David Duchovny

David Duchovny
	; David Duchovny (2013)
Imię i nazwisko	David William Duchovny
Data i miejsce urodzenia	7 sierpnia 1960 ; Nowy Jork
Zawód	aktor, reżyser, scenarzysta, producent, wokalista
Współmałżonek	Téa Leoni; (1997–2014; rozwód)
Lata aktywności	od 1987
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

David William Duchovny^[1]^[2]^[3] (ur. 7 sierpnia 1960 w Nowym Jorku) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny, reżyser, scenarzysta, producent i wokalista^[4] pochodzenia żydowsko-szkockiego^[5]. Znany głównie z seriali Z Archiwum X i Californication.

Życiorys

Wczesne lata

Jest synem Margaret z domu Miller, szkolnej administratorki i nauczycielki, i Amrama Duchovny’ego (1927–2003)^[6], scenarzysty i publicysty American Jewish Committee^[7]. Miał siostrę Laurie i starszego brata Daniela. Jego ojciec był Żydem, którego rodzina pochodziła z Ukrainy i Polski^[8]^[9], a matka Szkotką (luterańską imigrantką z Aberdeen)^[10]^[5]. Ojciec usunął z nazwiska literę "h", aby uniknąć pomyłek, które zdarzały się, gdy służył w wojsku^[11].

Uczęszczał do Grace Church School i nowojorskiej szkoły dla chłopców The Collegiate School. Należał do Phi Beta Kappa Society. W 1982 ukończył studia na Uniwersytecie Princeton^[12] na wydziale literatury angielskiej. Otrzymał tytuł Master of Arts na wydziale literatury angielskiej na Uniwersytecie Yale.

Kariera

Pojawił się w dwóch scenach jako gość na przyjęciu w komediodramacie Mike’a Nicholsa Pracująca dziewczyna (Working Girl, 1988) z Harrisonem Fordem, Sigourney Weaver i Melanie Griffith. W serialu ABC Miasteczko Twin Peaks (1990-91) grał postać transseksualnego agenta specjalnego Drug Enforcement Administration Dennisa/Denise Bryson. Był narratorem i gospodarzem serialu Showtime Pamiętnik Czerwonego Pantofelka (Red Shoe Diaries, 1992–1999). W dramacie biograficznym Richarda Attenborough Chaplin (1992) z Robertem Downeyem Jr. wystąpił w roli hollywoodzkiego operatora filmowego Rolanda Herberta Totheroha.

Przełom w jego karierze nastąpił w roku 1993, kiedy przyjął rolę agenta specjalnego FBI Foxa Muldera w serialu science fiction Fox Z Archiwum X. W dreszczowcu Kalifornia (1993) u boku Brada Pitta i Juliette Lewis wystąpił jako Brian Kessler, student psychologii, który jako dziennikarz pisze artykuły o seryjnych mordercach.

Od 13 maja 1995 do 9 maja 1998 gościł w Saturday Night Live. W maju 2000 wziął udział w teleturnieju Who Wants to Be a Millionaire?. Wystąpił też w komedii romantycznej Bonnie Hunt Wróć do mnie (Return to Me, 2000) z Minnie Driver i Carrollem O’Connorem, komedii sci-fi Ivana Reitmana Ewolucja (2001) z Seannem Williamem Scottem oraz komedii Bena Stillera Zoolander (2001) jako model J.P. Prewitt. W 2003 pojawił się gościnnie w 84. odcinku serialu HBO Seks w wielkim mieście (Sex and the City) jako Jeremy, ex-przyjaciel z liceum Carrie Bradshaw, który zobowiązał się do leczenia w szpitalu psychiatrycznym w Connecticut. Za rolę Hanka Moody’ego w serialu Showtime Californication (2007-2014) otrzymał w 2008 roku nagrodę Złoty Glob.

Wyreżyserował trzy odcinki Z archiwum X (1999–2002), komedię Głowa do góry (House of D, 2004) z Robinem Williamsem, Antonem Yelchinem, Erykah Badu i Téą Leoni, jeden z odcinków serialu Kości – pt. Judas on a Pole (2006).

W 2015 nagrał folk-rockowy album Hell or Highwater (wyd. ThinkSay Music)^[13]

Życie prywatne

Był związany z Sheryl Lee (1991–1992), Perrey Reeves (1992–1995), Mandy Komlosy (od października 1992 do czerwca 1993), Sharon Stone (1993), Daną Wheeler-Nicholson (1995–1996), Lisą Loeb (1995), Winoną Ryder (1996), Ashley Judd i Maggie Wheeler^[14].

6 maja 1997 ożenił się z aktorką Téą Leoni^[15]. Mają dwoje dzieci: córkę Madelaine West (ur. 24 kwietnia 1999) i syna Kyda Millera (ur. 15 czerwca 2002). 14 czerwca 2014 rozwiedli się^[16].

Duchovny był wegetarianem, a w 2007 roku przeszedł na pescowegetarianizm.

28 sierpnia 2008 Duchovny ogłosił, że dobrowolnie zgłosił się do kliniki odwykowej, gdzie leczy się z uzależnienia od seksu i od internetowych stron pornograficznych^[17].

Filmografia

filmy fabularne

1988 – Pracująca dziewczyna (Working Girl) – Gość na przyjęciu
1988 – Nowy rok (New Year's Day) – Billy
1990 – Bad Influence – gość z klubu
1990 – "Numerek na boku" (Denial) – John
1991 – Nie mówcie mamie, że opiekunka nie żyje (Don’t Tell Mom the Babysitter’s Dead) – Bruce
1991 – Ekstaza (The Rapture) – Randy
1991 – Julia ma dwóch kochanków (Julia Has Two Lovers) – Daniel
1992 – Beethoven – Brad
1992 – Chaplin – Rollie Totheroh
1992 – Wenecja (Venice/Venice) – Dylan
1992 – Dziecko za wszelką cenę (Baby Snatcher) – David
1992 – Ruby – oficer Tippit
1993 – Kalifornia – Brian Kessler
1997 – Udając Boga (Playing God) – Eugene Sands
1998 – Z Archiwum X: Pokonać przyszłość – agent specjalny Fox Mulder
2000 – Wróć do mnie (Return to me) – Bob Rueland
2001 – Zoolander – J.P. Prewitt
2001 – Ewolucja – Ira Kane
2002 – Full Frontal. Wszystko na wierzchu (Full Frontal) – Bill/Gus
2004 – Głowa do góry (House of D) – Tom Warshaw
2004 – Connie i Carla (Connie and Carla) – Jeff
2004 – My Dark Places – James Ellroy
2005 – Kwestia zaufania (Trust the Man) – Tom
2006 – Tak się robi telewizję (The TV Set) – Mike Klein
2006 – Queer Duck: The Movie – maleńki Jezus (głos)
2007 – Druga szansa (Things We Lost in the Fire) – Brian Burke
2007 – Sekret (The Secret / Si j’étais toi) – Dr Benjamin Marris
2008 – Z Archiwum X: Chcę wierzyć (The X-Files – I want to Believe) – Fox Mulder
2009 – Niedościgli Jonesonowie (The Joneses) – Steve Jones
2011 – Kozy (Goats) – Człowiek Kozioł
2013 – Phantom – Bruni
2013 – Relative Insanity – Trent
2013 – Więcej niż słowa (Louder Than Words) – John Fareri

seriale i miniseriale

1992–1999 – Pamiętnik Czerwonego Pantofelka (Red Shoe Diaries) – narrator; Jake Winters
1993–2002 – Z archiwum X – agent Fox Mulder (z przerwami)
2007–2014 – Californication – Hank Moody
2015–2016 – Era Wodnika – Sam Hodiak
2016–2018 – Z archiwum X – agent Fox Mulder

seriale i miniseriale – występy gościnne

1990–1991 – Miasteczko Twin Peaks jako agentka specjalna Denise Bryson (3 odcinki)
1995 – Eek! the Cat jako agent Mulder (głos, 1 odcinek)
1996 – Frasier jako Tom (1 odcinek)
1996 – Gwiezdna eskadra (Space: Above and Beyond) jako Przystojny Alvin (1 odcinek)
1996 – Duckman: Private Dick/Family Man jako Richard (głos, 1 odcinek)
1997 – Millenium jako Bobby Wingood (1 odcinek)
1997 – Simpsonowie jako agent Mulder (głos, 1 odcinek)
2001 – Samotni strzelcy (The Lone Gunmen) jako agent Fox Mulder (1 odcinek)
2002 – Life with Bonnie jako Johnny Volcano (2 odcinki)
2003 – Seks w wielkim mieście (Sex and the City) jako Jeremy Wade (Sezon 6 odcinek 10, „Boy, Interrupted”)

inne

1998 – The X Files Game (gra komputerowa) jako agent Fox Mulder
2003 – XIII (gra komputerowa) jako XIII
2004 – The X Files: Resist or Serve (gra komputerowa) jako agent Fox Mulder (głos)
2005 – Area 51 (gra komputerowa) jako Ethan Cole (głos)

Nagrody i nominacje

Rok	Nagroda	Kategoria	Serial

1996	Nagroda Satelita	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
1997	Złoty Glob	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
2007	Złoty Glob	Najlepszy aktor w serialu komediowym lub musicalu	Californication

Rok	Nominacja	Kategoria	Serial
1995	Nagroda Gildii Aktorów Filmowych	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
1995	Złoty Glob	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
1996	Nagroda Gildii Aktorów Filmowych	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
	Złoty Glob	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
	Saturn	Najlepszy aktor telewizyjny	Z Archiwum X
1997	Nagroda Emmy	Najlepszy gościnny występ w serialu komediowym	The Larry Sanders Show
	Nagroda Gildii Aktorów Filmowych	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
	Złoty Glob	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
	Nagroda Satelita	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
	Nagroda Emmy	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
	Saturn	Najlepszy aktor telewizyjny	Z Archiwum X
1998	Nagroda Gildii Aktorów Filmowych	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
	Saturn	Najlepszy aktor telewizyjny	Z Archiwum X
	Złoty Glob	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
	Nagroda Emmy	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
1999	Nagroda Gildii Aktorów Filmowych	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
2000	Nickelodeon Kids' Choice Awards	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
2003	Nagroda Emmy	Najlepszy gościnny występ w serialu komediowym	Life with Bonnie
2008	Nagroda Satelita	Najlepszy aktor w serialu komediowym	Californication
	Nagroda Ewwy	Najlepszy aktor w serialu komediowym	Californication
	Nagroda Gildii Aktorów Filmowych	Najlepszy aktor w serialu komediowym	Californication
	Złoty Glob	Najlepszy aktor w serialu komediowym lub musicalu	Californication
2009	Złoty Glob	Najlepszy aktor w serialu komediowym lub musicalu	Californication

Publikacje

David Duchovny, Natalya Balnova, Holly Cow: A Modern-Day Dairy Tale, 2015, Farrar, Straus and Giroux, ISBN 978-0-374-17207-7
David Duchovny, Bucky F*cking Dent: A Novel, 2016, Farrar, Straus and Giroux, ISBN 978-0-374-11042-0

Dyskografia

Hell or Highwater (2015, ThinkSay Music)
Every Third Thought (2018, Westbound Kyd)

Przypisy

↑ Personalidade: David Duchovny (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-08-26]. (port.).
↑ David Duchovny Actor, Producer. TVGuide.com. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).
↑ David Duchovny. Listal. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).
↑ James Christopher Monger: David Duchovny Biography. AllMusic. [dostęp 2016-10-01]. (ang.).
↑ ^a ^b David Duchovny – What Nationality Ancestry. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).
↑ David Duchovny (7 de Agosto de 1960). Filmow.com. [dostęp 2017-08-26]. (port.).
↑ David Duchovny Biography (1960-). Filmreference.com. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).
↑ Five Minutes With David Duchovny. gothamist.com. [dostęp 2014-04-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-10)]. (ang.).
↑ David Duchovny o sobie: uświadomiłem sobie, że jestem Ukraińcem. [w:] ukrainaonline.pl [on-line]. [dostęp 2014-04-08].
↑ My Kind of Day – David Duchovny. [w:] Radio times, zamieszczona na stronie duchovny.net [on-line]. 2005. [dostęp 2014-04-05]. (ang.).
↑ Don R. Hecker (2003-09-02): Amram Ducovny, 75, Late-Blossoming Novelist. The New York Times. [dostęp 2014-06-19]. (ang.).
↑ David Duchovny. MYmovies. [dostęp 2017-08-26]. (wł.).
↑ Magdalena Słomka: David Duchovny nagrał folk-rockowy album!. Antyradio. [dostęp 2015-04-11]. (pol.).
↑ David Duchovny Dating History. FamousFix. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).
↑ Taryn Hillin: Téa Leoni Opens Up About David Duchovny For The First Time Since Divorce. Huffington Post. [dostęp 2016-05-08]. (ang.).
↑ Karen Mizoguchi (2015-02-24): 'Divorced and liking it': Tea Leoni reveals she's enjoying her new relationship status after split from David Duchovny. Daily Mail. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).
↑ Roger Friedman (2008-02-10): David Duchovny's Sex Rehab Not Because Of Affair: Report. Huffington Post. [dostęp 2016-05-08]. (ang.).

Bibliografia

David Duchovny w bazie IMDb (ang.)
David Duchovny w bazie Filmweb
David Duchovny w bazie Notable Names Database (ang.)

[1] Personalidade: David Duchovny (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-08-26]. (port.).

[2] David Duchovny Actor, Producer. TVGuide.com. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).

[3] David Duchovny. Listal. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).

[4] James Christopher Monger: David Duchovny Biography. AllMusic. [dostęp 2016-10-01]. (ang.).

[ethnicelebs-5] David Duchovny – What Nationality Ancestry. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).

[6] David Duchovny (7 de Agosto de 1960). Filmow.com. [dostęp 2017-08-26]. (port.).

[7] David Duchovny Biography (1960-). Filmreference.com. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).

[8] Five Minutes With David Duchovny. gothamist.com. [dostęp 2014-04-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-10)]. (ang.).

[9] David Duchovny o sobie: uświadomiłem sobie, że jestem Ukraińcem. [w:] ukrainaonline.pl [on-line]. [dostęp 2014-04-08].

[10] My Kind of Day – David Duchovny. [w:] Radio times, zamieszczona na stronie duchovny.net [on-line]. 2005. [dostęp 2014-04-05]. (ang.).

[amram-11] Don R. Hecker (2003-09-02): Amram Ducovny, 75, Late-Blossoming Novelist. The New York Times. [dostęp 2014-06-19]. (ang.).

[12] David Duchovny. MYmovies. [dostęp 2017-08-26]. (wł.).

[13] Magdalena Słomka: David Duchovny nagrał folk-rockowy album!. Antyradio. [dostęp 2015-04-11]. (pol.).

[famousfix-14] David Duchovny Dating History. FamousFix. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).

[15] Taryn Hillin: Téa Leoni Opens Up About David Duchovny For The First Time Since Divorce. Huffington Post. [dostęp 2016-05-08]. (ang.).

[16] Karen Mizoguchi (2015-02-24): 'Divorced and liking it': Tea Leoni reveals she's enjoying her new relationship status after split from David Duchovny. Daily Mail. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).

[17] Roger Friedman (2008-02-10): David Duchovny's Sex Rehab Not Because Of Affair: Report. Huffington Post. [dostęp 2016-05-08]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]