Powiat czarnkowsko-trzcianecki
Powiat czarnkowsko-trzcianecki – powiat w Polsce (województwo wielkopolskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej na terenie istniejących do 1975 roku dwóch odrębnych powiatów czarnkowskiego i trzcianeckiego. Siedzibą organów powiatu jest miasto Czarnków, a największym miastem Trzcianka. W skład powiatu wchodzą:
- gminy miejskie: Czarnków
- gminy miejsko-wiejskie: Krzyż Wielkopolski, Trzcianka, Wieleń
- gminy wiejskie: Czarnków, Drawsko, Lubasz, Połajewo
- miasta: Czarnków, Krzyż Wielkopolski, Trzcianka, Wieleń
| powiat | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||
| Data powstania |
1999 | ||||||||
| TERC |
3002 | ||||||||
| Siedziba | |||||||||
| Starosta |
Grzegorz Bogacz | ||||||||
| Powierzchnia |
1808,19 km² | ||||||||
| Populacja (31.12.2022) • liczba ludności |
| ||||||||
| • gęstość |
48,1 os./km² | ||||||||
| Urbanizacja |
47,18% | ||||||||
| Nr kierunkowy |
67 | ||||||||
| Kod pocztowy |
64-980 Trzcianka | ||||||||
| Tablice rejestracyjne |
PCT, MCT | ||||||||
Adres urzędu: ul. Rybaki 364-700 Czarnków al. 27 Stycznia 42 64-980 Trzcianka | |||||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie województwa
| |||||||||
| Strona internetowa | |||||||||
Według danych z 31 grudnia 2019 roku[1] powiat zamieszkiwało 86 990 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 86 868 osób[2].
Podział administracyjny
| Herb | Gmina | Typ | Powierzchnia
[km²] |
Ludność | Siedziba |
|---|---|---|---|---|---|
|
Trzcianka | miejsko-wiejska | 374,0 | 27 503 | Trzcianka |
|
Wieleń | miejsko-wiejska | 430,1 | 11 798 | Wieleń |
|
Czarnków | wiejska | 345,9 | 11 409 | Czarnków |
|
Czarnków | miejska | 10,0 | 9 992 | Czarnków |
|
Krzyż Wielkopolski | miejsko-wiejska | 174,3 | 8 754 | Krzyż Wielkopolski |
|
Lubasz | wiejska | 167,3 | 7 580 | Lubasz |
|
Połajewo | wiejska | 141,5 | 6 172 | Połajewo |
|
Drawsko | wiejska | 163,0 | 5 908 | Drawsko |
Demografia
Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2010):
| Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| osób | % | osób | % | osób | % | |
| Ogółem | 87 086 | 100 | 44 084 | 50,62 | 43 002 | 49,38 |
| Miasto | 40 226 | 46,19 | 20 871 | 23,97 | 19 355 | 22,23 |
| Wieś | 46 860 | 53,81 | 23 213 | 26,66 | 23 647 | 27,15 |
- Piramida wieku mieszkańców powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego w 2014 roku[4].
Położenie
Powiat czarnkowsko-trzcianecki znajduje się w północno-zachodniej części województwa wielkopolskiego. Leży na pograniczu Pojezierza Wałeckiego oraz Kotliny Gorzowskiej. Zachodnia granica powiatu stanowi granicę z województwem lubuskim, a północna z zachodniopomorskim.
Sąsiednie powiaty:
- powiat wałecki (województwo zachodniopomorskie)
- powiat pilski
- powiat chodzieski
- powiat obornicki
- powiat szamotulski
- powiat międzychodzki
- powiat strzelecko-drezdenecki (województwo lubuskie)
Powiat czarnkowsko-trzcianecki jest drugim pod względem powierzchni powiatem w województwie wielkopolskim oraz ósmym pod względem ludności[5].
Według danych z 2010 roku, powierzchnia powiatu wynosiła 1808,9 km², co stanowi 6,06% województwa wielkopolskiego, w tym: użytki rolne – 41,00% i użytki leśne 51,00%[6].
Przyroda
Na terenie powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego znajdują się:
- parki:
- obszary chronionego krajobrazu:
- rezerwaty przyrody:
- ścieżki przyrodniczo-edukacyjne i dydaktyczne:
- Sarbinka
- Dziewanna
- Rajczywiec
- Pańska Łaska
- Nad Bukówką
W okolicach Czarnkowa ciągnie się na kilka kilometrów morena czarnkowska, zwana „Szwajcarią Czarnkowską”.
Gospodarka
Głównym przemysłem powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego jest przemysł drzewny, spożywczy oraz aluminiowy. Na terenie powiatu swoje siedziby mają takie firmy, jak:
- w Czarnkowie:
- Steico S.A.
- Meble Vox Sp. z o.o. S.K.A.
- Seaking Poland Ltd Sp. z o.o.
- DORA METAL Sp. z o.o.
- Browar Czarnków
- Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska Czarnków
- w Trzciance:
- Copal Sp. z o.o.
- ZOBAL
- Hydro Extrusion Poland Sp. z o.o.
- Joskin
- Northstar Poland SP. z o.o.
- Henkel Polska Sp. z o.o. Stobno
- Gummi Welz Polen Sp. z o.o.
- LUBMOR Sp. z o.o.
- w Wieleniu
- Thule Sp. z o.o.
- KETTLER POLSKA Spółka z o.o.
Pod koniec września 2019 roku liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim obejmowała ok. 1,2 tysiąca mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 3,9% do aktywnych zawodowo[7].
Powiat ma również charakter turystyczny, na co wpływ mają liczne jeziora oraz rzeki, a także znajdujące się przystanie w Czarnkowie[8] oraz Drawsku[9].
Transport
Transport kolejowy
Przez powiat czarnkowsko-trzcianecki biegną dwie czynne linie kolejowe:
- 203 Tczew – Kostrzyn – linia niezelektryfikowana dwutorowa czynna na całym odcinku.
- 351 Poznań – Szczecin – linia zelektryfikowana dwutorowa czynna na całym odcinku.
Czynne linie kolejowe w ruchu towarowym i/lub turystycznym:
- 374 Bzowo Goraj – Piła Główna – czynna w ruchu towarowym oraz turystycznym na odcinku Bzowo Goraj – Czarnków.
- 206 Inowrocław Rąbinek – Drawski Młyn – czynna w ruchu towarowym oraz turystycznym na odcinku Wągrowiec – Bzowo Goraj.
Nieczynne i/lub zlikwidowane linie kolejowe:
- 412 Krzyż Wlkp. – Wałcz – rozebrana na całym odcinku
- 374 Bzowo Goraj – Rozebrana na odcinku Czarnków – Mirosław Ujski.
- 206 Inowrocław Rąbinek – Drawski Młyn – Rozebrana od Żnina do Wągrowca oraz od Bzowo Goraj do Drawskiego Młyna.
Przez Czarnków pociąg nie przejechał od 1991 roku. W miejscu dawnej linii kolejowej dzisiaj przebiega drogowa obwodnica miasta. Dostęp do kolei mają miasta Trzcianka, Wieleń i Krzyż Wielkopolski.
Transport drogowy
Przez powiat czarnkowsko-trzcianecki przechodzą drogi:
- krajowe:
- fragment drogi krajowej nr 22
- wojewódzkie[10]:
- 117 Średnica – Jędrzejewo
- 118 Zielonowo – Nowe Dwory
- 123 Huta Szklana – Przesieki
- 133 Chełst – Chrzypsko Wielkie (powiat międzychodzki)
- 135 Wieleń – Borzysko Młyn
- 140 Wronki (powiat szamotulski) – Ciszkowo
- 153 Siedlisko – Lubasz
- 174 Nowe Drezdenko – Kuźnica Czarnkowska
- 177 Czaplinek (powiat drawski) – Wieleń
- 178 Wałcz (powiat wałecki) – Trzcianka – Oborniki (powiat obornicki)
- 180 Kocień Wielki – Piła (powiat pilski)
- 181 Drezdenko – Czarnków
- 182 Międzychód – Czarnków – Ujście (powiat pilski)
- 183 Sarbia – Chodzież
Drogi powiatowe nadzoruje Zarząd Dróg Powiatowych w Czarnkowie. Dróg w powiecie jest 45 o łącznej długości 331,1 km[11].
Komunikacja autobusowa
Komunikację autobusową na terenie powiatu zapewnia PKS Wałcz z siedzibą w Wałczu, posiadający placówkę terenową w Czarnkowie oraz dworzec autobusowy w Trzciance[12]. Jest to najdroższy przewoźnik autobusowy w Wielkopolsce.
Media
Powiat czarnkowsko-trzcianecki posiada strony internetowe:
- www.czarnkowsko-trzcianecki.pl – portal powiatu na którym umieszczane są aktualności z życia powiatu,
- tuodpoczniesz.pl – portal informacyjny na temat wypoczynku na terenie powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego.
- TVL TRZCIANKA- telewizja kablowa działająca na całym terenie miasta Trzcianka, w telewizji jest program informacyjny, dyskusyjny, "na sygnale" czyli podsumowanie pracy służb mundurowych w mieście i gminie Trzcianka, podsumowanie tygodnia pracy ratusza
Administracja
Organem uchwałodawczym jest Rada Powiatu Czarnkowsko-Trzcianeckiego, w skład której wchodzi 21 radnych[13][14]. Siedzibą rady powiatu oraz zarządu powiatu jest Czarnków[15]. Siedziba starostwa mieści się w Czarnkowie, które ma także delegaturę w Trzciance z trzema wydziałami[16].
Gminy powiatu należą do obszaru właściwości Sądu Rejonowego w Trzciance oraz Sądu Okręgowego w Poznaniu. Radni są wybierani do Sejmiku Województwa Wielkopolskiego, zaś posłowie z okręgu wyborczego nr 38 oraz senatorowie z okręgu wyborczego nr 88.
Powiat należy do Związku Powiatów Polskich. W ogólnopolskim rankingu powiatów w 2011 roku zajął 37. lokatę[17], natomiast w obrębie wojewódzkim zajął 4. miejsce[18].
Zabytki
Wybrane zabytki:
- kościół pw. Narodzenia NMP w Lubaszu
- kościół pw. Marii Magdaleny w Czarnkowie
- kościół pw. św. Michała Archanioła w Połajewie
- kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Trzciance
- kościół pw. MB Różańcowej w Dzierżążnie Wielkim
- pałac w Bzowie
- pałac w Lubaszu
- dwór w Wieleniu
- pałac w Wieleniu
Zobacz też
Możliwy rozpad
Krzysztof Czarnecki burmistrz Trzcianki w latach 2014-2019 przeprowadził gminne referendum na temat rozdzielenia powiatów na powiat trzcianecki i na powiat czarnkowski. W Referendum wzięło udział ~2500 mieszkańców gminy Trzcianka. Z referendum wynikło, że 97% mieszkańców chce osobnego powiatu. Krzysztof Czarnecki przeprowadził rozmowy z burmistrzami Wielenia, Krzyża Wielkopolskiego, starostą powiatowym oraz z sołtysami Drawska, Kuźnicy Czarnkowskiej oraz Przyłęk. Same rozmowy i gminne referendum nic nie zmieniło, powiat czarnkowsko-trzcianecki nadal istnieje. Jednakże gdyby powiat czarnkowsko-trzcianecki się rozpadł. Nowe granice powiatów przechodziły by przez rzekę Noteć - na północ od rzeki znajdowałyby się powiat trzcianecki, a na południe od rzeki znajdowałby się powiat czarnkowski[19].
Przypisy
- ↑ Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019) [online], stat.gov.pl, 30 kwietnia 2020.
- ↑ Tabl. II. Ludność, ruch naturalny oraz migracje ludności według powiatów w pierwszym półroczu 2020 R., GUS, 30 czerwca 2020.
- ↑ powiat czarnkowsko-trzcianecki (wielkopolskie) » mapy, miasta, GUS, nieruchomości, noclegi, gminy, regon, wypadki drogowe, bezrobocie, wynagrodzenie, zarobki, tabele, edukacja, demografia, statystyki [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-05-26] (pol.).
- ↑ Powiat czarnkowsko-trzcianecki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Rocznik Demograficzny 2011. Główny Urząd Statystyczny. s. 79. [dostęp 2012-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-23)].
- ↑ Powiat czarnkowsko-trzcianecki. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. [dostęp 2012-06-16].
- ↑ GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-12-30] (pol.).
- ↑ Marina Czarnków zaprasza. Czarnków – oficjalna strona miasta. [dostęp 2012-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-08)].
- ↑ fotorelacja z Przystani na starej Noteci w Drawsku. Gmina Drawsko. [dostęp 2012-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-02)].
- ↑ Wykaz dróg wojewódzkich. Wielkopolski Zarząd Dróg Wojewódzkich. [dostęp 2012-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-01)].
- ↑ Wykaz dróg powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego. Zarząd Dróg Powiatowych w Czarnkowie. [dostęp 2012-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-18)].
- ↑ O firmie. PKS Spółka z o.o. w Wałczu. [dostęp 2012-06-16].
- ↑ Zarządzenie Nr 70/2010 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 22 lutego 2010 r. ws. ustalenia liczby radnych (Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego z 2010 r. Nr 55, poz. 1239).
- ↑ Skład Rady Powiatu Czarnkowsko-Trzcianeckiego. Powiat Czarnkowsko-Trzcianecki. [dostęp 2012-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-22)].
- ↑ (Statut Powiatu Czarnkowsko-Trzcianeckiego) Uchwała nr V/43/2011 Rady Powiatu Czarnkowsko-Trzcianeckiego z dnia 22 lutego 2011 r. (Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego z 2011 r. Nr 74, poz. 1277).
- ↑ Regulamin organizacyjny Starostwa Powiatowego w Czarnkowie. czarnkowsko-trzcianecki.bipst.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-04)]. (Załącznik do uchwały Nr V/44/2011 Rady Powiatu Czarnkowsko-Trzcianeckiego z dnia 22 lutego 2011 r.).
- ↑ Ogólnopolski ranking powiatów w 2011 roku. Związek Powiatów Polskich. [dostęp 2012-06-16].
- ↑ Ranking powiatów w województwie wielkopolskim w roku 2011. Związek Powiatów Polskich. [dostęp 2012-06-16].
- ↑ Powstanie powiat trzcianecki? Burmistrz Trzcianki jest za