Lysec (Wielka Fatra)

Lysec
	; Położenie szczytu
Państwo	Słowacja
Położenie	Powiat Martin
Pasmo	Wielka Fatra
Wysokość	1381 m n.p.m.
	Położenie na mapie Słowacji Lysec
	48°59′46″N 19°03′59″E/48,996111 19,066389
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lysec (1381 m) – szczyt w grupie górskiej Wielkiej Fatry w Karpatach Zachodnich na Słowacji. Wznosi się w bocznym grzbiecie, odchodzącym w kierunku północno-zachodnim od Malego Lysca (Malý Lysec) w zachodnim, tzw. "turczańskim" ramieniu Wielkiej Fatry^[1].

Opis szczytu

Nazwa szczytu "Łysiec" (bo tak ją należy tłumaczyć na język polski) oddaje dobrze charakter tej góry, której dość kształtna i zupełnie wylesiona piramida stanowi charakterystyczną dominantę tej części Wielkiej Fatry^[2]. Łysiec jest najwyższym i w zasadzie jedynym wybitnym szczytem w północno-zachodnim grzbiecie Małego Łyśca. Grzbiet ten oddziela Belianską dolinę (Belianska dolina) od Jasenskiej doliny (Jasenská dolina). Lysec jest zwornikiem; w północno-zachodnim kierunku odbiega od niego boczny grzbiet Grúň oddzielający dwie górne gałęzie Jasenskiej doliny: Hornojasenską dolinę (Hornojasenská dolina) od bocznej, bezimiennej dolinki dolinki^[1].

Masyw Łyśca jest w większości porośnięty bukowym lub świerkowym lasem, ale na jego południowych, opadających do Belianskiej doliny zboczach jest wiele trawiastych obszarów, będących dawnymi halami pasterskimi^[2]. Również sam wierzchołek jest trawiasty. Przez Łysiec biegnie granica Parku Narodowego Mała Fatra. Należą do niego południowe zbocza Łyśca. Ochroną objęto również górną część zboczy północno-wschodnich, opadających do Hornojasenskéj doliny. Utworzono na nich rezerwat przyrody Lysec^[3].

Turystyka

Ze względu na dogodne położenie na obrzeżu Wielkiej Fatry, dobry dojazd (praktycznie do samych podnóży) i bazę wypadową w centrum narciarskim Jasenská dolina, Łysiec jest dość często odwiedzany przez turystów. Sporą atrakcją jest panorama z jego szczytu. Obejmuje ona prawie całą Wielką Fatrę: nie tylko ramię "turczańskie" i cały odcinek głównego grzbietu Halnej Fatry na południu, ale również większość szczytów ramienia liptowskiego, jak Rakytov, Skalną Alpę, Smrekovicę, Šiprúň, Czarny Kamień i inne. Z wierzchołka widoczne są także sąsiednie grupy górskie: Niżne Tatry, Góry Choczańskie i Mała Fatra, a z grzbietu opadającego ku zachodowi – większa część Kotliny Turczańskiej^[2].

Widok z Borišova
Widok na Łysiec i Medzijarky z wieży widokowej Na Třní
Szczyt Łyśca
Hala na Łyścu
Widok na Łysiec i Malý Lysec z Rakytova
Hala na Łyścu
Hala na Łyścu
Widok na Lysec znad przełęczy Mažiarky

Szlaki turystyczne

Na Łysiec prowadzą dwa szlaki turystyczne; niebieski z miejscowości Belá-Dulice przez Jasenską dolinę i zielony (potem żółty) przez Medzijarky. Spotykają się na szczycie Łyśca. Niebieski szlak z Łyśca prowadzi dalej na Malý Lysec^[3]:

Panprama widokowa z Lysca

chata Lysec – Grúň – Lysec. Odległość 3,9 km, suma podejść 796 m, czas przejścia 2:15 h, z powrotem 1:35 h^[3]

Łysiec – Malý Lysec, rázc. Odległość 3,2 km, suma podejść 220 m, suma zejść 320 m, czas przejścia 1:20 h (z powrotem 1:25 h)^[3]

Belá-Dulice – Slavková dol., ustie –

Medzijarky – Łysiec. Odległość 8,5 km, suma podejść 943 m, czas przejścia 3:20 h (z powrotem 2:40 h)^[3]

Przypisy

↑ ^a ^b Veľká Fatra. Turistická mapa 1:50 000, Banská Bystrica: Tatraplan, 2017, ISBN 978-80-89134-33-5
↑ ^a ^b ^c Hochmuth Zdenko a kolektív, Veľká Fatra. Turistický sprievodca ČSSR, č. 3, Bratislava: wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, 1980
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Turystyczna mapa Słowacji. [dostęp 2016-08-20].

[tatraplan-1] Veľká Fatra. Turistická mapa 1:50 000, Banská Bystrica: Tatraplan, 2017, ISBN 978-80-89134-33-5

[zdenko-2] Hochmuth Zdenko a kolektív, Veľká Fatra. Turistický sprievodca ČSSR, č. 3, Bratislava: wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, 1980

[hiking-3] Turystyczna mapa Słowacji. [dostęp 2016-08-20].

[1]

[2]

[3]