Gozdnica

Gozdnica
	miasto i gmina
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	żagański
Prawa miejskie	przed 1315
Burmistrz	Krzysztof Jarosz
Powierzchnia	23,88 km²
Populacja (31.12.2019); • liczba ludności; • gęstość	; 3000; 125,6 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 68
Kod pocztowy	68-130
Tablice rejestracyjne	FZG
	Położenie na mapie Polski Gozdnica
	Położenie na mapie województwa lubuskiego Gozdnica
	Położenie na mapie powiatu żagańskiego Gozdnica
	51°26′20″N 15°05′44″E/51,438889 15,095556
TERC (TERYT)	0810011
SIMC	0988388
	Urząd miejskiul. Ceramików 2; 68-130 Gozdnica
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa
	BIP

Gozdnica (do 1946 niem. Freiwaldau^[3]) – miasto w Polsce, w województwie lubuskim, w powiecie żagańskim.

Gozdnica uzyskała lokację miejską 9 maja 1556 roku^[4], zdegradowana w 1856 roku^[5], ponowne nadanie praw miejskich w 1.01.1967 roku^[6].

Położenie

Położona w pobliżu granicy z województwem dolnośląskim, 25 km na płd.-zach. od Żagania i 15 km granicy polsko-niemieckiej, przy drogach wojewódzkich: nr 300 i nr 350, pośród Borów Dolnośląskich nad Czernicą.

Gozdnica leży na historycznym Dolnym Śląsku^[7].

Zobacz też: Gozdnica (stacja kolejowa).

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[8] Gozdnica ma obszar 23,97 km², w tym:

użytki rolne: 20%
użytki leśne: 68% (Bory Dolnośląskie)

Miasto stanowi 2,12% powierzchni powiatu.

Historia

Pomnik ofiar niemieckich obozów pracy niewolniczej działających w okolicy miasta

Fragment centrum miasta

Herb Gozdnicy

W 1285 Gozdnica otrzymała prawa miejskie. W XVIII w. w osadzie wzniesiony został najstarszy zachowany kościół miasta – kościół Świętego Ducha. W 1413 jako wchodząca w skład „państwa przewoskiego“ została włączona w granice księstwa żagańskiego. W 1556 Ferdynand I Habsburg udzielił miastu przywileju odbywania dwóch jarmarków w ciągu roku. W XVII wieku miasto było niszczone przez wojny i pożary, upadło rzemiosło, w 1752 władze pruskie odebrały Gozdnicy prawa miejskie.

W XIX w. oparciu o obfite złoża iłów wydobywanych m.in. w Kopalni „Gozdnica“ rozwinął się przemysł ceramiczny, po 1885 Gotfryd Sturm uruchomił dwie fabryki produkujące dachówki. Fabryki po II wojnie światowej funkcjonowały pod nazwą Gozdnickie Zakłady Ceramiki Budowlanej, a następnie po połączeniu z Lubskimi Zakładami Ceramiki Budowlanej w Lubsku w l. 1971^[9]–1991 jako Lubuskie Przedsiębiorstwa Ceramiki Budowlanej.

W 1896 otwarto linię kolejową do Ruszowa. W latach 1929–1930 zbudowano kościół św. Wawrzyńca. W latach 30. na północ od miasta Luftwaffe wybudowało lotnisko.

21 lutego 1945 do Gozdnicy wkroczyły oddziały Armii Czerwonej, zniszczeniu uległo 30% zabudowy. Następnie stacjonował tu sztab 33 Nyskiego Pułku Piechoty Wojska Polskiego. W 1967 Gozdnica otrzymała prawa miejskie^[10]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa zielonogórskiego.

Położenie gminy na mapie powiatu

Według danych z roku 2008^[1] miasto miało 3398 mieszkańców.

W referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej dotyczącym wejścia Polski do Unii Europejskiej w gminie zanotowano największy euroentuzjazm (92%)^[11].

W 2016 nieznacznie powiększono obszar miasta.

Zabytki

Wieża dawnego kościoła parafialnego z 1687, świątynię zburzono w 1876, wieża spłonęła w 1900, rok później została odbudowana^[10];
Ruiny młyna zbudowanego w latach 1684–1699, zniszczonego w 1989 w wyniku pożaru^[10];
kościół św. Wawrzyńca z lat 1929–1930;

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004^[12]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	3501	100	1818	51,9	1683	48,1
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	146,1		75,8		70,2

Piramida wieku mieszkańców Gozdnicy w 2014 roku^[13].

Gospodarka

Ceramika materiałów budowlanych^[10].

Edukacja

Szkoła Podstawowa im. Pierwszych Osadników
Gimnazjum Publiczne im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego

Sport

Miejski Klub Sportowy „Budowlani” Gozdnica założony w 1947 roku:
- piłka nożna – B-klasa

Związki wyznaniowe

Kościół Świętego Ducha

W Gozdnicy znajdują się 2 parafie i 2 kościoły parafialne:

Kościół Rzymskokatolicki

Parafia św. Wawrzyńca w Gozdnicy

Kościół Polskokatolicki

Parafia Świętego Ducha w Gozdnicy.

Zobacz też

Gozdnica (szczyt)

Przypisy

↑ ^a ^b Dane Głównego Urzędu Statystycznego: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008 r.). [dostęp 2009-09-23].
↑ Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19] .
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
↑ KurtK. Britze KurtK., Freiwaldau bez. Liegnitz, 1905, s. 12 .
↑ MaxM. Reiche MaxM., Aus der Geschichte Freiwaldaus, „Niederschlesische Heimatblätter”, 9 lipca 1929, s. 1929 .
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 32-33.
↑ Polska. Zarys encyklopedyczny, red. Włodzimierz Kryszewski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1974, s. 227.
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Search archives [online], szukajwarchiwach.pl [dostęp 2020-07-23] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Waldemar Bena opis do mapy „Bory Dolnośląskie, Przemkowski Park Krajobrazowy”, Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2004, ISBN 83-88049-83-6
↑ Unia zwyciężyła w każdym regionie. rzeczpospolita.pl, 2003-06-10. [dostęp 2011-04-25].
↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Gozdnica w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona miasta
Freiwaldau (niem.), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 408 .

[gus-1] Dane Głównego Urzędu Statystycznego: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008 r.). [dostęp 2009-09-23].

[populacja2019-2] Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19] .

[MP-3] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)

[4] KurtK. Britze KurtK., Freiwaldau bez. Liegnitz, 1905, s. 12 .

[5] MaxM. Reiche MaxM., Aus der Geschichte Freiwaldaus, „Niederschlesische Heimatblätter”, 9 lipca 1929, s. 1929 .

[6] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 32-33.

[7] Polska. Zarys encyklopedyczny, red. Włodzimierz Kryszewski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1974, s. 227.

[autonazwa1-8] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[9] Search archives [online], szukajwarchiwach.pl [dostęp 2020-07-23] (ang.).

[mapa2007-10] Waldemar Bena opis do mapy „Bory Dolnośląskie, Przemkowski Park Krajobrazowy”, Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2004, ISBN 83-88049-83-6

[11] Unia zwyciężyła w każdym regionie. rzeczpospolita.pl, 2003-06-10. [dostęp 2011-04-25].

[12] Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[populacja2016-13] Gozdnica w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]