Lepidothamnus

*Lepidothamnus*
	; Lepidothamnus laxifolius
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	nagonasienne
Klasa	iglaste
Rząd	araukariowce
Rodzina	zastrzalinowate
Rodzaj	Lepidothamnus
	Nazwa systematyczna
	Lepidothamnus R. A. Philippi; Linnaea 30: 730. Mar 1861
	Typ nomenklatoryczny
	L. fonkii R. A. Philippi
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lepidothamnus – rodzaj roślin z rodziny zastrzalinowatych (Podocarpaceae). Obejmuje we florze współczesnej trzy gatunki, z których jeden (L. fonkii) jest endemitem południowego Chile i południowej Argentyny^[4], a dwa pozostałe (L. laxifolius i L. intermedius) – Nowej Zelandii^[5] (oba gatunki występują na wszystkich trzech największych wyspach: Północnej, Południowej i Stewart)^[4]. Rośliny te rosną w świeżych^[6] i bagiennych^[4] siedliskach od nisko położonych nizin po różne zbiorowiska roślinności subalpejskiej^[6] (najwyżej bo na wysokości ok. 1200 m n.p.m. notowany jest L. laxifolius, pozostałe dwa sięgają do ok. 900 m n.p.m.^[4]).

Znaczenie użytkowe tych roślin jest ograniczone. L. laxifolius bywa sadzony w celu ochrony przed erozją^[5].

Na czerwonej liście gatunków zagrożonych publikowanej przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) wszyscy przedstawiciele tego rodzaju uznani są za gatunki najmniejszej troski^[7].

Morfologia

Dojrzewające nasiono L. laxifolius

Pokrój: Krzewy i niewielkie drzewa. L. intermedius rośnie jako wysoki, wielopniowy krzew lub małe drzewa osiągając do 15 m. Z kolei L. laxifolius należy do najmniejszych roślin spośród nagonasiennych przyjmując formę niewielkich, płożących lub ścielących się na skałach krzewów o pędach sięgających 1 m długości. Także L. fonkii to niski krzew o pędach podnoszących się lub wzniesionych nie wyżej niż do 0,5 m wysokości^[4].

Liście: Krótkie^[8], młodociane są równowąskie i odstające, a na pędach starszych stopniowo coraz to bardziej łuskowate, z wyraźnym grzbietem^[6], jajowato-rombowate, silnie przylegające do pędu^[8].

Organy generatywne: Rośliny dwupienne, rzadko jednopienne^[8]. Strobile męskie wyrastają pojedynczo na końcach pędów lub bocznie. Strobile żeńskie składają się z 3–5 ścieśnionych łusek, z których tylko jedna lub dwie są płodne. Na nich rozwijają się wyprostowane ku górze, pojedyncze zalążki^[8].

Nasiona: Są prosto wzniesione i dojrzewają w drugim roku rozwoju. Dojrzałe mają kolor czarny lub brązowoczarny i okryte są do 1/4 ich wysokości przez błoniastą osnówkę. Łuski nasienne mięśnieją i dojrzałe przybierają kolor różowy do czerwonego^[6].

Systematyka

Jeden z rodzajów z rodziny zastrzalinowatych (Podocarpaceae)^[9]. Przez długi czas gatunki tu zaliczane włączane były do szeroko ujmowanego rodzaju obłuszyn Dacrydium, z którego zostały wyodrębnione w 1982 na podstawie budowy żeńskich organów generatywnych, a później potwierdzono zasadność tego podziału z powodu odrębności stwierdzonych w budowie anatomicznej liści i składzie chemicznym roślin^[6].

Wykaz gatunków^[10]

Lepidothamnus fonkii Phil.
Lepidothamnus intermedius (Kirk) Quinn
Lepidothamnus laxifolius (Hook.f.) Quinn

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
↑ ^a ^b Lepidothamnus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2019-11-25]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Aljos Farjon, Denis Filer: An Atlas of the World's Conifers: An Analysis of their Distribution, Biogeography, Diversity and Conservation Status. BRILL, 2013, s. 383-384, 453. ISBN 90-04-21181-0.
↑ ^a ^b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 518, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Christopher J. Earle: Lepidothamnus Philippi 1860. [w:] The Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2019-11-25].
↑ Lepidothamnus. [w:] The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2019-2 [on-line]. IUCN. [dostęp 2019-11-25].
↑ ^a ^b ^c ^d K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. I. Pteridophytes and Gymnosperms. Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 1990, s. 343-344. ISBN 3-540-51794-4.
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-26] (ang.).
↑ Lepidothamnus. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2019-11-25].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[christenhusz2011-2] M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).

[ing-3] Lepidothamnus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2019-11-25]. (ang.).

[farjon-4] Aljos Farjon, Denis Filer: An Atlas of the World's Conifers: An Analysis of their Distribution, Biogeography, Diversity and Conservation Status. BRILL, 2013, s. 383-384, 453. ISBN 90-04-21181-0.

[mabb-5] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 518, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[gymno-6] Christopher J. Earle: Lepidothamnus Philippi 1860. [w:] The Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2019-11-25].

[7] Lepidothamnus. [w:] The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2019-2 [on-line]. IUCN. [dostęp 2019-11-25].

[kubitzki-8] K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. I. Pteridophytes and Gymnosperms. Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 1990, s. 343-344. ISBN 3-540-51794-4.

[apweb-9] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-26] (ang.).

[tpl-10] Lepidothamnus. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2019-11-25].

[4]

[5]

[6]

[1]

[2]

[3]

[7]

[8]

[9]

[10]