poz. 2347, 2393.</ref>. Od 20 grudnia 1919 do 6 czerwca 1920 był dowódcą I batalionu [[6 Pułk Piechoty Legionów|6 pułku piechoty Legionów]]. 6 czerwca 1920 został ranny pod [[Kijów|Kijowem]] i przebywał na leczeniu w Krakowie. 30 czerwca 1920 objął dowództwo 205 Ochotniczego pułku piechoty wchodzącego w skład I Brygady [[Dywizja Ochotnicza (II RP)|Dywizji Ochotniczej]]. W okresie od 1 lutego do 10 marca 1921 był słuchaczem kursu wyższych dowódców w [[Warszawa|Warszawie]]. Od maja do października 1921 był komendantem Miasta [[Wilno|Wilna]].
 
Następnie pełnił służbę jako dowódca [[49 Huculski Pułk Strzelców|49 pułku piechoty]] w Kołomyi. 6 lipca 1922 ukończył Kurs dowódców pułków i piechoty dywizyjnej w [[Centrum Wyszkolenia Piechoty|Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia Armii]] w [[Rembertów|Rembertowie]]<ref>{{Cytuj pismo|tytuł=Zakończenie kursów dowódców piechoty|url=https://academica.edu.pl/reading/readSingle?cid=22712001&uid=21582043|czasopismo=[[Polska Zbrojna]]|wolumin=184|strony=1–2|data=1922-07-10|miejsce=Warszawa}}</ref>.
 
19 marca 1927 został mianowany [[dowódca piechoty dywizyjnej|dowódcą piechoty dywizyjnej]] 6 Dywizji Piechoty w Krakowie<ref>Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 10 z 19 marca 1927 roku, s. 94.</ref>. W okresie od 6 grudnia 1930 do 31 lipca 1931 był słuchaczem V Kursu [[Centrum Wyższych Studiów Wojskowych]] w Warszawie. 4 października 1932 został mianowany dowódcą [[6 Dywizja Piechoty (II RP)|6 Dywizji Piechoty]] w Krakowie<ref>Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 404.</ref>.
Linia 43:
Po wyzwoleniu obozu trafił do Francji, skąd w styczniu 1946 r. wrócił do kraju i podjął pracę w [[Orbis|Państwowym Biurze Podróży „Orbis”]], jako kierownik oddziału. Do kraju wrócili również jego dwaj synowie, którzy znaleźli się w niemieckich obozach po [[Powstanie warszawskie|powstaniu warszawskim]]{{odn|Kotarba|2011|s=368}}. W 1950 został zwolniony i pracował jako pomocnik magazyniera materiałów budowlanych w Spółdzielni „[[Grzegórzki]]” w Krakowie. Barwna postać [[Kraków|Krakowa]], kibic między innymi klubu [[Wisła Kraków (piłka nożna)|Wisła Kraków]]. Pochowany na [[Cmentarz wojskowy przy ul. Prandoty w Krakowie|Cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty]] w Krakowie.
 
W czasie okupacji jego żona Helena Mond z d. Rosner z synami, wraz z siostrą Emilią (żoną majora [[Jan Witowski (oficer piechoty)|Jana Witowskiego]]) z córkami oraz siostrami generała Zofią Czajkowską i Henryką Mościskierową, przeniosła się w grudniu 1942 do [[Zakliczyn]]a. Synowie w marcu 1943 r. wyjechali do Warszawy. Mieszkańcy miejscowości odnieśli się do tych kobiet bardzo przychylnie. Wskutek donosu zostały 30 listopada 1943 r. aresztowane, przewiezione do likwidowanego [[Getto tarnowskie|getta w Tarnowie]] i następnego dnia zamordowane{{odn|Kotarba|2011|s=382}}.
 
== Awanse ==
Linia 56:
 
== Ordery i odznaczenia ==
* Krzyż Srebrny [[Order Virtuti Militari|Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari]] (20 maja 1921){{r|sl}}<ref>Dekret Wodza Naczelnego L. 3006 z 20 maja 1921 r. [http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=64081 (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 23, poz. 924)].</ref>{{r|sl}}
* [[Krzyż i Medal Niepodległości|Krzyż Niepodległości z Mieczami]] (9 listopada 1933)<ref>{{rMonitor Polski|sl1933|258|276}}<ref>9 listopada 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” .</ref>{{Monitor Polskir|1933|258|276sl}}.</ref>
* Krzyż Oficerski [[Order Odrodzenia Polski|Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski]] (27 listopada 1929){{r|sl}}<ref>27[https://dziennikustaw.gov.pl/M1929276000000.pdf listopadaM.P. z 1929 r. nr 276, poz. 638] „za zasługi na polu wyszkolenia i administracji wojska oraz pracy społecznej” {{Monitor Polski|1929|276|638}}.</ref>{{r|sl}}
* [[Krzyż Walecznych]] (czterokrotnie: (1921, 1922){{r|sl}}<ref>Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. [http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=64481 (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 69)].</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = [http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=64720 Odznaczeni Krzyżem Walecznych w zamian za dyplomy „za Waleczność” byłego Frontu Litewsko-Białoruskiego] |czasopismo = Dziennik Personalny MSWojsk. |opis = z 1922 r. Nr 14 |s = 416 |data dostępu = 2015-08-11}}</ref>
* Złoty [[Krzyż Zasługi|Złoty Krzyż Zasługi]] (1928)<ref>''Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych'' nr 15 z 11.11.1928.</ref>
* [[Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921]]{{r|sl}}
* [[Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości]]{{r|sl}}
* [[Krzyż Jubileuszowy Wojskowy]] (Austro-Węgry)
* [[Signum Laudis|Medal Zasługi Wojskowej [[Signum Laudis]] (Austro-Węgry)
* [[Krzyż Wojskowy Karola]] (Austro-Węgry)
* Krzyż Komandorski [[Order Korony Rumunii|Krzyż Komandorski Orderu Korony Rumunii]] (Rumunia){{r|sl}}
* [[Order Krzyża Białego Związku Obrony]] (Estonia)<ref name=sl>{{Cytuj książkę |tytuł = Czy wiesz kto to jest? |inni = [[Stanisław Łoza]] (red.) |wydanie = II popr |miejsce = Warszawa |wydawca = Główna Księgarnia Wojskowa |data = 1938 |strony = 500}}</ref>
* [[Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej]] (Łotwa){{r|sl}}
Linia 83:
* {{Cytuj pismo | nazwisko = Kotarba | imię = Ryszard | tytuł = Zamordowanie rodziny gen. bryg. Bernarda Monda przez Niemców w 1943 r. | url = https://ipn.gov.pl/par/tomy-archiwalne/86,Tom-42011.html | czasopismo = Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej | wolumin = 4 | rok = 2011 | issn = 1899–1254 | odn = tak}}
* [[Tadeusz Kryska-Karski]] i [[Stanisław Żurakowski (podpułkownik)|Stanisław Żurakowski]], ''Generałowie Polski Niepodległej'', Warszawa 1991.
* [[Piotr Stawecki]], ''Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-19391918–1939'', Warszawa 1994, s. 225–226.
* {{Cytuj książkę |nazwisko=Jurga| imię=Tadeusz |autor link=Tadeusz Jurga |tytuł=Obrona Polski 1939| data=1990| wydawca= Instytut Wydawniczy PAX| miejsce= Warszawa| isbn =83-211-1096-7 |strony=796–797}}
 
Linia 91:
[[Kategoria:Absolwenci i studenci Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie]]
[[Kategoria:Członkowie Drużyn Bartoszowych]]
[[Kategoria:Dowódcy 6 Dywizji Piechoty (II RP)]]
[[Kategoria:Dowódcy 49 Huculskiego Pułku Strzelców]]
[[Kategoria:Generałowie brygady II Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Polscy jeńcy niemieckich obozów jenieckich]]
[[Kategoria:Jeńcy Oflagu VI B Dössel]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Stanisławowie]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Kołomyją]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Niepodległości z Mieczami]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości]]
Linia 108 ⟶ 109:
[[Kategoria:Polacy – żołnierze Cesarskiej i Królewskiej Armii w I wojnie światowej]]
[[Kategoria:Polacy odznaczeni Krzyżem Jubileuszowym Wojskowym]]
[[Kategoria:Polacy odznaczeni MedalemKrzyżem ZasługiLigi Wojskowej Signum LaudisObrony]]
[[Kategoria:Polacy odznaczeni Krzyżem Wojskowym Karola]]
[[Kategoria:Polacy odznaczeni Medalem Zasługi Wojskowej Signum Laudis]]
[[Kategoria:Polacy odznaczeni Medalem 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej]]
[[Kategoria:Polacy odznaczeni Medalem Zasługi Wojskowej Signum Laudis]]
[[Kategoria:Polacy odznaczeni Orderem Korony Rumunii]]
[[Kategoria:PolacyPolscy odznaczenijeńcy Krzyżemniemieckich Ligiobozów Obronyjenieckich]]
[[Kategoria:Polscy Żydzi – żołnierze II Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Uczestnicy bitwy o Lwów 1918–1919 (strona polska)]]
Linia 120 ⟶ 122:
[[Kategoria:Zmarli w 1957]]
[[Kategoria:Żołnierze formacji ochotniczych w wojnie polsko-bolszewickiej]]
[[Kategoria:Dowódcy 49 Huculskiego Pułku Strzelców]]
[[Kategoria:Dowódcy 6 Dywizji Piechoty (II RP)]]