Wikipedia

Fragmenty muru getta w Krakowie

zabytek nieruchomy w Krakowie
(Przekierowano z Fragmenty murów getta w Krakowie)

Fragmenty muru getta w Krakowie – zachowane fragmenty muru wyznaczającego od 1941 granicę pomiędzy krakowskim gettem a „aryjską" częścią miasta.

Fragmenty murów getta
Zabytek: nr rej. A-1380 z 29 listopada 2013
Ilustracja
Niemiecki plan getta. Zaznaczono zachowane fragmenty muru.
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kraków

Adres

ul. Lwowska 27
ul. B. Limanowskiego 62

Rozpoczęcie budowy

kwiecień 1941

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Fragmenty murów getta”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Fragmenty murów getta”
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Fragmenty murów getta”
Ziemia50°02′44″N 19°57′09″E/50,045556 19,952500
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia

edytuj

Getto krakowskie zostało założone 3 marca 1941. W kwietniu tego samego roku polscy murarze rozpoczęli wznoszenie wokół getta wysokiego muru o półkolistych zwieńczeniach przypominających kształtem żydowskie nagrobki (macewy)[1]. W ciągu muru znajdowały się cztery bramy wjazdowe: na placu Zgody (obecnie placu Bohaterów Getta), u wylotu ul. Lwowskiej, obok ul. Limanowskiego oraz u wylotu tejże ulicy na Rynek Podgórski. Bramy do getta były strzeżone przez żandarmerię niemiecką i polską policję (tzw. policję granatową)[2].

13 marca 1943 rozpoczęto likwidację getta[3]. Wówczas mur w większość został zlikwidowany. Zachowały się jedynie jego niewielkie fragmenty; między budynkami przy ulicy Lwowskiej 25–29 oraz z tyłu budynku znajdującego się przy ulicy Bolesława Limanowskiego 62. Później na murze zamontowano tabliczki upamiętniające więzionych tu Żydów[4]. Tekst na nich został napisany zarówno w języku polskim, jak i w jidysz. Długość zachowanych fragmentów muru wynosi około 50 metrów[5].

W 2000, 2013 oraz 2021 roku mur poddano konserwacji[5][6]. 29 listopada 2013 roku fragmenty muru krakowskiego getta zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych[7].


  •  
    Wznoszenie murów getta na Wzgórzu Lasoty, maj 1941
  •  
    Zachowany fragment muru
    przy ul. Lwowskiej 27
  •  
    Tablica pamiątkowa na murze przy ul. Lwowskiej
  •  
    Zachowany fragment muru
    przy ul. B. Limanowskiego 62

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Andrea Löw, Marcus Roth: Krakowscy Żydzi pod okupacją niemiecką 1939–1945. Kraków: Universitas, 2014, s. 61. ISBN 978-83-242-2642-9.
  2. ↑ Andrea Löw, Marcus Roth: Krakowscy Żydzi pod okupacją niemiecką 1939–1945. Kraków: Universitas, 2014, s. 107. ISBN 978-83-242-2642-9.
  3. ↑ 80. rocznica likwidacji getta krakowskiego (13-14 marca 1943 r.) [online], Muzeum Getta Warszawskiego [dostęp 2024-06-16] (pol.).
  4. ↑ Za murem w kształcie nagrobków. Likwidacja getta w Krakowie [online], Żydowski Instytut Historyczny [dostęp 2024-06-16] (pol.).
  5. ↑ a b Pawel Kubisztal, Odnowiono fragment muru getta [online], Podgorze.pl, 9 sierpnia 2022 [dostęp 2024-06-16] (pol.).
  6. ↑ LoveKraków, Rozpoczął się remont muru getta w Podgórzu. Był w bardzo złym stanie [online], LoveKraków, 16 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-16].
  7. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2024-06-16].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Fragmenty_muru_getta_w_Krakowie&oldid=74836941”