Karol Górski
Karol Górski (ur. 17 kwietnia?/30 kwietnia 1903 w Odessie[1], zm. 11 grudnia 1988 w Toruniu) – polski profesor historii, działacz katolicki.
| Data i miejsce urodzenia |
30 kwietnia 1903 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
11 grudnia 1988 |
| doktor habilitowany nauk historycznych, prof. UMK | |
| Specjalność: historia Polski | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Habilitacja | |
| Profesura |
1956 |
| Praca naukowa | |
| Uczelnia | |
| Okres zatrudn. |
1945–1973 |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujSyn Kazimierza i Anastazji z bar. Stahl[1]. Dzieciństwo spędził w Odessie. W 1919 roku rodzina Górskich przeprowadziła się do Warszawy, tam Karol kontynuował naukę w prywatnym gimnazjum Kazimierza Kulwiecia. Od młodzieńczych lat związany z organizacjami katolickimi, m.in. ze Stowarzyszeniem Katolickiej Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie” i Akcją Katolicką[2].
W 1920 jako ochotnik wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej.
Po zdaniu matury w 1921 roku podjął studia historyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zainteresowania badawcze rozwijał pod kierunkiem prof. Romana Grodeckiego i prof. Władysława Semkowicza. Studia zakończył w 1925 roku, rozprawa dyplomowa Ród Odrowążów w wiekach średnich obroniona 9 marca 1927 roku stała się podstawą do uzyskania stopnia doktora.
W latach 1927–1928 odbywał służbę wojskową w Grudziądzu.
W 1932 habilitował się na Uniwersytecie Poznańskim. W kolejnych latach odgrywał istotną rolę w życiu edukacyjnym i uniwersyteckim Poznania, nauczając historii oraz poświęcając się badaniom historii Zakonu Krzyżackiego, wpisanej w losy ziemi pomorskiej. W 1933 roku została zatwierdzona rozprawa habilitacyjna Górskiego Pomorze w dobie wojny 13-letniej. Podróż do Włoch i Szwajcarii, którą odbył w 1938 roku, także przyczyniła się do rozbudzenia zainteresowania kulturą wieków średnich.
Podczas kampanii wrześniowej 1939 roku jako oficer kawalerii uczestniczył w walkach i został odznaczony srebrnym Krzyżem Virtuti Militari. Przebywając w obozie jenieckim w Brunszwiku, a potem w Woldenbergu, prowadził wykłady z historii Polski.
Rok akademicki 1945/1946 rozpoczyna długoletni związek Górskiego z toruńskim środowiskiem uniwersyteckim. Jesienią 1956 r. założył Klub Inteligencji Katolickiej w Toruniu. Mianowany profesorem 3 listopada 1957 roku, zostaje kierownikiem Katedry Historii Powszechnej Starożytnej i Średniowiecznej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. W latach 1959–1963 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Historii.
Oprócz prowadzonych przez całą karierę naukową badań dotyczących Pomorza Wschodniego po 1466 r., strefy bałtyckiej oraz historii państwa i zakonu krzyżackiego. Górski zajmował się także między innymi – często były to działania prekursorskie – historią życia duchowego (Zarys dziejów katolicyzmu polskiego) i edytorstwem źródeł historycznych. W archiwach watykańskich prowadził badania kopernikańskie. Poprzez udział w spotkaniach polskich i niemieckich historyków przyczynił się do wprowadzenia tematyki krzyżackiej do dyskursu międzynarodowego.
Karol Górski należał do tych nielicznych historyków polskich, których można zaliczyć do grona uczonych europejskich[według kogo?].
Wyróżnienia
edytujW 1979 otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika[3], 5 lat później takie samo wyróżnienie nadał mu Uniwersytet Wrocławski.
W 1980 otrzymał Nagrodę im. Księdza Idziego Radziszewskiego Towarzystwa Naukowego KUL za rok (1979), za całokształt dorobku naukowego w duchu humanizmu chrześcijańskiego.
Badania naukowe profesora zostały docenione także przez zagraniczne środowiska uniwersyteckie. Karol Górski w 1970 roku został członkiem Akademii Mediewistycznej Uniwersytetu Harvarda, w 1979 roku Królewskiej Duńskiej Akademii Nauk. W czasie swojej kariery naukowej wielokrotnie wykładał na zagranicznych uczelniach, m.in. w Bonn, Kopenhadze, Londynie, Oxfordzie, Cambridge, Grenoble, Bolonii i Ferrarze.
Dzieła
edytuj- K. Górski, Autobiografia naukowa, Toruń, Wydawnictwo UMK 2003.
- K. Górski, A. Bazielich CSsR, Robimy nie dla siebie, ani dla względu ludzkiego, ale dla zasady. Korespondencja 1952–1988, Toruń, Wydawnictwo UMK 2006.
- K. Górski, Społeczne podstawy kultury, Toruń, Wydawnictwo UMK 2006.
- K. Górski, Zarys dziejów katolicyzmu polskiego, Toruń, Wydawnictwo Naukowe UMK 2008.
- K. Górski, Mikołaj Kopernik. Środowisko społeczne i samotność, Toruń, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2012
- K. Górski, Zakon krzyżacki a powstanie państwa pruskiego, Ossolineum, 1977
- K. Górski, Ustrój państwa i zakonu krzyżackiego, Wydawnictwa Instytutu Bałtyckiego, Gdynia, 1938
- K. Górski, Państwo krzyżackie w Prusach, Gdańsk-Bydgoszcz, 1946
Na prośbę Stanisława Kota napisał hasło Krzyżacy do Encyklopedii staropolskiej Brücknera wydanej w latach 1937–1939[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 222.
- ↑ Karol Górski: Mikołaj Kopernik. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012. ISBN 978-83-231-2777-2.
- ↑ Doktorzy honoris causa UMK. umk.pl. [dostęp 2011-02-25].
- ↑ Brückner 1990 ↓, s. 1044.
Bibliografia
edytuj- Sławomir Kalembka (red.), Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945–2004. Materiały do biografii, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2006, s. 238-240, ISBN 83-231-1988-0.
- Aleksander Brückner: Encyklopedia staropolska, tom II. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990. ISBN 83-01-10360-4.
Linki zewnętrzne
edytuj- Górski Karol prof. UMK. Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa. [dostęp 2014-07-02]. (pol.).
- Bibliographieportal zur Geschichte Ostmitteleuropas. Instytut im. Herdera. [dostęp 2014-07-02]. (niem.).