Krętak pospolity

Krętak pospolity
	Gyrinus natator
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze drapieżne
(bez rangi)	Hydradephaga
Rodzina	krętakowate
Podrodzina	Gyrininae
Plemię	Gyrinini
Rodzaj	Gyrinus
Podrodzaj	Gyrinus (Gyrinus)
Gatunek	Gyrinus (Gyrinus) natator
Synonimy
	Dytiscus natator Linnaeus, 1758
	Dytiscus natator Linnaeus, 1758

Krętak pospolity^[1], krętak nurek^[2] (Gyrinus natator) – gatunek wodnego chrząszcza z rodziny krętakowatych i podrodziny Gyrininae.

Taksonomia

Gatunek został opisany w 1758 roku przez Karola Linneusza jako Dytiscus natator^[3]^[4].

Opis

Ciało o długości od 5 do 6,4 mm. Przedplecze o obrzeżeniu wąskim i równej szerokości na całej długości. Bruzda przednia na nim długa, głęboka o punktach zatartych. Pokrywy o wierzchołku nie wzniesionym, zwykle łukowatym, rzadziej dość prostym, a punktowaniu zmiennym, złożonym z punktów drobniejszych w rzędach wewnętrznych niż zewnętrznych. Odległości między punktami większe lub co najmniej równe dwukrotności ich średnicy. Spód ciała ciemnobrunatny ze śródpiersiem, podgięciami pokryw i przedplecza, biodrami środkowych odnóży i sternitem analnym rdzawożółtymi. Pazurki odnóży niezaczernione. Prącie u wierzchołka nierozszerzone^[5].

Biologia i ekologia

Krętak ten spotykany jest w strumieniach i drobnych zbiornikach wodnych^[4]^[6].

Rozprzestrzenienie

Gatunek palearktyczny. W Europie wykazany został z Albanii, Austrii, Białorusi, Czech, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Holandii, Irlandii, Litwy, Łotwy, Niemiec, Norwegii, Polski, Rosji, Szwecji, Szwajcarii, Ukrainy, Węgier i Wielkiej Brytanii^[7] Ponadto występuje w Afryce Północnej i Azji po Mongolię^[5]. W Polsce najpospolitszy gatunek, spotykany na terenie całego kraju^[5]^[6].

Przypisy

↑ Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 148.
↑ PawełP. Buczyński PawełP. i inni, 8.1. Wybrane owady wodne (Odonata, Heteroptera, Coleoptera, Trichoptera, Lepidoptera), [w:] JacekJ. Herbich, MateuszM. Ciechanowski (red.), Przyroda rezerwatów Kurze Grzędy i Staniszewskie Błoto na Pojezierzu Kaszubskim, Gdańsk: Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, 2009, s. 169-198 .
↑ Joel Hallan: Gyrinidae w: Joel Hallan’s Biology Catalog, Texas AetM University. [dostęp 2014-03-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-23)].
↑ ^a ^b Gyrinus natator w Coleoptera Poloniae. [dostęp 2014-03-24].
↑ ^a ^b ^c Edward Tranda: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera: z. 8 Krętakowate - Gyrynidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1969.
↑ ^a ^b Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.
↑ G. natator na Fauna Europaea. [dostęp 2014-03-19].

[Zahradnik-1] Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 148.

[Buczyńskietal-2] PawełP. Buczyński PawełP. i inni, 8.1. Wybrane owady wodne (Odonata, Heteroptera, Coleoptera, Trichoptera, Lepidoptera), [w:] JacekJ. Herbich, MateuszM. Ciechanowski (red.), Przyroda rezerwatów Kurze Grzędy i Staniszewskie Błoto na Pojezierzu Kaszubskim, Gdańsk: Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, 2009, s. 169-198 .

[Hallan-3] Joel Hallan: Gyrinidae w: Joel Hallan’s Biology Catalog, Texas AetM University. [dostęp 2014-03-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-23)].

[colpol-4] Gyrinus natator w Coleoptera Poloniae. [dostęp 2014-03-24].

[Tranda-5] Edward Tranda: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera: z. 8 Krętakowate - Gyrynidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1969.

[FaunaT1-6] Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.

[fe-7] G. natator na Fauna Europaea. [dostęp 2014-03-19].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]