Altocrustacea
Altocrustacea – klad stawonogów obejmujący widłonogi, Thecostraca, Tantulocarida, pancerzowce, skrzelonogi, podkowiastogłowe, łopatonogi i sześcionogi (w tym owady).
| Altocrustacea | |
| Regier et alli, 2010 | |
| Okres istnienia: kambr–dziś | |
 Krab kieszeniec z gromady pancerzowców | |
 Przedstawiciele różnych rzędów owadów, od lewego górnego rogu zgodnie z ruchem wskazówek zegara: wujek żółtaczek (muchówka), Rhinotia hemistictus (chrząszcz), turkuć podjadek (prostoskrzydły), osa dachowa (błonkówka), Opodiphthera eucalypti (motyl), pluskwiak z podrodziny Harpactorinae | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadtyp | |
| Typ | |
| (bez rangi) | Pancrustacea |
| (bez rangi) | Altocrustacea |
Tradycyjnie skorupiaki i sześcionogi klasyfikuje się w randze odrębnych podtypów stawonogów[1], a nierzadko tym drugim obniża się rangę do nadgromady i łączy z nadgromadą wijów w podtyp tchawkodysznych[2]. Współczesne molekularne oraz molekularno-morfologiczne analizy filogenetyczne wskazują jednak, że sześcionogi wywodzą się z wodnych skorupiaków, a system tchawkowy wijów wyewoluował niezależnie (konwergentnie). Klad obejmujący skorupiaki i zagnieżdżone w nich sześcionogi nazywa się Pancrustacea (syn. Tetraconata) i jego monofiletyzm jest powszechnie akceptowany[3][4][5][6][7][8][9][10]. W nowoczesnych analizach filogenetycznych dość powszechnie rozpoznawany jest klad Oligostraca, obejmujący małżoraczki, splewki, wąsoraczki i wrzęchy. Zajmuje on pozycję bazalną wśród Pancrustacea m.in. w analizach: Regiera i innych z 2010[6], Oakleya i innych z 2013[8], Schwentnera i innych z 2017[11] oraz Lozano-Fernandeza i innych z 2019[10]. Klad obejmujący wszystkie współczesne gromady Pancrustacea oprócz Oligostraca Regier i współpracownicy w pracy z 2010 nazwali Altocrustacea. Jego monofiletyzm oprócz już wymienionych potwierdzają także wyniki analiz: Regiera i innych z 2005[5], von Reumonta i innych z 2012[7] oraz Schwentnera i innych z 2018[12].
W wynikach większości analiz filogenetycznych Altocrustacea dzielą się na dwie grupy siostrzane, przy czym w pracy Regiera i innych z 2010 są to Vericrustacea i Miracrustacea, a w pracach: Oakleya] i innych z 2013, Schwentnera i innych z 2017 i 2018 oraz Lozano-Fernandeza i innych z 2019 są to Multicrustacea i Allotriocarida[8][11][12][10].
Uproszczony kladogram Pancrustacea wg Regiera i innych z 2010
|
Uproszczony kladogram Pancrustacea wg Lozano-Fernandeza z 2019[10], spójny z wynikami Schwentnera z 2017[11]
|
Uproszczony kladogram Pancrustacea wg Oakleya i innych z 2013[8]
|
Przypisy
edytuj- ↑ Zhi-Qiang Zhang, Phylum Arthropoda von Siebold, 184, „Zootaxa”, 3148, 2011 (Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness), s. 192–194 [dostęp 2020-01-02].
- ↑ Ryszard Szadziewski, Przemysław Trojan: nadgromada: sześcionogi – Hexapoda. W: Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 53-85.
- ↑ G. Giribet; G. D. Edgecombe, W.C. Wheeler. Arthropod phylogeny based on eight molecular loci and morphology. „Nature”. 413, s. 157-161, 2001.
- ↑ G. Giribet, S. Richter, G. D. Edgecombe, W. Wheeler. The position of crustaceans within Arthropoda–evidence from nine molecular loci and morphology. „Crustacean Issues”. 16,, s. 307-352, 2005.
- ↑ a b J.C. Regier; J. W. Shultz; R. E. Kambic. Pancrustacean phylogeny: hexapods are terrestrial crustaceans and maxillopods are not monophyletic. „Proceedings of the Royal Society B.”. 272 (1561), s. 395–401, 2005. DOI: 10.1098/rspb.2004.2917.
- ↑ a b Jerome C. Regier; Jeffrey W. Shultz; Andreas Zwick; April Hussey; Bernard Ball; Regina Wetzer; Joel W. Martin; Clifford W. Cunningham. Arthropod relationships revealed by phylogenomic analysis of nuclear protein-coding sequences. „Nature”. 463 (7284), s. 1079–1083, 2010. DOI: 10.1038/nature08742.
- ↑ a b Bjoern M. von Reumont; Ronald A. Jenner; Matthew A. Wills; Emiliano Dell'Ampio; Günther Pass; Ingo Ebersberger; Benjamin Meyer; Stefan Koenemann; Thomas M. Iliffe; Alexandros Stamatakis; Oliver Niehuis; Karen Meusemann; Bernhard Misof. Pancrustacean phylogeny in the light of new phylogenomic data: support for Remipedia as the possible sister group of Hexapoda. „Molecular Biology and Evolution”. 29 (3), s. 1031–1045, 2012. DOI: 10.1093/molbev/msr270.
- ↑ a b c d Todd H. Oakley; Joanna M. Wolfe; Annie R. Lindgren; Alexander K. Zaharoff. Phylotranscriptomics to bring the understudied into the fold: monophyletic ostracoda, fossil placement, and pancrustacean phylogeny. „Molecular Biology and Evolution”. 30 (1). s. 215–233. DOI: 10.1093/molbev/mss216.
- ↑ Rolf Beutel, Margarita Yavorskaya, Yuta Mashimo, Makiko Fukui, Karen Meusemann. The phylogeny of Hexapoda (Arthropoda) and the evolution of megadiversity. „Proc. Arthropod. Embryol. Soc. Jpn.”. 51, s. 1-15, 2017. Arthropodan Embryological Society of Japan.
- ↑ a b c d Jesus Lozano-Fernandez, Mattia Giacomelli, James F. Fleming, Albert Chen, Jakob Vinther, Philip Francis Thomsen, Henrik Glenner, Ferran Palero, David A. Legg, Thomas M. Iliffe, Davide Pisani, Jørgen Olesen. Pancrustacean Evolution Illuminated by Taxon-Rich Genomic-Scale Data Sets with an Expanded Remipede Sampling. „Genome Biol. Evol.”. 1 (8), s. 2055-2070, 2019. DOI: 10.1093/gbe/evz097.
- ↑ a b c Martin Schwentner, David J. Combosch, Joey Pakes Nelson, Gonzalo Giribet. A Phylogenomic Solution to the Origin of Insects by Resolving Crustacean-Hexapod Relationships. „Current Biology”. 27, s. 1–7, 2017. Elsevier. DOI: 10.1016/j.cub.2017.05.040.
- ↑ a b M. Schwentner, S. Richter, D.C. Rogers, G. Giribet. Tetraconatan phylogeny with special focus on Malacostraca and Branchiopoda: highlighting the strength of taxonspecific matrices in phylogenomics. „Proc. R. Soc. B.”. 285 (1885), 2018.