a-ha

norweski zespół muzyczny

a-ha (wymowa: ɑˈhɑː) – norweski zespół muzyczny wykonujący muzykę pop, będącą wypadkową stylów rock, synth pop oraz new wave. Zespół powstał w 1982 z inicjatywy wokalisty Mortena Harketa, gitarzysty Påla Waaktaara oraz klawiszowca Magne Furuholmena.

a-ha
Ilustracja
a-ha podczas koncertu w 2005
Rok założenia

1982

Pochodzenie

 Norwegia

Gatunek

euro pop[1], new wave[1], synth pop[1], indie rock[1], rock alternatywny[1], dance rock[1], pop alternatywny[1], dance[1], euro rock[1], muzyka filmowa[1], punk[1], contemporary pop[1], contemporary rock[1]

Aktywność

1982–1994, 1998–2010, od 2015

Wydawnictwo

Warner Bros. Records, Universal Music Group

Skład
Morten Harketśpiew
Magne Furuholmenkeyboard, gitara
Paul Waaktaar-Savoy – śpiew, gitara
Strona internetowa

Grupa uchodzi za jeden z najlepiej sprzedających się zespołów europejskich; do tej pory sprzedał na całym świecie ponad 50 milionów płyt, które osiągnęły status platynowych i multiplatynowych, złotych oraz srebrnych.

Historia zespołu

edytuj

Paul Waaktaar-Savoy i Magne Furuholmen, gitarzyści i klawiszowcy, od 1972 rywalizowali ze sobą jako liderzy zespołów Black Days i Black Sapphire[2]. W 1977 utworzyli zespół Spider Empire, który później przemianowali na The Bridges[2]. W ramach działania tego zespołu wydali w 1980 album pt. Fakkeltog[2].

W 1981 stworzyli z Mortenem Harketem, ówczesnym wokalistą zespołu Soldier Blue, formację a-ha[2]. Niedługo po założeniu grupy przeprowadzili się do Londynu, co umożliwiło im rozwój artystyczny oraz zaowocowało w krótkim czasie znaczną popularnością w USA i Wielkiej Brytanii. Na początku kariery byli porównywani do grupy Duran Duran[2].

Pasmo sukcesów przeżyli w latach 80., głównie za sprawą wydanego w 1984 singlaTake on Me” pochodzącego z albumu Hunting High and Low (1985)[2]. Nagrali utwór „The Living Daylights” na potrzeby ścieżki dźwiękowej do W obliczu śmierci (1987), 15. filmu z cyklu przygód Jamesa Bonda[2]. W latach 80. wydali jeszcze dwa albumy studyjne: Scoundrel Days (1986) i Stay on These Roads (1988)[2], a także wydawnictwo pt. Interview Picture View (1988) zawierające wywiady z członkami a-ha[2]. W 1990 premierę miał ich album pt. East of the Sun, West of the Moon[2].

W wyniku spadku popularności w 1994 ogłosili zakończenie działalności. Reaktywowali się w 1998 w niezmienionym składzie, lecz po 12 latach ponownie zakończyli działalność, grając pożegnalny koncert 4 grudnia 2010 roku[3]. W 2015 roku grupa wznowiła działalność[4].

Dyskografia

edytuj
Albumy studyjne
Tytuł Dane dot. albumu Pozycja na liście Certyfikat
NOR
[5]
AUT
[6]
UK
[7]
CHE
[8]
USA
[9]
Hunting High and Low
  • Data: 31 maja 1985
  • Wydawca: Warner Bros. Records
1 1 2 10 15
  • UK: 3x platynowa płyta[10]
  • BRA: złota płyta[11]
Scoundrel Days
  • Data: 6 października 1986
  • Wydawca: Warner Bros. Records
1 9 2 6 74
  • UK: platynowa płyta[10]
  • BRA: platynowa płyta[11]
Stay on These Roads
  • Data: 1 maja 1988
  • Wydawca: Warner Bros. Records
1 9 2 6 148
  • BRA: platynowa płyta[11]
  • UK: złota płyta[10]
East of the Sun, West of the Moon
  • Data: 22 października 1990
  • Wydawca: Warner Bros. Records
1 23 12 16
  • CHE: złota płyta[12]
  • BRA: złota płyta[11]
  • UK: srebrna płyta[10]
Memorial Beach
  • Data: 14 czerwca 1993
  • Wydawca: Warner Bros. Records
1 36 17 39
Minor Earth Major Sky
  • Data: 17 lipca 2000[13]
  • Wydawca: Warner Bros. Records
1 4 27 3
  • CHE: złota płyta[14]
Lifelines
  • Data: 14 maja 2002[15]
  • Wydawca: Warner Bros. Records
1 2 67 6
Analogue
  • Data: 8 listopada 2005[16]
  • Wydawca: Universal Music Group
1 18 24 21
  • UK: srebrna płyta[10]
Foot of the Mountain
  • Data: 21 lipca 2009[17]
  • Wydawca: Universal Music Group
2 11 5 12
Cast in Steel
  • Data: 4 września 2015[18]
  • Wydawca: Universal Music Group
2 13 8 9
  • UK: srebrna płyta[10]
True North
  • Data: 21 października 2022[19]
  • Wydawca: Music for Nations
„–” album nie był notowany.
Albumy koncertowe
Tytuł Dane dot. albumu Pozycja na liście
NOR
[5]
AUT
[6]
UK
[7]
CHE
[8]
A-ha Live at Vallhall –
Homecoming Grimstad Benefit Concert
  • Data: 2001
  • Wydawca: Warner Bros. Records
43
How Can I Sleep with
Your Voice in My Head
  • Data: 25 marca 2003[20]
  • Wydawca: Warner Bros. Records
4 73 36
A-ha Live at Vallhall –
Sight & Sound series CD & DVD set
  • Data: 2008
  • Wydawca: Warner Bros. Records
Ending on a High
Note: The Final Concert
  • Data: 5 kwietnia 2011[21]
  • Wydawca: Universal Music Group
3 61 43 52
„–” album nie był notowany.
Kompilacje
Tytuł Dane dot. albumu Pozycja na liście Certyfikat
NOR
[5]
AUT
[6]
UK
[7]
CHE
[8]
On Tour in Brazil
  • Data: 1989
  • Wydawca: Warner Bros. Records
  • BRA: platynowa płyta[11]
Best in Brazil
  • Data: 1989
  • Wydawca: Warner Bros. Records
  • BRA: złota płyta[11]
A-ha en Argentina
  • Data: 1989
  • Wydawca: Warner Bros. Records
Headlines and Deadlines – The Hits of A-ha
  • Data: 4 listopada 1991
  • Wydawca: Warner Bros. Records
9 32 12 40
  • UK: platynowa płyta[10]
Minor Earth Major Box
  • Data: 26 lutego 2001
  • Wydawca: Warner Bros. Records
A-ha Tour Brasil – Agosto 2002
  • Data: 2002
  • Wydawca: Warner Bros. Records
The Singles: 1984–2004
  • Data: 29 listopada 2004
  • Wydawca: Warner Bros. Records
4
The Definitive Singles Collection 1984–2004
  • Data: 11 kwietnia 2005[22]
  • Wydawca: Warner Bros. Records
14
  • UK: złota płyta[10]
A-ha Trilogy: Three Classic Albums
  • Data: 5 grudnia 2005
  • Wydawca: Warner Bros. Records
Hunting High and Low (Deluxe Edition)
  • Data: 6 lipca 2010
  • Wydawca: Rhino/Warner Bros.
32 165
Scoundrel Days (Deluxe Edition)
  • Data: 6 lipca 2010
  • Wydawca: Rhino/Warner Bros.
27 190
25
  • Data: 12 października 2010[23]
  • Wydawca: Rhino/Warner Bros.
6 9 10 6
  • NOR: 2x platynowa płyta[24]
  • UK: srebrna płyta[10]
Hunting High and Low 30th Anniversary
  • Data: 2015
  • Wydawca: Warner Bros. Records
25 83
Stay On These Roads (Deluxe Edition)
  • Data: 2015
  • Wydawca: Warner Bros. Records
145
East Of The Sun (Deluxe Edition)
  • Data: 2015
  • Wydawca: Warner Bros. Records
186
Memorial Beach (Deluxe Edition)
  • Data: 2015
  • Wydawca: Warner Bros. Records
184
„–” album nie był notowany.

Nagrody i wyróżnienia

edytuj
Rok Kategoria Tytułem Nagroda Nota Źródło
1985 Pop Hunting High and Low Spellemannprisen Laur [25]
Årets spellemann Laur
1986 Pop Scoundrel Days Laur
Spesialpris: juryens hederspris A-ha Laur
Årets musikkvideo „Hunting High and Low” Laur
2000 Årets videoprisen „Velvet” Laur
Spesialpris: juryens hederspris A-ha Laur
2008 Tidenes VG-listelåt „Take on Me” Laur
2010 Hederspris A-ha Laur [26]

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j k l m Kelvin Hayes, a-ha Biography [online], www.allmusic.com [dostęp 2016-01-18] (ang.).
  2. a b c d e f g h i j Wiesław Weiss, Rock. Encyklopedia, Wydawnictwo Iskry, 1991, s. 18, ISBN 83-207-1374-9.
  3. Norway’s a-ha to call it quits. www.hollywoodreporter.com. [dostęp 2016-01-18]. (ang.).
  4. A-ha reforming 30 years after Take on Me and Morten Harket hasn’t changed a bit. www.mirror.co.uk. [dostęp 2016-01-18]. (ang.).
  5. a b c a-ha Norwegian Albums Chart. norwegiancharts.com. [dostęp 2016-01-18]. (ang.).
  6. a b c a-ha Austrian Albums Chart. austriancharts.at. [dostęp 2016-01-18]. (niem.).
  7. a b c a-ha UK Chart History. www.officialcharts.com. [dostęp 2016-01-18]. (ang.).
  8. a b c a-ha Swiss Albums Chart. www.swisscharts.com. [dostęp 2016-01-18]. (niem.).
  9. a-ha Billboard Chart History. www.allmusic.com. [dostęp 2016-01-18]. (ang.).
  10. a b c d e f g h i BPI: a-aha. www.bpi.co.uk. [dostęp 2016-01-18]. (ang.).
  11. a b c d e f ABPD Certifications. Associação Brasileira dos Produtores de Discos. [dostęp 2010-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-06)]. (ang.).
  12. Swiss Charts Awards 1990. www.swisscharts.com. [dostęp 2016-01-18]. (ang.).
  13. Aaron Badgley, a-ha Minor Earth Major Sky review [online], www.allmusic.com [dostęp 2016-01-18] (ang.).
  14. Swiss Charts Awards 2000. www.swisscharts.com. [dostęp 2016-01-18]. (ang.).
  15. Kelvin Hayes, a-ha Lifelines review [online], www.allmusic.com [dostęp 2016-01-18] (ang.).
  16. Sharon Mawer, a-ha Analogue review [online], www.allmusic.com [dostęp 2016-01-18] (ang.).
  17. Jon O’Brien, a-ha Foot of the Mountain review [online], www.allmusic.com [dostęp 2016-01-18] (ang.).
  18. a-ha Cast in Steel. www.allmusic.com. [dostęp 2016-01-18]. (ang.).
  19. a-ha True North. www.allmusic.com. [dostęp 2023-03-19]. (ang.).
  20. Tim DiGravina, a-ha How Can I Sleep with Your Voice in My Head review [online], www.allmusic.com [dostęp 2016-01-18] (ang.).
  21. Jon O’Brien, a-ha Ending on a High Note: The Final Concert: Live at Oslo Spektrum: December 4, 2010 review [online], www.allmusic.com [dostęp 2016-01-18] (ang.).
  22. James Christopher Monger, a-ha The Definitive Singles Collection: 1984-2004 review [online], www.allmusic.com [dostęp 2016-01-18] (ang.).
  23. Stephen Thomas Erlewine, a-ha 25: The Very Best of a-ha review [online], www.allmusic.com [dostęp 2016-01-18] (ang.).
  24. IFPI Norsk platebransje [online], www.ifpi.no [dostęp 2016-01-17] [zarchiwizowane z adresu 2011-05-10] (norw.).
  25. Spellemannprisen (wyszukaj „A-ha” pod „SØK I ARKIVET”). www.spellemann.no. [dostęp 2016-01-16]. (norw.).
  26. Karpe Diem ble årets spellemenn. www.nrk.no. [dostęp 2016-01-16]. (norw.).

Linki zewnętrzne

edytuj