Euro w Polsce
Wprowadzenie euro w Polsce wynika ze zobowiązań płynących z traktatu ateńskiego przyjętego w referendum w 2003 roku[1]. Polska posiada status państwa z derogacją. Zobowiązała się też do spełnienia kryteriów z Maastricht, co oznacza rezygnację z jednostronnej euroizacji. Polska nie jest członkiem Europejskiego Mechanizmu Kursów Walutowych, co stanowi jedną z zasadniczych przeszkód na drodze do przyjęcia euro w krótkim okresie. Ponadto istotny warunek z punktu widzenia prawnego stanowi konieczność nowelizacji Konstytucji.
Data zamiany złotego na euro nie jest określona[2]. Polska zobowiązała się do przyjęcia tej waluty, ale nie określiła terminu jej przyjęcia. Rozliczanie w euro dopuszczalne jest jednak w wielu punktach usługowych[3].
Aspekty proceduralne
Od 1 maja 2004 Polska uczestniczy w Unii Gospodarczej i Walutowej, jednak objęta jest derogacją[4]. Ma zatem podobny status jak większość państw, które przystąpiły do UE wraz z nią, odmienny natomiast od Danii[5], która uzyskała klauzulę opt-out[6]. Uchylenie derogacji uzależnione jest od wypełnienia kryteriów konwergencji[7]. Należą do nich[7]:
- cztery kryteria konwergencji nominalnej;
- kryterium stabilności cen;
- kryterium fiskalne;
- kryterium kursu walutowego;
- kryterium stóp procentowych;
- jedno kryterium konwergencji prawnej.
Decyzję o uchyleniu derogacji podejmie Rada Unii Europejskiej na wniosek Komisji Europejskiej oraz po konsultacji z Parlamentem Europejskim i po dyskusji na forum Rady Europejskiej[4]. W związku z wejściem w życie traktatu lizbońskiego konieczne będzie również uzyskanie zalecenia ze strony obecnych państw strefy euro[8]. Bieżące informacje na temat aktualnego stanu wypełnienia kryteriów zbieżności publikowane są w wydawanym od sierpnia 2009 roku przez Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro Monitorze konwergencji nominalnej[9]. Proces wejścia Polski do strefy euro trwać będzie minimum trzy lata od momentu podjęcia strategicznej decyzji[8]. Okres ten podzielony został na cztery etapy[8]:
- przygotowanie i wejście do ERM II – najważniejszymi wydarzeniami tego etapu będzie podjęcie decyzji o włączeniu złotego do systemu oraz samo wejście do ERM II;
- wypełnienie kryteriów konwergencji – zakończone decyzją o uchyleniu derogacji w odniesieniu do Polski;
- przygotowania do wprowadzenia euro do obiegu – zakończone wejściem do strefy euro;
- proces wprowadzenia euro – zakończony wycofaniem złotego z obiegu.
Od początku utworzenia struktur odpowiedzialnych za wprowadzenie euro jednym z ich podstawowych zadań było opracowanie Ram Strategicznych Narodowego Planu Wprowadzenia Euro – dokumentu, w który określiłby działania związane z zamianą złotego na euro.Ramy Strategiczne NPWE zostały przyjęte przez Komitet do Spraw Europejskich w dniu 9 kwietnia 2010 roku[10].
Stan wypełnienia kryteriów konwergencji przez Polskę
W marcu 2016 został opublikowany Monitor Konwergencji z UGW, który zastąpił ukazujące się dotychczas: Monitor Konwergencji Nominalnej oraz Monitor Konwergencji Realnej. Od tego czasu Monitor Konwergencji ukazuje się corocznie[11].
Rok | Miesiąc | K. stabilności cen[12] | K. fiskalne[13] | K. kursu walutowego | K. stóp procentowych[14] |
---|---|---|---|---|---|
2022[15] | – | ||||
2021[16] | – | ||||
2020[17] | – | ||||
2019[18] | – | ||||
2018[19] | – | ||||
2017[20] | – | ||||
2016[21] | – | ||||
2015 | listopad[22] | ||||
2015 | październik[23] | ||||
2015 | wrzesień[24] | ||||
2015 | sierpień[25] | ||||
2015 | lipiec[26] | ||||
2015 | czerwiec[27] | ||||
2015 | maj[28] | ||||
2015 | kwiecień[29] | ||||
2015 | marzec[30] | ||||
2015 | luty[31] | ||||
2015 | styczeń[32] | ||||
2014 | grudzień[33] | ||||
2014 | listopad[34] | ||||
2014 | październik[35] | ||||
2014 | wrzesień[36] | ||||
2014 | sierpień[37] | ||||
2014 | lipiec[38] | ||||
2014 | czerwiec[39] | ||||
2014 | maj[40] | ||||
2014 | kwiecień[41] | ||||
2014 | marzec[42] | ||||
2014 | luty[43] | ||||
2014 | styczeń[44] | ||||
2013 | grudzień[45] | ||||
2013 | listopad[46] | ||||
2013 | październik[47] | ||||
2013 | wrzesień[48] | ||||
2013 | sierpień[49] | ||||
2013 | lipiec[50] | ||||
2013 | czerwiec[51] | ||||
2013 | maj[52] | ||||
2013 | kwiecień[53] | ||||
2013 | marzec[54] | ||||
2013 | luty[55] | ||||
2013 | styczeń[56] | ||||
2012 | grudzień[57] | ||||
2012 | listopad[58] | ||||
2012 | październik[59] | ||||
2012 | wrzesień[60] | ||||
2012 | sierpień[61] | ||||
2012 | lipiec[62] | ||||
2012 | czerwiec[63] | ||||
2012 | maj[64] | ||||
2012 | kwiecień[65] | ||||
2012 | marzec[66] | ||||
2012 | luty[67] | ||||
2012 | styczeń[68] | ||||
2011 | grudzień[69] | ||||
2011 | listopad[70] | ||||
2011 | październik[71] | ||||
2011 | wrzesień[72] | ||||
2011 | sierpień[73] | ||||
2011 | lipiec[74] | ||||
2011 | czerwiec[75] | ||||
2011 | maj[76] | ||||
2011 | kwiecień[77] | ||||
2011 | marzec[78] | ||||
2011 | luty[79] | ||||
2011 | styczeń[80] | ||||
2010 | grudzień[81] | ||||
2010 | listopad[82] | ||||
2010 | październik[83] | ||||
2010 | wrzesień[84] | ||||
2010 | sierpień[85] | ||||
2010 | lipiec[86] | ||||
2010 | czerwiec[87] | ||||
2010 | maj[88] | ||||
2010 | kwiecień[89] | ||||
2010 | marzec[90] | ||||
2010 | luty[91] | ||||
2010 | styczeń[92] | ||||
2009 | grudzień[93] | ||||
2009 | listopad[94] | ||||
2009 | październik[95] | ||||
2009 | wrzesień[96] | ||||
2009 | sierpień[97] |
Zgodność ustawodawstwa krajowego z Traktatami (konwergencja prawna)
Polska – jako państwo członkowskie objęte derogacją – jest zobowiązana w całości spełnić wymagania dostosowawcze określone w art. 131 Traktatu.
Według „Raportu o konwergencji” opublikowanego przez Europejski Bank Centralny w maju 2010, prawo polskie nie spełnia wszystkich wymagań dotyczących niezależności banku centralnego, zakazu finansowania ze środków banku centralnego oraz integracji prawnej z Eurosystemem[98]. Według raportu, w żadnym z dziewięciu badanych państw członkowskich nie stwierdzono pełnej zgodności ustawodawstwa ze wszystkimi wymogami dotyczącymi przyjęcia euro, określonymi w Traktatach oraz Statucie Europejskiego Systemu Banków Centralnych i EBC[99]. Również Komisja Europejska w swoim „Convergence Report 2010” stwierdzała, że ustawodawstwo polskie – w szczególności Ustawa o NBP i tekst Konstytucji RP – nie są w pełni zgodne z art. 130 i 131 Traktatu oraz Statutem Europejskiego Systemu Banków Centralnych i EBC[100].
Eksperci są zgodni, iż w celu wprowadzenia waluty emitowanej przez EBC (euro) jako polskiego pieniądza Konstytucja RP powinna zostać odpowiednio znowelizowana[101], co wymaga większości 2/3 głosów w Sejmie w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz dodatkowo bezwzględniej większości głosów w Senacie w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów[102].
Przewidywane skutki wprowadzenia euro
Zastąpienie złotego przez euro stanowi przedmiot analiz ekonomicznych głównych instytucji publicznych zajmujących się finansami w Polsce (jak np. ekspertyza z 2012 roku rekomendująca wprowadzenie euro przygotowana dla Fundacji Schumana i Fundacji Konrada Adenauera[103] czy raport Standard & Poor’s z 2015 roku również to zalecający[104]). Do tego rodzaju opracowań obejmujących zagadnienia związane z tym tematem należą publikacje sporządzone przez Ministerstwo Finansów w 2005 roku[8][105] oraz Narodowy Bank Polski w 2004 i 2009 roku[106][107]. W raportach tych odniesiono się zarówno do przewidywanych szans i korzyści, jak i do potencjalnych zagrożeń, i spodziewanych kosztów[107]. Opracowanie NBP z 2009 roku podsumowało, że w związku z wejściem do strefy euro Polska w ciągu dziesięciu lat zyska dodatkowe 7,5% PKB[107]. W 2014 roku NBP stwierdziło, że przyjęcie euro będzie dla Polski korzystne, gdy przeprowadzi ona odpowiednie reformy[104]. Do pozytywnych następstw związanych z przyjęciem euro zaliczono[107]:
- wpływ na rynki finansowe – poprawa poziomu integracji rynków oraz stworzenie szansy poprawy stabilności instytucji finansowych;
- bezpieczeństwo finansowe – w przypadku popadnięcia polskich banków albo Polski w trudności finansowe, inne kraje strefy euro mają obowiązek udzielić im pomocy[108];
- bezpośrednie korzyści
- związane z redukcją kosztów transakcyjnych i ryzyka kursowego – według danych opublikowanych przez Ministerstwo Finansów w grudniu 2009 roku aż 56% przedsiębiorców sektora MŚP wskazywało na wahania kursowe jako na główny czynnik utrudniający rozpoczęcie lub rozszerzenie działalności na skalę międzynarodową[8];
- obniżenie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej;
- ułatwienie prowadzenia księgowości;
- możliwość lepszego planowania sytuacji finansowej przez podmioty gospodarcze;
- wzrost porównywalności i przejrzystości cen w wymiarze międzynarodowym;
- poprawę pozycji Polski jako partnera w handlu międzynarodowym w związku ze stosowaniem waluty o silnej pozycji globalnej;
- brak konieczności wymiany walut i ponoszenia związanych z tym kosztów;
- zwiększenie przejrzystości rynku i obniżenie barier wejścia;
- intensyfikacja wymiany handlowej – według szacunków z 2008 roku wyższa dynamika eksportu mogłaby mieć miejsce nawet przez 25 lat od przyjęcia euro[107];
- wzrost inwestycji – zarówno w odniesieniu do inwestycji krajowych, jak i zagranicznych inwestycji bezpośrednich;
- związane z oceną sytuacji makroekonomicznej
- zwiększenie stabilności makroekonomicznej;
- ograniczenie spekulacji walutowych;
- ograniczenie ryzyka wystąpienia kryzysu walutowego;
- wzrost wiarygodności prowadzonej polityki pieniężnej;
- wzrost wiarygodności polityki fiskalnej związany z zobowiązaniami wynikającymi z Paktu Stabilności i Wzrostu;
- poprawa ocen ratingowych;
- związane z obniżeniem stopy procentowej
- spadek kosztów pozyskania kapitału dla gospodarstw domowych, przedsiębiorstw oraz instytucji publicznych;
- łatwiejsza dostępność kredytów i związany z tym wzrost konsumpcji;
- poprawa zdolności obsługi zadłużenia.
- związane z redukcją kosztów transakcyjnych i ryzyka kursowego – według danych opublikowanych przez Ministerstwo Finansów w grudniu 2009 roku aż 56% przedsiębiorców sektora MŚP wskazywało na wahania kursowe jako na główny czynnik utrudniający rozpoczęcie lub rozszerzenie działalności na skalę międzynarodową[8];
Publikacje zwracają jednocześnie uwagę, że część spośród wymienionych następstw ma charakter potencjalny i może być uwarunkowana przeprowadzeniem określonych zmian, takich jak reforma finansów publicznych, czy też redukcja długu publicznego[107]. Zauważa się również, że wiele pozytywnych następstw przyjęcia euro materializuje się w dłuższym okresie[107]. Skala wielu spośród spodziewanych korzyści trudna jest do ścisłego określenia, jednak ekonomiści próbują oszacować część z nich[107]. Np. koszty transakcyjne w prowadzonym przez Polskę handlu zagranicznym wynosiły w 2008 roku ok. 1,0–1,5% PKB, przy czym 70% eksportu i 60% importu rozliczano w euro[8]. Poza wymienionymi korzyściami Polska uzyska też większy wpływ na podejmowanie decyzji w ramach całej Unii Europejskiej. Związane to będzie z uzyskaniem członkostwa w Eurogrupie oraz uzyskaniem lepszej pozycji w ramach Europejskiego Systemu Banków Centralnych – NBP wejdzie bowiem w skład Eurosystemu, a jego prezes w skład Rady Prezesów Europejskiego Banku Centralnego[8].
Z kolei po stronie kosztów i zagrożeń Zespół Analityków NBP wymienia następujące negatywne konsekwencje wejścia do strefy euro[107]:
- długookresowe;
- przeniesienie polityki pieniężnej na szczebel wspólnotowy – zwraca się jednocześnie uwagę na konieczność uwzględnienia aspektów globalizacji[109], które zdecydowanie ograniczają realną możliwość prowadzenia autonomicznej polityki pieniężnej (w tym utrata możliwości korzystania z kursu walutowego jako narzędzia polityki dostosowawczej). Koszty rezygnacji z autonomii w tym zakresie oceniono na 0,055% długookresowej konsumpcji[107];
- możliwy obowiązek pomocy potencjalnym unijnym bankrutom na sumę wartą 1/3 funduszy strukturalnych, jakie Polska otrzyma z Unii Europejskiej w latach 2014–2020[108];
- solidarne ratowanie zagrożonych banków, tak jak w przypadku Hiszpanii[108];
- niekorzystne dla przedsiębiorców, w przypadku niekorzystnego kursu – napływ tanich towarów z zagranicy, co oznacza straty w zyskach i miejscach pracy, oraz konkurencyjności eksportu[110].
- średniookresowe;
- zagrożenia dotyczące przyjęcia niekorzystnego kursu konwersji;
- ryzyko pogorszenia się konkurencyjności gospodarki związane z możliwością wzrostu kosztów pracy;
- zagrożenia dotyczące różnic inflacyjnych w obrębie unii walutowej;
- przeznaczenie na walkę z kryzysem zadłużenia ok. 3,5 procent tzw. Mechanizmu Stabilności (~2,8 miliarda euro)[108]
- gwarantowanie do 24,3 miliarda euro pożyczek, jakie maksymalnie może udzielić fundusz tzw. Mechanizmu Stabilności[108].
- krótkookresowe;
- zagrożenia związane z uczestnictwem w ERM II – np. ryzyko wystąpienia tzw. zjawiska trójkąta niemożności[111];
- efekty cenowe dotyczące wprowadzenia euro do obiegu gotówkowego oraz związane z tym negatywne konsekwencje iluzji euro, a także zjawiska związane z dążeniem do stosowania ceny atrakcyjnej – całkowity możliwy wpływ tych zjawisk na wzrost wskaźnika CPI oceniono na 3,29% przy założeniu, że dostosowania będą mieć charakter asymetryczny[107];
- inne koszty związane z wprowadzeniem euro do obiegu gotówkowego i bezgotówkowego – emisja monet, wymiana automatów, wymiana cenników, zmiany w systemach komputerowych etc.;
- koszty przeprowadzenia kampanii informacyjnej.
Nie wszystkie poważne źródła podzielają relatywnie wysoki optymizm NBP. W szczególności dokumentowany jest wzrost pesymizmu gospodarstw domowych, wielu krajów, jako skutek wprowadzenia waluty euro. Kwestionowana jest też wiarygodność części danych statystycznych, z lat bezpośrednio po wprowadzeniu waluty euro[112][113].
Instytucjonalizacja procesu wprowadzenia euro
Tworzenie struktury organizacyjnej mającej bezpośrednio przygotować Polskę do wprowadzenia euro zostało zapoczątkowane przez rząd Donalda Tuska na przełomie 2008 i 2009 roku. Już 28 listopada 2008 roku ówczesny premier zaakceptował kandydaturę Ludwika Koteckiego na przyszłego pełnomocnika rządu do spraw wprowadzenia euro[114]. Stosowne rozporządzenie w sprawie ustanowienia Pełnomocnika Rządu do Spraw Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską zostało przyjęte przez Radę Ministrów 13 stycznia 2009 roku[115]. Drugim aktem prawnym związanym z tworzeniem struktur odpowiedzialnych za proces wprowadzenia euro jest Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 listopada 2009 r. w sprawie powołania Narodowego Komitetu Koordynacyjnego do spraw Euro, Rady Koordynacyjnej oraz Międzyinstytucjonalnych Zespołów Roboczych do spraw Przygotowań do Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską[116]. Zgodnie z tym aktem prawnym powołane zostały następujące struktury[116]:
- Narodowy Komitet Koordynacyjny do spraw euro – jego przewodniczącym jest Pełnomocnik Rządu do spraw Wprowadzenia Euro, zaś wiceprzewodniczącym – Pełnomocnik Zarządu Narodowego Banku Polskiego do spraw Wprowadzenia Euro. W skład Komitetu wchodzą również – Minister – Członek Rady Ministrów, kierujący pracami stałego komitetu Rady Ministrów, sekretarz stanu[117] w Ministerstwie Gospodarki, sekretarz stanu[117] w MSWiA, Sekretarz KIE, Prezes UOKIK, Prezes Rządowego Centrum Legislacji oraz Przewodniczący KNF[118];
- Rada Koordynacyjna – jej przewodniczącym jest Pełnomocnik Rządu, zaś wiceprzewodniczącym – Pełnomocnik Zarządu NBP. Oprócz nich, jako członkowie, w skład Rady wchodzą przewodniczący Zespołów Roboczych;
- Międzyinstytucjonalne Zespoły Robocze do spraw Przygotowań do Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską – organy opiniodawczo-doradcze Rady. Powołano łącznie osiem Zespołów do spraw: Makroekonomicznych, Dostosowań Prawnych, Administracji Publicznej, Sektora Finansowego i Stabilności Finansowej, Wprowadzenia Banknotów i Monet Euro, Przedsiębiorstw Niefinansowych, Ochrony Konsumentów oraz Strategii Komunikacyjnej. W skład Zespołów Roboczych weszli przedstawiciele ok. trzydziestu różnych instytucji[116].
Pełnomocnicy Rządu
- Ludwik Kotecki – 2 lutego 2009 – 1 lutego 2012[119]
- Maria Orłowska – 2 lutego 2012 – 25 maja 2012[119]
- Jacek Dominik – 22 czerwca 2012 – 2 lipca 2014[119]
- Artur Radziwiłł – 3 lipca 2014 – 26 listopada 2015[119]
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2015 stanowisko Pełnomocnika Rządu do Spraw Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską zostało zniesione[120].
Stanowiska polityczne
Przed 2004 rokiem
Dyskusje nad terminem wejścia do strefy euro rozpoczęły się jeszcze przed akcesją. W wypowiedziach premiera Leszka Millera mowa była o latach 2007–2009[121]. Polityk ten podkreślał jednocześnie konieczność wypełnienia restrykcyjnych kryteriów[121]. W okresie bezpośrednio poprzedzającym przyjęcie Polski do Unii Europejskiej w debacie publicznej pojawiały się pomysły dotyczące wprowadzenia euro w możliwie najkrótszym terminie poprzez jednostronną euroizację. Przedstawicielami takiej koncepcji byli m.in. tacy ekonomiści jak Andrzej Bratkowski czy Jacek Rostowski, choć uważali oni, że krok ten powinien być poprzedzony rozmowami z Unią[122]. Pogląd ten popierały również inne osoby związane z CASE[123]. W 2005 roku na ten temat wypowiadał się także jeden z ówczesnych liderów PO Jan Rokita, który twierdził, że krok ten zapobiegłby nadmiernemu umocnieniu złotego[123]. Przed taką decyzją ostrzegał jednak m.in. premier Marek Belka, który zwrócił uwagę na fakt, że zostałoby to źle odebrane przez UE[123]. Utrzymywał, że należałoby raczej rozważyć powiązanie złotego z euro w ramach izby walutowej, jednak, jak zauważył, wymagałoby to zrównoważenia finansów publicznych[123]. Dyskusje nad jednostronną euroizacją ustały wraz wejściem Polski do UGiW w 2004 roku.
Lata 2005–2007
W okresie funkcjonowania koalicji PiS-u, Samoobrony i LPR wprowadzenie nowej waluty nie zaliczało się do priorytetów kolejnych rządów. W 2006 roku premier Kazimierz Marcinkiewicz wspominał o planach rozmów na temat wejścia do strefy euro, które miałyby rozpocząć się w 2009 roku[124]. Jeszcze bardziej sceptycznie do kwestii euro odnosił się premier Jarosław Kaczyński, który wyrażał obawy na temat negatywnych konsekwencji przebywania w ERM II oraz przedstawił swoją opinię na temat wpływu euro na wzrost cen[125]. Z dystansem do wprowadzenia nowej waluty odnosiły się też osoby z otoczenia prezydenta Lecha Kaczyńskiego, m.in. Aleksander Szczygło[125]. W 2007 roku wicepremier i minister finansów Zyta Gilowska mówiąc o rozpoczęciu rozmów na temat euro wskazywała przełom lat 2009 i 2010, zaś odnośnie do samego przyjęcia euro wymieniała rok 2012[126].
W tym samym roku głos zabrał również nowy prezes NBP Sławomir Skrzypek, który stwierdził, że przyjęcie euro nastąpi najwcześniej w roku 2012[127]. Jego poprzednik, Leszek Balcerowicz, jeszcze jako prezes NBP wielokrotnie wypowiadał się na temat zarówno konieczności realizacji zobowiązań traktatowych, jak i korzyści płynących z przyjęcia euro. Wskazywał m.in. na pozytywne skutki dla polskich eksporterów oraz powoływał się na badania MFW pozytywnie oceniające następstwa związane z wypełnieniem kryteriów konwergencji[128]. Przypominał również o szansach na przyspieszenie rozwoju gospodarczego Polski oraz wskazywał na kiepską jakość informacji na temat rzeczywistych skutków wprowadzenia euro[129].
Po 2007 roku
Rząd Donalda Tuska określił przyjęcie euro przez Polskę jako wyraz strategicznego interesu – stanowisko takie zawarto m.in. w harmonogramie pt. Mapa drogowa przyjęcia euro przez Polskę z października 2008 roku[130]. Jeszcze we wrześniu 2008 roku jako o terminie zamiany waluty mówiono o roku 2011[131]. Ówczesny szef Kancelarii Prezydenta Piotr Kownacki wskazywał wtedy raczej na rok 2012[132]. Przeciwnikiem wyznaczania daty był jednak sam prezydent Lech Kaczyński, który ponadto wspominał o konieczności przeprowadzenia referendum w tej sprawie[133]. Podejście rządu zmierzające do możliwie szybkiego wprowadzenia euro od początku wspierała główna partia tworząca jego zaplecze polityczne – Platforma Obywatelska – wyrazem tego było m.in. rozpoczęcie prac nad stosowną nowelizacją Konstytucji Rzeczypospolitej[134]. Stanowisko to popierał także Ludwik Kotecki, pełnomocnik rządu ds. wprowadzenia euro[135]. Z kolei przedstawiciele głównej partii opozycyjnej – Prawa i Sprawiedliwości – wypowiadali się negatywnie zarówno w odniesieniu do samego pomysłu szybkiego przyjęcia euro, jak i do idei szybkiego wypełnienia kryteriów zbieżności[136]. Prezes PiS Jarosław Kaczyński określił deklaracje rządu m.in. jako początek kampanii prezydenckiej Donalda Tuska oraz stwierdził, że wprowadzenie euro będzie szkodliwe dla społeczeństwa, a szczególnie dla emerytów[137].
Już na początku 2009 roku w związku ze złą sytuacją fiskalną w Polsce Donald Tusk zapowiedział, że realizacja planu przyjęcia euro może zostać przesunięta w czasie[138]. W połowie roku premier powiedział, że plan ulega zawieszeniu[139]. Na przełomie stycznia i lutego 2010 roku premier Donald Tusk zaprezentował Plan rozwoju i konsolidacji finansów publicznych w latach 2010–2011[140], jednak określenie daty wprowadzenia nowej waluty uzależnił też od postępu w negocjacjach z koalicyjnym PSL[141]. Głos w debacie na temat przystąpienia Polski do euro zabrali także prezes NBP Marek Belka[142] oraz prezydent Bronisław Komorowski[143], którzy objęli swoje urzędy w roku 2010. Obaj wyrazili podobne stanowisko, twierdząc, że przyjęcie euro leży w polskim interesie, jednak warto poczekać aż strefa euro upora się z trudnościami gospodarczymi. Z kolei sprawujący urząd od 2015 roku prezydent Andrzej Duda określił, że w jego ocenie z przyjęciem euro należy poczekać do momentu, gdy płace w Polsce zbliżą się do średniego poziomu płac w UE[144]. Przeciwko wprowadzeniu euro w trakcie swojej kadencji wypowiadał się prezes NBP Adam Glapiński[145].
W 2018 apel do premiera Mateusza Morawieckiego opublikowała redakcja Rzeczpospolitej wraz z gronem ekonomistów[146]. W odpowiedzi premier oznajmił, że strefy euro w obecnym kształcie nie uważa za optymalny obszar walutowy i rząd nie jest w tym momencie zainteresowany zamianą waluty[147]. Według stanu na 2023 ugrupowaniami przeciwnymi wprowadzeniu euro w Polsce pozostają Prawo i Sprawiedliwość (w tym prezes tej partii Jarosław Kaczyński[148]), Kukiz’15, Konfederacja, Partia Republikańska oraz Suwerenna Polska. Z kolei przychylne przyjęciu wspólnej waluty są Platforma Obywatelska, Nowoczesna i Zieloni, zaś bardziej neutralne stanowisko wyraża Polskie Stronnictwo Ludowe oraz Lewica Razem[149]. W sposób najbardziej zdecydowany za wprowadzeniem euro wypowiadają się przedstawiciele ugrupowania Polska 2050[150][151].
Oceny społeczne dotyczące euro
Z badań CBOS z marca 2011 wynikało, że za przyjęciem euro opowiada się 32% Polaków, w porównaniu 28% więcej osób było za w kwietniu 2010 roku. Przeciwnych było 60%, czyli o 11%. więcej niż w kwietniu 2010 roku[152].
Z badań TNS OBOP z lutego 2011 wynikało, że 51% Polaków uznawało przyjęcie euro za niekorzystne, natomiast 17% możliwość tę oceniało pozytywnie. 24% uważało taki krok za obojętny, natomiast 8% nie miało zdania[153].
Z badań Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) w 2012 roku wynikało, że wprowadzenie euro w Polsce popiera 25%, 68% jest zdecydowanie przeciw. Sprzeciw wobec przystąpienia Polski do strefy euro dominował we wszystkich analizowanych grupach społeczno-demograficznych. Większość z osób przekonanych o zasadności przyjęcia wspólnej waluty twierdziła, że nie należy się z tym spieszyć. W tym samym roku w według raportu German Marshall Fund 71% badanych Polaków wyraziło przekonanie, że wprowadzenie euro byłoby potencjalnie szkodliwe dla polskiej gospodarki[154].
Według Badania Eurobarometru z 2021 za przyjęciem euro było 56% Polaków, a przeciwko 41%. 74% wskazywało przy tym na obawę co do wzrostu cen, a 51% wiązało przyjęcie wspólnej waluty z pozytywnymi skutkami dla polskiej gospodarki[155]. Z kolei w badaniu UCE RESEARCH i SYNO Poland z tego samego roku 25,2% badanych uznało, że Polska powinno przyjąć euro, a przeciwną opinię wyraziło 53%, przy czym 17,4% nie miało opinii na ten temat, a 4,4% wyraziło obojętność[156]. W 2023 w sondażu IBRIS dla Radia ZET przychylną opinię na temat przyjęcia euro wyraziło 24,5% badanych, a przeciwną 64,2%[157]. Z kolei z przeprowadzonego wiosną 2023 sondażu Eurobarometru wynika, że 55% Polaków popiera wprowadzenie euro w Polsce, zaś 44% jest przeciw[158].
Poniższa tabela prezentuje wyniki badań Eurobarometru z lat 2007–2013 dotyczące oceny Polaków wobec konsekwencji wprowadzenia euro[159].
Rok | Miesiąc | Pozytywny wpływ dla kraju |
Pozytywny wpływ z własnej perspektywy |
---|---|---|---|
2013 | kwiecień | 36% | 34% |
2012 | kwiecień | 39% | 37% |
2011 | listopad | 36% | 36% |
2011 | maj | 43% | 36% |
2010 | wrzesień | 43% | 36% |
2010 | maj | 48% | 41% |
2009 | wrzesień | 52% | 45% |
2009 | maj | 58% | 45% |
2008 | maj | 47% | 45% |
2007 | wrzesień | 67% | ? |
2007 | marzec | 52% | ? |
Polskie rewersy monet euro
Obecnie[160] wizerunki polskich monet euro nie są ustalone. Liczne pomysły pojawiały się natomiast w wypowiedziach publicystycznych, szczególnie przy okazji konkursu zorganizowanego przez „Rzeczpospolitą”[161]. Wśród proponowanych motywów powtarzał się m.in. orzeł w koronie, znak graficzny NSZZ „Solidarność”, wizerunek Mikołaja Kopernika i Fryderyka Chopina. Od strony produkcyjnej Polska jest przygotowana do decyzji o przyjęciu euro – od 2006 r. Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych jest jednym z 15 podmiotów uprawnionych przez Europejski Bank Centralny do druku banknotów euro[162].
Przypisy
- ↑ Akt dotyczący warunków przystąpienia Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej oraz dostosowań w Traktatach stanowiących podstawę Unii Europejskiej. eur-lex.europa.eu. [dostęp 2009-11-27].
- ↑ Program konwergencji. Aktualizacja 2009. mf.gov.pl, 2010-10. [dostęp 2010-03-10].
- ↑ Andrzej Lichota: W Polsce możemy już płacić w euro. polskatimes.pl, 2009-10-22. [dostęp 2010-02-13].
- ↑ a b Marcin Żogała, Łukasz Szymczyk: Droga do euro (I). nbportal.pl, 2009-12-21. [dostęp 2017-09-17].
- ↑ Taki sam status miała Wielka Brytania do czasu opuszczenia przez nią Unii Europejskiej.
- ↑ Zuzanna Gromiec: Nie wszyscy mają euro. nbportal.pl, 2010-01-22. [dostęp 2010-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-19)].
- ↑ a b Aleksandra Rogut: Przygotowania Polski do przyjęcia euro. nbportal.pl, 2010-01-25. [dostęp 2017-09-17].
- ↑ a b c d e f g Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Spraw Zagranicznych: Euro. Wspólna waluta europejska. mf.gov.pl, 2009-12. [dostęp 2010-02-13].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl. [dostęp 2010-02-13].
- ↑ Komitet ds. Europejskich przyjął Ramy Strategiczne NPWE. mf.gov.pl, 2010-04-12. [dostęp 2010-04-12].
- ↑ Monitor Konwergencji z UGW. gov.pl. [dostęp 2023-07-31].
- ↑ Eurostat: Stabilności cen. 2013-06. [dostęp 2013-06-16].
- ↑ Eurostat: Kryterium fiskalne. 2013-06. [dostęp 2013-06-16].
- ↑ Eurostat: Stopy procentowe. 2013-06. [dostęp 2013-06-16].
- ↑ Monitor Konwergencji z Unią Gospodarczą i Walutową. gov.pl, 2022-12. [dostęp 2023-07-31].
- ↑ Monitor Konwergencji z Unią Gospodarczą i Walutową. gov.pl, 2021-12. [dostęp 2023-07-31].
- ↑ Monitor Konwergencji z Unią Gospodarczą i Walutową. gov.pl, 2020-12. [dostęp 2023-07-31].
- ↑ Monitor Konwergencji z Unią Gospodarczą i Walutową. gov.pl, 2019-07. [dostęp 2023-07-31].
- ↑ Monitor Konwergencji z Unią Gospodarczą i Walutową. gov.pl, 2018-06. [dostęp 2023-07-31].
- ↑ Monitor Konwergencji z Unią Gospodarczą i Walutową. gov.pl, 2017-07. [dostęp 2023-07-31].
- ↑ Monitor Konwergencji z Unią Gospodarczą i Walutową. gov.pl, 2016-03. [dostęp 2023-07-31].
- ↑ „Monitor Konwergencji Nominalnej”, Ministerstwo Finansów, listopad 2015 [zarchiwizowane 2015-12-23] .
- ↑ „Monitor Konwergencji Nominalnej”, Ministerstwo Finansów, październik 2015 [zarchiwizowane 2015-12-23] .
- ↑ „Monitor Konwergencji Nominalnej”, Ministerstwo Finansów, wrzesień 2015 [zarchiwizowane 2015-12-08] .
- ↑ „Monitor Konwergencji Nominalnej”, Ministerstwo Finansów, sierpień 2015 [zarchiwizowane 2016-03-04] .
- ↑ http://www.mf.gov.pl/documents/764034/1002547/monitor_2015_07.pdf [dostęp 2015-07-02].
- ↑ http://www.mf.gov.pl/documents/764034/1002547/monitor_2015_06.pdf [dostęp 2015-06-28].
- ↑ http://www.mf.gov.pl/documents/764034/1002547/monitor_2015_05.pdf [dostęp 2015-06-28].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2015-04. [dostęp 2015-04-05].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2015-03. [dostęp 2015-04-05].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2015-02. [dostęp 2015-04-05].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2015-01. [dostęp 2015-04-05].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2014-12. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2014-11. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2014-10. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2014-09. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2014-08. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2014-07. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2014-06. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2014-05. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2014-04. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2014-03. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2014-02. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2014-01. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2013-12. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2013-11. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2013-10. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2013-09. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2013-08. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2013-07. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2013-06. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2013-05. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2013-04. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2013-03. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2013-02. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2013-01. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2012-12. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. mf.gov.pl, 2012-11. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2012-10. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2012-09. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2012-08. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2012-07. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2012-06. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2012-05. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2012-04. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2012-03. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2012-02. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2012-01. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2011-12. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2011-11. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2011-10. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2011-09. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2011-08. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2011-07. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2011-06. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2011-05. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2011-04. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2011-03. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2011-02. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2011-01. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2010-12. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2010-11. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2010-10. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2010-09. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2010-08. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2010-07. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2010-06. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2010-05. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2010-04. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2010-03. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2010-02. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2010-01. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2009-12. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2009-11. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2009-10. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2009-09. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską: Monitor konwergencji nominalnej. archbip.mf.gov.pl, 2009-08. [dostęp 2014-12-29].
- ↑ Europejski Bank Centralny , Raport o konwergencji, maj 2010, s. 51, ISSN 1725-9657 [dostęp 2012-02-14] .
- ↑ Europejski Bank Centralny: 12 maja 2010 r. – EBC publikuje Raport o konwergencji 2010. [dostęp 2012-02-14]. (pol.).
- ↑ European Commission: Convergence Report 2010. s. 22, seria: European Economy 3/2010. ISBN 0379-0991. [dostęp 2012-02-14].
- ↑ Odpowiedź na interpelację w sprawie wprowadzenia unijnej waluty bez zmiany konstytucji.
- ↑ Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej.
- ↑ Czy, jak i kiedy wprowadzić euro? Perspektywy polskiego członkostwa w Unii Gospodarczej i Walutowej wobec doświadczeń kryzysu 2008-2011, dr Krzysztof Iszkowski z Centrum Studiów nad Demokracją Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Warszawa, styczeń 2012 roku.
- ↑ a b Grzegorz Siemionczyk: Standard & Poor’s: Euroland to atrakcyjny klub dla Polski. rp.pl, 2015-02-13. [dostęp 2023-08-16].
- ↑ Ministerstwo Finansów: Integracja Polski ze strefą euro: uwarunkowania członkostwa i strategia zarządzania procesem. mf.gov.pl, 2005-08. [dostęp 2010-02-13].
- ↑ Zespół analityków NBP: Raport na temat korzyści i kosztów przystąpienia Polski do strefy euro. nbp.pl, 2004-02. [dostęp 2010-02-13].
- ↑ a b c d e f g h i j k Zespół analityków NBP: Raport na temat pełnego uczestnictwa Rzeczypospolitej Polskiej w trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej. nbp.pl, 2009-02. [dostęp 2010-02-13].
- ↑ a b c d e Waluty – WP Finanse [online], waluty.wp.pl [dostęp 2020-07-08] (pol.).
- ↑ Np. globalny komponent inflacji, niezależny od decyzji krajowego banku centralnego.
- ↑ Polskie firmy mniej kochają euro [online], finanse.wp.pl [dostęp 2020-07-08] (pol.).
- ↑ Koszty mogą się pojawić jeszcze przed przyjęciem wspólnej waluty. rp.pl, 2009-04-27. [dostęp 2010-03-07].
- ↑ Raport grupy badawczej Eurobank EFG, jednego z głównych greckich banków i jednego z czterech systemowych Odczucia dot. inflacji i wpływ waluty euro, treść pierwszej z tez-podtytułów: Greckie gospodarstwa domowe okazują szczególny (specjalny) pesymizm w sprawie przebiegu inflacji, głównie w okresie po wprowadzeniu euro, w postaci fizycznej – oryg. Τα ελληνικά νοικοκυριά εμφανίζονται ιδιαίτερα απαισιόδοξα για την πορεία του πληθωρισμού, κυρίως την περίοδο μετά την εισαγωγή του ευρώ σε φυσική μορφή το 2002. Raport informuje dalej: W okresie poprzedzającym wprowadzenie euro, wahania odczuć społecznych, w odniesieniu do inflacji, pokrywały się z oficjalnymi danymi. Po wprowadzeniu waluty euro, korelacja pomiędzy odczuciem społecznym a danymi oficjalnymi, zostaje unicestwiona i oba te wskaźniki podążają niezależnymi wzajemnie kursami. Następnie, w ostatniej z tez wstępu, raport zauważa ogólniej: ...Porównanie wrażeń gospodarstw domowych, ze strefy Euro i z 15-stki spoza niej, prowadzi do wniosku o istnieniu istotnego związku między przyjęciem euro w fizycznej postaci a zwiększonym pesymizmem... – raport przedstawiono w roku 2007, czyli jeszcze w okresie emanującego z danych oficjalnych obrazu przyspieszonego wzrostu PKB i także indywidualnej konsumpcji. Adres akt raportu: Eurobank Research, Οι Αντιλήψεις για τον Πληθωρισμό και η Επίδραση του ΕυρώΤόμος ΙΙ, Τεύχος 5, 27 Ιουνίου 2007.
- ↑ Raport Komisji Europejskiej, z dnia 8 stycznia 2010, zamieszczony na portalu greckiego odpowiednika GUS, język gr., rozdział 3 – Wątpliwości wyrażane przez Eurostat pomiędzy 2005-2009, w sprawie jakości statystyk w Grecji – zgłasza możliwą niewiarygodność głównych danych, dotyczących już lat 2002–2003.
- ↑ Elżbieta Glapiak: Kotecki wprowadzi Polskę do euro. rp.pl, 2008-11-29. [dostęp 2010-02-11].
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 2009 r. w sprawie ustanowienia Pełnomocnika Rządu do Spraw Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską. mf.gov.pl, 2009-01-13. [dostęp 2010-02-11].
- ↑ a b c Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 listopada 2009 r. w sprawie powołania Narodowego Komitetu Koordynacyjnego do Spraw Euro, Rady Koordynacyjnej oraz Międzyinstytucjonalnych Zespołów Roboczych do Spraw Przygotowań do Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską. mf.gov.pl, 2009-11-03. [dostęp 2010-02-11].
- ↑ a b Lub podsekretarz stanu.
- ↑ Lub Zastępca Przewodniczącego.
- ↑ a b c d Pełnomocnik Rządu do Spraw Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską. mf.gov.pl. [dostęp 2016-06-26].
- ↑ Dz.U. z 2015 r. poz. 2352.
- ↑ a b Premier Miller: euro między 2007 a 2009 r.. wyborcza.pl, 2003-06-05. [dostęp 2010-03-01].
- ↑ Andrzej Bratkowski, Jacek Rostowski: Dlaczego jednostronna euroizacja ma sens w przypadku Polski i (niektórych) innych krajów kandydujących. nbp.pl, 2001-10. [dostęp 2010-02-17].
- ↑ a b c d Belka: Euroizacja wbrew prawu europejskiemu. gazeta.pl, 2005-03-03. [dostęp 2010-02-17].
- ↑ Euro się przybliża. money.pl, 2006-05-16. [dostęp 2010-03-01].
- ↑ a b Premier z niechęcią myśli o strefie euro. gazeta.pl, 2006-06-30. [dostęp 2010-03-01].
- ↑ Euro: Kiedy Polska ustali kurs wymiany złotego. biznes.interia.pl, 2007-04-24. [dostęp 2010-03-01].
- ↑ Prezes NBP: euro w 2012. wprost.pl, 2007-09-06. [dostęp 2010-03-01].
- ↑ Balcerowicz: Euro pomoże eksporterom, a nie zaszkodzi. bankier.pl, 2006-12-05. [dostęp 2010-03-01].
- ↑ Balcerowicz: Brak rzetelnej informacji o euro. gazeta.pl, 2006-12-14. [dostęp 2010-03-01].
- ↑ Mapa drogowa przyjęcia euro przez Polskę. archiwum-ukie.polskawue.gov.pl, 2008-10. [dostęp 2023-08-16].
- ↑ Tusk: Euro zastąpi złotego do końca 2011 roku. money.pl, 2008-09-17. [dostęp 2010-02-11].
- ↑ Kownacki: Euro realne w 2012 roku. money.pl, 2008-09-17. [dostęp 2010-02-11].
- ↑ Euro w Polsce: Musi być referendum. money.pl, 2008-09-30. [dostęp 2010-02-11].
- ↑ Euro do konstytucji, inne pomysły już nie takie ważne. money.pl, 2009-12-17. [dostęp 2010-02-11].
- ↑ Kotecki: euro w Polsce tak szybko, jak to możliwe. money.pl, 2009-03-06. [dostęp 2012-02-21].
- ↑ PiS nie zgadza się na szybkie przyjęcie euro. money.pl, 2008-10-25. [dostęp 2010-02-11].
- ↑ Kaczyński: Euro w Polsce zrujnuje emerytów. money.pl, 2008-09-19. [dostęp 2010-02-11].
- ↑ Tusk o przyjęciu euro: Ja nie jestem samobójcą. gazeta.pl, 2009-01-15. [dostęp 2010-02-12].
- ↑ Tomasz Kuzia: Premier: Plan przyjęcia euro zawieszony. dziennik.pl, 2009-09-28. [dostęp 2010-02-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-14)].
- ↑ Tusk przedstawił plan rozwoju gospodarki. radiozet.pl, 2010-01-29. [dostęp 2017-09-17].
- ↑ Data euro zależna od negocjacji Tuska z Pawlakiem. money.pl, 2010-02-03. [dostęp 2010-02-12].
- ↑ Belka: Polska chce przystąpić do strefy euro. polskieradio.pl, 2011-12-06. [dostęp 2010-02-21].
- ↑ Za „ileś lat” może być trudniej. Prezydent chce euro szybko. money.pl, 2011-10-27. [dostęp 2010-02-21].
- ↑ Prezydent wejście do strefy euro uzależnia od zarobków Polaków. businessinsider.com.pl, 2018-01-25. [dostęp 2023-07-30].
- ↑ Polska w strefie euro? Glapiński: jest ogromna presja ze strony jednego z naszych sąsiadów. tvn24.pl, 2022-07-08. [dostęp 2023-07-30].
- ↑ Przyjęcie euro – list otwarty. Premierze Morawiecki, już czas na euro. rp.pl, 2018-01-01. [dostęp 2018-01-03].
- ↑ Morawiecki: wejście Polski do strefy euro nie jest tematem, który dziś bierzemy pod uwagę. pap.pl, 2018-01-04. [dostęp 2018-01-05].
- ↑ Kaczyński znów straszy euro. Tym razem mówi o Słowacji. "To jest wielkie oszustwo". gazeta.pl, 2023-08-14. [dostęp 2023-08-16].
- ↑ Piotr Kobyliński: Wprowadzenie waluty euro w Polsce. Poznaj poglądy poszczególnych partii w tej kwestii – kto jest za, kto przeciw?. i.pl, 2023-05-14. [dostęp 2023-07-30].
- ↑ Euro zamiast złotego? „To polska racja stanu”. money.pl, 2022-06-14. [dostęp 2023-07-30].
- ↑ Euro w Polsce: tańsze kredyty i niższa inflacja. polska2050.pl, 2023-02-10. [dostęp 2023-07-30].
- ↑ CBOS: za przyjęciem euro 32 proc. Polaków, przeciw 60 proc. bankier.pl, 2011-03-28. [dostęp 2011-04-02].
- ↑ 51 proc. Polaków przeciwnych przyjęciu euro. forbes.pl, 2011-03-17. [dostęp 2011-03-31].
- ↑ Według raportu GMF Polacy coraz bardziej nie lubią USA, NATO, Obamy i Rosji. wp.pl, 2012-09-12. [dostęp 2023-07-30].
- ↑ Dominik Moliński: Polacy zmienili zdanie. Chcą euro zamiast złotego, ale boją się wzrostu cen [SONDAŻ]. next.gazeta.pl, 2021-07-16. [dostęp 2021-07-25].
- ↑ Polacy nie chcą euro. Badanie pokazuje prawdziwe nastroje w kraju. money.pl, 2021-07-03. [dostęp 2023-07-30].
- ↑ Czy Polska powinna przyjąć walutę euro? Sondaż daje jednoznaczną odpowiedź. pap.pl, 2023-01-10. [dostęp 2023-07-30].
- ↑ Introduction of the euro in the Member States not yet having adopted the common currency – Spring 2023. europa.eu/eurobarometer, 2023-06. [dostęp 2023-07-30].
- ↑ Eurobarometer: Public Opinion and the euro. ec.europa.eu. [dostęp 2010-02-13]. (ang.).
- ↑ Stan z sierpnia 2023 roku.
- ↑ Polskie euro. rp.pl. [dostęp 2017-09-17].
- ↑ Jerzy Dziemidowicz. Obecna rola producenta banknotów. „Człowiek i Dokumenty”. 28.
Linki zewnętrzne
- Integracja ze strefą euro. mf.gov.pl. [dostęp 2023-08-16].
- Euro. nbportal.pl. [dostęp 2010-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (11 lutego 2010)].
- Euro od A do Z. nbp.pl. [dostęp 2023-08-16].
- Poland and the euro. ec.europa.eu. [dostęp 2023-08-16]. (ang.).
- Monitor Konwergencji z UGW. gov.pl. [dostęp 2023-08-16].
- Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Spraw Zagranicznych: Euro. Wspólna waluta europejska. mf.gov.pl, 2011. [dostęp 2023-08-16].
- Jolanta Adamiec (red.): Wprowadzenie euro w Polsce – za i przeciw. [w:] Biuro Analiz Sejmowych [on-line]. sejm.gov.pl, 2013. [dostęp 2013-09-04].
- Co dalej z euro? Trzy scenariusze dla Polski. schuman.pl, 2017. [dostęp 2023-18-16].
- Fundacja Wolności Gospodarczej: Kurs na Euro. kursnaeuro.pl. [dostęp 2023-18-16].