Fides et ratio

Fides et ratio
Autor	Jan Paweł II
Tematyka	teologia, filozofia
Typ utworu	encyklika papieska
	Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Watykan
Język	łacina
Data wydania	1998
Wydawca	Libreria Editrice Vaticana
poprzednia; Ut unum sint	następna; Ecclesia de Eucharistia

Fides et ratio (łac. Wiara i rozum) – encyklika papieża Jana Pawła II ogłoszona 14 września 1998. Mówi ona o relacjach między wiarą a rozumem z punktu widzenia Kościoła.

Treść

Jednym z charakterystycznych zdań encykliki ukazujących komplementarność wiary i rozumu jest zdanie: „wiara i rozum są jak dwa skrzydła unoszące człowieka ku kontemplacji prawdy”. Główną tezą encykliki jest wykazanie, że wiara i rozum nie muszą się zwalczać, lecz powinny się uzupełniać, tak, by rozum nie popadł w pychę, zaś wiara nie przekształciła się w fideizm. Według Jana Pawła II wiara nadaje ludzkiej egzystencji sens, ukazuje jej przyczynę i cel, natomiast rozum sprawia, że wiara jest dojrzała i ugruntowana.

Encyklika podaje, że rozum i wiara, jako pochodzące od Boga, nie mogą być ze sobą w antagonizmie.

Według Josepha Ratzingera, encyklika jest próbą odbudowania filozofii, dyscypliny pogrążonej w kryzysie, z chrześcijańskiej perspektywy. Jan Paweł II postrzega filozofię nie tylko jako dyscyplinę akademicką, lecz w sensie o wiele szerszym i znacznie bardziej zgodnym z jej początkami sięgającymi klasycznej filozofii:

Jego pytanie o prawdę brzmi, czy człowiek może rozpoznać prawdę, podstawowe prawdy o sobie samym, o swoim pochodzeniu i przyszłości, czy też żyje w mroku i ostatecznie musi cofnąć się do pytania o użyteczność. Osobliwość wiary chrześcijańskiej wśród religii polega na tym, iż uważa ona, że mówi nam prawdę o Bogu, o świecie i o człowieku oraz zgłasza roszczenie, aby być religio vera, religią prawdziwą. Ja jestem drogą, prawdą i życiem, w tych słowach Chrystusa z Ewangelii św. Jana (14,6) wyrażone jest zasadnicze zadanie wiary chrześcijańskiej. Na tym roszczeniu opiera się misyjny wymiar wiary. Tylko wtedy, gdy wiara chrześcijańska jest prawdą, obchodzi wszystkich ludzi; jeśli zaś jest tylko kulturowym wariantem symbolicznie zaszyfrowanego i niemożliwego do rozwiązania religijnego doświadczenia człowieka, wtedy musi pozostać w swojej kulturze, a innych ludzi pozostawić w ich kulturach^[1].

Zobacz też

Aeterni Patris

Przypisy

↑ Ratzinger 2000 ↓, s. 147.

Bibliografia

Joseph Ratzinger: Wiara, prawda i kultura – refleksje w związku z encykliką „Fides et Ratio”. W: Tenże: Wiara – prawda – tolerancja. Chrześcijaństwo a religie świata. Ryszard Zajączkowski (przekład). Kielce: Jedność – Herder, 2004, s. 147-167.
Rozum i wiara mówią mnie: wokół encykliki Jana Pawła II Fides et ratio, red. Krzysztof Mądel, ISBN 83-7097-595-X

Linki zewnętrzne

[CITEREFRatzinger2000147-1] Ratzinger 2000 ↓, s. 147.

[1]