Adam Boniecki (duchowny)
Adam Edward Boniecki (ur. 25 lipca 1934 w Warszawie) – polski prezbiter rzymskokatolicki i publicysta, generał zakonu marianów w latach 1993–1999, w latach 1999–2011 redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego”.
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
25 lipca 1934 |
|---|---|
| Generał zakonu marianów | |
| Okres sprawowania |
1993–1999 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat |
11 czerwca 1960 |
| |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys
edytujBrat dziennikarza i publicysty Tadeusza Fredro-Bonieckiego. Jest spokrewniony z Andrzejem Wielowieyskim. Brat jego pradziada, Adam, był heraldykiem. Od 1945 roku uczęszczał do szkoły z internatem prowadzonej przez Zgromadzenie Księży Marianów w zespole klasztornym kamedułów na warszawskich Bielanach[1][2], a następnie do Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana[3]; maturę uzyskał w Szkole Ogólnokształcącej Stopnia Podstawowego i Licealnego nr 27 przy ul. Drewnianej w Warszawie[1].
W wieku 18 lat wstąpił do Zgromadzenia Księży Marianów (w roku 1993 został przełożonym generalnym Zgromadzenia). Po ukończeniu studiów filozoficzno-teologicznych w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku, 11 czerwca 1960[4] otrzymał z rąk bpa Antoniego Pawłowskiego święcenia kapłańskie w tamtejszej bazylice katedralnej.
W latach 1961–1964 studiował filozofię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Studiował też w Paryskim Instytucie Katolickim (1973–1974). Był m.in. katechetą licealnym w Grudziądzu, współpracował z duszpasterstwem akademickim na KUL-u i w kościele św. Anny w Krakowie. Od 1964 związany z Tygodnikiem Powszechnym. W 1979 na życzenie Jana Pawła II przygotowywał polskie wydanie dziennika L’Osservatore Romano i został redaktorem naczelnym pisma (1979–1991). Po powrocie do Tygodnika Powszechnego w 1991 został jego asystentem kościelnym, a po śmierci Jerzego Turowicza (1999) redaktorem naczelnym pisma. Od 2001 przewodniczy kapitule nagrody im. księdza Józefa Tischnera[5]. Od września 2007 współpracował ze stacją Religia.tv należącą do grupy ITI, gdzie był m.in. jednym z prowadzących program „Rozmównica”.
Od 1999 do 2011 roku mieszkał przy parafii św. Floriana w Krakowie. Od 14 lipca 2011 mieszka we wspólnocie Księży Marianów na osiedlu Stegny w Warszawie.
W listopadzie 2011 otrzymał od prowincjała ks. Naumowicza nakaz ograniczenia wystąpień publicznych do Tygodnika Powszechnego[6]. Decyzja zapadła niedługo po skierowaniu do niego listu przez biskupa włocławskiego Wiesława Meringa, który zarzucił mu popieranie Adama „Nergala” Darskiego i wypowiedzi „szerzące zamęt w umysłach wiernych”[7]. Zakaz spotkał się zarówno z protestami, jak i głosami poparcia różnych środowisk katolickich. Ks. Boniecki zaprzestał wypowiedzi dla mediów, pozostał natomiast aktywny publicznie, m.in. uczestniczył w spotkaniach autorskich i różnego rodzaju konferencjach. 29 lipca 2017 roku decyzją prowincjała zakonu marianów, ks. Tomasza Nowaczka, nałożony na niego zakaz wypowiedzi w mediach został cofnięty[8][9]. 17 listopada 2017 prowincjał zakonu marianów znowu zakazał duchownemu publicznych wypowiedzi, ograniczając je tylko do Tygodnika Powszechnego. W komunikacie wydanym przez kurię księży marianów napisano, że jego niektóre wypowiedzi są całkowicie sprzeczne z nauczaniem moralnym Kościoła[10].
19 lutego 2018 r. Senat Uniwersytetu Łódzkiego zdecydował o przyznaniu księdzu Adamowi Bonieckiemu tytułu doktora honoris causa[11]. Uroczystość wręczenia doktoratu honoris causa UŁ księdzu Adamowi Bonieckiemu odbyła się 12 kwietnia 2018 r. w budynku Wydziału Filologicznego UŁ. Promotorem doktoratu była prof. zw. dr hab. Barbara Bogołębska. Recenzentami byli prof. Maria Libiszowska-Żółtkowska z Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Grażyna Habrajska z Uniwersytetu Łódzkiego oraz ks. prof. Andrzej Perzyński z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego[12]. Jest członkiem Komitetu Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie[13].
19 marca 2022 został wybrany członkiem honorowym Polskiej Akademii Umiejętności[14].
Odznaczenia i nagrody
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2011)[15]
- Komandoria Narodowego Orderu Zasługi Republiki Francuskiej (2012)[16]
- Nagroda Za Odważne Myślenie przyznawana przez Zarząd Konfederacji Lewiatan i Fundację na Rzecz Myślenia im. Barbary Skargi (2012)[17]
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)[18]
- Nagroda im. Dariusza Fikusa za 2008 rok w kategorii „wydawca”[19]
- Złota Odznaka Honorowa Województwa Małopolskiego – Krzyż Małopolski (2014)[20]
- Odznaka „Honoris Gratia” (2014)[21]
- Nagroda Kisiela (2015)[22]
- Order Ecce Homo (2015)[23]
- Doctor honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego (2018)[11]
- Nagroda im. Jerzmanowskich (2016) [24]
- Medal „Plus ratio quam vis” od Uniwersytetu Jagiellońskiego (2020)[25].
- Nagroda Specjalna Orła Jana Karskiego (2024) „za serdeczną troskę o ład moralny w społeczeństwie, sumienie w Kościele i prawdę w dziennikarstwie” [26]
- Nagroda „Pontifici” przyznana przez warszawski Klub Inteligencji Katolickiej (2024)[27]
Najważniejsze publikacje
edytuj- Rozmowy niedokończone, Znak, Warszawa, 1974.
- Notes, Znak, Kraków, 1977.
- Budowa kościołów w diecezji przemyskiej, Paryż, 1979.
- Kalendarium życia Karola Wojtyły, Znak, Kraków, 1983.
- Notes rzymski T. 1: listopad 1979 – listopad 1981, Znak, Kraków, 1988.
- Notes rzymski T. 2: 13 grudnia 1983 – 13 kwietnia 1986, Znak, Kraków, 1989.
- Vademecum generała czyli Czego nie robić i co robić kiedy władza wpadnie ci w ręce, Wydaw. Księży Marianów, Warszawa, 1999.
- Meditationes: Droga Krzyżowa na Mariankach, Stowarzyszenie Pomocników Mariańskich Zgromadzenia Księży Marianów : Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 2000.
- Kościół w świecie zmieniającej się kultury, Uniwersytet Śląski, Katowice, 2002.
- Zrozumieć papieża: rozmowy o encyklikach, wraz z Katarzyną Kolendą-Zaleską, Znak, Kraków, 2003.
- Trzeba czasem zażartować: alfabet księdza Bonieckiego, wraz z Karoliną Morelowską, Warszawa, Wydawnictwo Zwierciadło, 2011.
- Lepiej palić fajkę niż czarownice, Znak, Kraków, 2011.
- Vademecum, Wydawnictwo PROMIC, Warszawa, 2012.
- Zakaz palenia, Tygodnik Powszechny, Znak, Kraków, 2014
- Abonent chwilowo nieosiągalny, 2015
- Powroty z bezdroży Notatki na marginesach Biblii, WAM, 2017
- Testament Wydawnictwo Poznańskie, 2024
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Boniecki od B do Ż. tygodnikpowszechny.pl. [dostęp 2021-04-07].
- ↑ Internatowy zakład wychowawczo-naukowy Zgromadzenia księży Marianów, dawne foresterium przy klasztorze kamedułów. warszawa1939.pl. [dostęp 2021-04-07].
- ↑ Adam Boniecki, Anna Goc: Boniecki: rozmowy o życiu. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2018. ISBN 978-83-240-5367-4.
- ↑ Duchowieństwo diecezjalne oraz członkowie męskich instytutów życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego, wyd. Apostolicum, 2002, str. 648
- ↑ Kapituła. nagrodatischnera.pl. [dostęp 2022-06-13]. (pol.).
- ↑ Ks. Boniecki ma zakaz wypowiadania się. info.wiara.pl, 3 listopada 2011. [dostęp 2021-04-10].
- ↑ List otwarty bp Meringa do ks. Bonieckiego: „Nie widzi Ksiądz związku między Nergalem jako satanistą i jako jurorem? Proszę zatem zafundować sobie badania okulistyczne”. wpolityce.pl, 27 września 2011. [dostęp 2021-07-30].
- ↑ Sześć lat milczenia księdza Bonieckiego. Koniec zakazu.. TVN 24, 29 lipca 2017. [dostęp 2017-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-29)]. (pol.).
- ↑ Jakub Kłoszewski: Ks. Boniecki odzyskał głos. Zakaz wystąpień cofnięty. Wirtualna Polska, 29 lipca 2017. [dostęp 2017-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-29)]. (pol.).
- ↑ Szymon Piegza: Ks. A. Boniecki ponownie z zakazem wypowiedzi. Źródło Onetu: było wiele skarg. Onet, 18 listopada 2017. [dostęp 2017-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-11)]. (pol.).
- ↑ a b Agnieszka Grzelak-Michałowska: Ksiądz Adam Boniecki otrzyma tytuł doktora h.c. Uniwersytetu Łódzkiego. Nauka w Polsce, 20 lutego 2018. [dostęp 2018-02-20]. (pol.).
- ↑ Ksiądz Adam Boniecki otrzyma doktorat honoris causa UŁ. Strona Uniwersytetu Łódzkiego, 19 lutego 2018. [dostęp 2018-04-12]. (pol.).
- ↑ Komitet Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. [dostęp 2021-06-01].
- ↑ PAUza Akademicka, Tygodnik Polskiej Akademii Umiejętności Nr 599, 28 kwietnia 2022.
- ↑ M.P. z 2011 r. nr 64, poz. 613
- ↑ Przemówienie Ambasadora z okazji wręczenia odznaczeń 4 wybitnym polskim osobistościom (2 października 2012). Ambasada Francji, 2 października 2012.
- ↑ Ks. Adam Boniecki laureatem nagrody za odważne myślenie [online], www.tygodnikpowszechny.pl [dostęp 2017-07-26].
- ↑ Medal Gloria Artis dla twórców i działaczy kultury. wp.pl, 5 października 2005. [dostęp 2011-07-02].
- ↑ press.pl: Ks. Boniecki, Ferens, Stankiewicz, Wildstein laureatami nagrody im. Fikusa. Press. [dostęp 2017-07-04]. (pol.).
- ↑ Krzyż Małopolski dla ks. Adama Bonieckiego. malopolska.pl, 21 października 2014. [dostęp 2016-12-26]. (pol.).
- ↑ Jubileusz 80-lecia ks. Adama Bonieckiego. wp.pl, 25 lipca 2014. [dostęp 2014-12-17]. (pol.).
- ↑ Prof. Andrzej Rzepliński, ksiądz Adam Boniecki oraz Adam Kiciński i Marcin Iwiński zostali laureatami Nagrody im. Stefana Kisielewskiego za rok 2015. rp.pl, 21 grudnia 2015. [dostęp 2015-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-14)].
- ↑ Ks. Adam Boniecki – Kawaler Orderu Ecce Homo 2015. Kapituła Orderu ECCE HOMO. [dostęp 2018-07-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-17)]. (pol.).
- ↑ Nagroda Polskiej Akademii Umiejętności im. Erazma i Anny Jerzmanowskich. [dostęp 2024-06-02].
- ↑ Nie siłą, lecz rozumem rozjaśnia się ciemności. UJ honoruje ks. Adama Bonieckiego, 10 listopada 2020, [dostęp 2020-11-12]
- ↑ Ks. Adam Boniecki odebrał Nagrodę Specjalną Orła Jana Karskiego [online], dzieje.pl [dostęp 2024-09-19] (pol.).
- ↑ Znamy Pontifeksa 2024. kik.waw.pl, 1 listopada 2024. [dostęp 2024-11-01].
Linki zewnętrzne
edytuj- Strona główna „Tygodnika Powszechnego”
- „Tygodnik Powszechny” to bardzo ważna sprawa. Z ks. Adamem Bonieckim rozmawia Mariusz Kubik. Tekst towarzyszący: ks. Adam Boniecki MIC: Miejsce spotkania. „Tygodnik” i inteligencja (pierwodruk: „Tygodnik Powszechny”, Kraków, 26.03.2000 r.), „Gazeta Uniwersytecka UŚ”, nr 10-11 (99-100)/lipiec 2002; Uniwersytet Śląski, Katowice