Albatros C.X
Albatros C.X – niemiecki samolot rozpoznawczy i bombowy. Zaprojektowany i zbudowany w 1917 roku w niemieckiej wytwórni lotniczej Albatros-Werke GmbH.
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ |
samolot bombowo-rozpoznawczy |
| Konstrukcja |
dwupłatowiec konstrukcji drewnianej |
| Załoga |
2 (pilot i obserwator) |
| Historia | |
| Data oblotu |
1917 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
1 × Mercedes D.IVa, silnik rzędowy 6-cylindrowy |
| Moc |
260 KM (191 kW) |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
14,86 m |
| Długość |
9,15 m |
| Wysokość |
3,40 m |
| Masa | |
| Własna |
1050 kg |
| Startowa |
1670 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
175 km/h |
| Prędkość przelotowa |
140 km/h |
| Prędkość wznoszenia |
3,8 m/s |
| Pułap |
5000 m |
| Zasięg |
500 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 × karabin maszynowy LMG 08/15 kal. 7,92 mm 1 × karabin maszynowy Parabellum kal. 7, 92 mm - ruchomy 80 kg bomb | |
| Użytkownicy | |
| Cesarstwo Niemieckie, Polska | |
Historia
edytuj
W 1917 roku w niemieckiej wytwórni lotniczej Albatros-Werke GmbH. inżynierowie Robert Thelen i Schubert skonstruowali samolot rozpoznawczo-bombowy Albatros C.X. Stanowił on rozwinięcie konstrukcji samolotu rozpoznawczo-bombowego Albatros C.VII. Samolot Albatros C.X miał od niego większe wymiary i był napędzany silnikiem o większej mocy. Samolot oblatano w połowie 1917 roku. Podczas prób w locie spisywał się doskonale, charakteryzował się dobrymi właściwościami pilotażowymi i osiągami. W kadłubie z przodu mieścił się silnik rzędowy, który wystawał poza obrys kadłuba. Za silnikiem znajdowała się odkryte kabiny – najpierw pilota, a za nią obserwatora. Na końcu kadłuba było zamontowane usterzenie klasyczne z podziałem na stateczniki i stery. Przy silniku pokrycie kadłuba stanowiła blacha duraluminiowa, za silnikiem skleja. Płaty o konstrukcji drewnianej, dwudźwigarowe, kryte płótnem. Lotki umieszczono na obu płatach. Komorę płatów usztywniono słupkami metalowymi oraz cięgnami i drutami stalowymi. Podwozie klasyczne z płozą ogonową było amortyzowane sznurem gumowym. W latach 1917–1918 ogółem w różnych wytwórniach niemiecki wyprodukowano ponad 300 Albatrosów C.X.
Pierwsze samoloty Albatros C.X niemieckie lotnictwo wojskowe wprowadziło na froncie zachodnim do działań bojowych w październiku 1917 roku. Stosowano je przede wszystkim do rozpoznania na korzyść artylerii i innych jednostek, a także do bombardowania i ostrzeliwania wojsk nieprzyjaciela. W działaniach wojennych brały udział do końca I wojny światowej.
Użycie w Wojsku Polskim
edytujPo odzyskaniu przez Polskę niepodległości w listopadzie 1918 roku polskie oddziały wojskowe zdobyły w Wielkopolsce i Małopolsce 15 samolotów Albatros C.X. Po ich wyremontowaniu w 1919 roku przez warsztaty Stacji Lotniczej w Poznaniu na lotnisku Ławica znalazły się one na wyposażeniu 12 Eskadry wywiadowczej. Załogi polskie na samolotach Albatros C.X walczyły w latach 1919–1920 w wojnie polsko-bolszewickiej. Na kilku z nich prowadzono również szkolenie w Szkole Lotniczej na lotnisku Ławica. W lotnictwie wojskowym samoloty Albatros C.X używane były do 1923 roku.
W 1924 roku z inicjatywy lekarzy Okręgu Wojskowego w Poznaniu w warsztatach 3 Pułku Lotniczego jeden samolot Albatros C.X przerobiono na samolot sanitarny. Przeróbka polegała na wymontowaniu uzbrojenia i likwidacji tylnej kabiny obserwatora. W wyniku tego wygospodarowano za kabiną pilota pomieszczenie w kadłubie (kabinę sanitarną) w którym można było ustawić piętrowo nosze dla dwóch chorych. Chorych do kabiny wnoszono przez drzwi wyposażone w trzy okrągłe okienka, usytuowane na lewym boku kadłuba samolotu. Samolot ten stał się pierwszym w Polsce wojskowym samolotem sanitarnym. Pomalowano go na kolor zielono-oliwkowy. Na górnej części płatów i na sterze kierunku widniał znak Czerwonego Krzyża, na obu stronach kadłuba wymalowano polskie znaki lotnicze biało-czerwone szachownice. Samolot ten był stosowany podczas manewrów wojskowych w Biedrusku koło Poznania. Jego lotniskiem macierzystym była Ławica w Poznaniu.
Opis techniczny
edytujSamolot Albatros C.X był dwumiejscowym samolotem rozpoznawczo-bombowym lub trzymiejscowym samolotem sanitarnym, dwupłatem o konstrukcji mieszanej. Podwozie – stałe. Napęd: 1 silnik rzędowy 6-cylindrowy Mercedes D.IVa, śmigło dwułopatowe drewniane.