Egzonim

Egzonim (od gr. ἔξω, éksō, „poza” i ὄνομα, ónoma, „nazwa”) – nazwa używana w danym języku na określenie ludów lub obiektów geograficznych występujących poza obszarem funkcjonowania danej kultury. Egzonim odróżnia się swoją formą od endonimu, czyli określenia funkcjonującego w języku miejscowym, sformułowania używanego przez mieszkańców obcego obszaru geograficznego . Np. angielski egzonim Prague, odnoszący się do miasta Pragi, odpowiada czeskiemu endonimowi Praha .

Termin ten został wprowadzony w 1957 roku przez Marcela Aurousseau , a jego urzędowa definicja została zatwierdzona w 2002 roku na VIII Konferencji ONZ w Sprawie Standaryzacji Nazw Geograficznych.

Zalecane formy polskich egzonimów ustala Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych, publikując ich wykazy.

Przykłady egzonimów

egzonim	endonim
Francja	France (francuski)
Praga	Praha (czeski)
Kolonia	Köln (niemiecki)
Kanał Bristolski	Bristol Channel (angielski)
Łaba	Elbe (niemiecki) / Labe (czeski)
Alpy	Alpes (francuski) / Alpen (niemiecki) / Alpe (słoweński) / Alpi (włoski) / Alps (retoromański)
Ćennaj	Chennai (angielski) / Ćennaj (hindi) / Sennaj (tamilski)
Walia	Wales (angielski), Cymru (walijski)

Polskie egzonimy

Polskie egzonimy zwane są również polskimi nazwami geograficznymi świata, lecz termin ten jest nieco szerszy i obejmuje również nazwy, które formalnie nie spełniają definicji egzonimu, lecz w praktyce funkcjonują jako egzonimy. Przykładem takiej nazwy jest Dunaj, który nie jest egzonimem, gdyż polska nazwa jest identyczna ze słowackim endonimem tej rzeki oraz ukraińskim endonimem Дунай zapisanym w polskiej transkrypcji (pozostałe endonimy to: niem. Donau, węg. Duna, chorw. Dunav, serb. i bułg. Дунав, rum. Dunărea).

Inne przykłady egzonimów

Termin „egzonim” bywa także odnoszony do egzoetnonimów, czyli nazw nadanych grupie ludzi lub nacji poprzez osobę/osoby nienależące do tejże grupy.

egzonim	nazwa lokalna
Albańczycy	Shqiptarë
Baskowie	Euskaldunak
Finowie	Suomalaiset
Niemcy	Deutsche
Węgrzy	Magyarok
Włosi	Italiani

Zobacz też

• akronim, allonim, ananim, anonim, antonim, eponim, etnonim, hagionim, homonim, kryptonim, paronim, pseudonim, synonim, toponim
• egzonimy Australii

Bibliografia

• Słownik terminów używanych przy standaryzacji nazw geograficznych, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Polski przy Ministerstwie Edukacji Narodowej, wyd. Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa 1998.
• Ewa Wolnicz-Pawłowska, Standaryzacja nazw geograficznych poza granicami Polski
• Milan Harvalík: Exonymum. W: Petr Karlík, Marek Nekula, Jana Pleskalová: Nový encyklopedický slovník češtiny. 2017. (cz.).

Linki zewnętrzne

• Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2013. ISBN 978-83-254-1988-2. Brak numerów stron w książce