Karnotyt

Karnotyt – promieniotwórczy minerał z gromady minerałów uranylu; uwodniony wanadan uranylowo-potasowy.

Karnotyt

Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy	carnotyt
Skład chemiczny	K2[UO2]2[V2O8]·3H2O
Twardość w skali Mohsa	2
Przełam	nierówny
Łupliwość	doskonała wzdłuż płaszczyzny (001)
Pokrój kryształu	klasa słupa jednoskośnego
Układ krystalograficzny	jednoskośny
Właściwości mechaniczne	kruchy
Gęstość	4,46 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	jasnożółta lub jasnozielona
Rysa	jasnozielona
Połysk	matowy rzadziej jedwabisty
Współczynnik załamania	nα 1,750, nβ 1,925, nγ 1,950
Inne	optycznie ujemny

Nazwa nadana na cześć francuskiego górnika i chemika Marie-Adolphe'a Carnota (1839–1920). Opisali go w 1899 r. Charles Friedel i Édouard Cumenge, którzy zidentyfikowali go w okazach z Roc Creek w hrabstwie Montrose, Kolorado, USA.

Charakterystyka

Właściwości

Występuje w postaci nalotów oraz w postaci miękkich proszkowych skupień ziemistych. Tworzy również czasami agregaty zbite. Krystalizuje w układzie jednoskośnym. Łatwo rozpuszcza się w kwasach, a ponadto zwilżony HCl zabarwia się na krwistoczerwono.

Asocjacje: współwystępuje z tiujamunitem i innymi wanadanami uranylu (UO2+
2).

Chemizm

Czysty K
2[UO
2]
2[V
2O
8]·3H
2O zawiera 63% UO
2, 20% V
2O
5, 10% K
2O i 6% H
2O. W minerale występują domieszki wapnia, magnezu, żelaza(III) i sodu.

Geneza

Powstaje wskutek przeobrażenia minerałów uranu i wanadu, głównie w strefie wietrzenia skał osadowych (głównie piaskowców).

Występowanie

Skupienia ziemiste karnotytu

Największe złoża znajdują się w USA w stanach Kolorado, Dakota Południowa i Pensylwania. Występuje też w mniejszych ilościach w różnych miejscach na świecie m.in. w Uzbekistanie.

Zastosowanie

Jest to ważna ruda uranu, radu i wanadu.

Linki zewnętrzne

• Carnotite, [w:] WebMineral.com [online] [dostęp 2024-10-09]  (ang.).