Edward Likowski
Edward Likowski (ur. 26 września 1836 we Wrześni, zm. 20 lutego 1915 w Poznaniu) – polski duchowny rzymskokatolicki, historyk Kościoła, biskup pomocniczy poznański w latach 1887–1914, arcybiskup metropolita gnieźnieński i poznański oraz prymas Polski w latach 1914–1915.
Prymas Polski | |||
| |||
Kraj działania | |||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia |
26 września 1836 | ||
Data i miejsce śmierci |
20 lutego 1915 | ||
Arcybiskup metropolita gnieźnieński i poznański | |||
Okres sprawowania |
1914–1915 | ||
Wyznanie | |||
Kościół | |||
Prezbiterat |
21 grudnia 1861 | ||
Sakra biskupia |
1 maja 1887 |
Data konsekracji |
1 maja 1887 | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Konsekrator | |||||||||||||||||
Współkonsekratorzy | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
|
Życiorys
edytujBył synem Wincentego i Józefy z Zimniewiczów. Uczeń Królewskiego Katolickiego Gimnazjum w Ostrowie, gimnazjum we Wrześni, Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Studia teologiczne odbył w Münsterze, gdzie uzyskał licencjat (1861) i doktorat (1881) z teologii. Po wyświęceniu na kapłana, w grudniu 1861, sprawował przez 10 miesięcy obowiązki wikariusza w Kcyni, a następnie przez trzy lata katechety i nauczyciela języka hebrajskiego w gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Opracował w języku polskim katechizm J. Deharbe dla młodzieży dojrzalszej, który doczekał się kilku wydań. Równocześnie pisał artykuły naukowe do Tygodnika Katolickiego. Na początku 1866 został powołany na profesora historii kościelnej i prawa kanonicznego seminarium duchownego w Poznaniu[1]. W 1869 uczestniczył w soborze watykańskim I jako teolog Arcybiskupa Mieczysława Ledóchowskiego.
Członek czynny Akademii Umiejętności w Krakowie od 1887, a w latach 1895–1915 prezes Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Doctor honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego (1900). Był kustoszem kolegiaty św. Marii Magdaleny w Poznaniu.
W trakcie kulturkampfu przez kilka miesięcy przebywał w więzieniu. Należał do ścisłego grona tajnych reprezentantów pozbawionych możliwości sprawowania godności kardynała.
W 1911 został uhonorowany przez Piusa X tytułem hrabiego rzymskiego i asystenta tronu papieskiego.
Pochowany w katedrze poznańskiej w kaplicy Szołdrskich.
Jego bratankiem był Henryk Likowski, również duchowny i historyk Kościoła katolickiego, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.
Upamiętnienie
edytujW 2019 jego imię nadano skwerowi w Poznaniu, położonemu w rejonie ulic Jana Pawła II i Kaliskiej[2].
Wybrane publikacje
edytuj- Historia unii Kościoła ruskiego z Kościołem rzymskim (1875)
- Dzieje kościoła unickiego na Litwie i Rusi w XVII i XIX wieku uważane głównie ze względu na przyczyny jego upadku (1880)
- O rokowaniach poprzedzających unię brzeską (1596 r.) (1886)
- Rzut oka na wewnętrzny stan Cerkwi Ruskiej przed Unią Brzeską, „Roczniki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk” t. 20 (1894), s. 226–265.
- Unia brzeska w 1596 (1896)
- Synody dyecezyi chełmskiej obrządku wschodniego (1902)
Przypisy
edytuj- ↑ Gazeta Lwowska Nr 185, z 15 sierpnia 1914 r. – Ks. dr. Edward Likowski Arcybiskupem gnieźnieńsko-poznańskim, s. 3. [online], jbc.bj.uj.edu.pl [dostęp 2019-12-10] .
- ↑ Uchwała nr XV/223/VIII/2019 Rady Miasta Poznania. bip.poznan.pl, 2019-07-09. [dostęp 2023-07-09].
Bibliografia
edytuj- Filipowicz M., Edward Likowski jako historyk Kościoła unickiego (komunikat), „Roczniki Humanistyczne”, t. 41 (1993), z. 7, s. 59–63.
- Galos A., Likowski Edward, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 17, Warszawa 1972, s. 330–332.
- Gąsiorowski A., Likowski Edward, [w:] Słownik historyków polskich, Warszawa 1994, s. 300.
- Kosman M., Między tronem a ołtarzem, Poznań 2000, ISBN 83-7272-017-7.
- Kwilecki A., Florkowski H., Ziemiaństwo wielkopolskie w kręgu arystokracji. Wyd. Poznańskie, 2004, s. 334
Linki zewnętrzne
edytuj- Nota biograficzna Edwarda Likowskiego na stronie archidiecezji gnieźnieńskiej (arch.). [dostęp 2021-05-30].
- Edward Likowski [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2012-01-09] (ang.).
- Publikacje Edwarda Likowskiego w bibliotece Polona. [dostęp 2021-08-13].