Maxime Weygand

francuski polityk i wojskowy (1867−1965)

Maxime Weygand (ur. 21 stycznia 1867 w Brukseli, zm. 28 stycznia 1965 w Paryżu) − generał armii (fr. Général d'armée) Francuskich Sił Zbrojnych, prawicowy polityk, rzecznik kolonializmu Francji, członek Akademii Francuskiej od 1931.

Maxime Weygand
Ilustracja
generał armii generał armii
Data i miejsce urodzenia

21 stycznia 1867
Bruksela

Data i miejsce śmierci

28 stycznia 1965
Paryż

Przebieg służby
Lata służby

1885–1942

Siły zbrojne

Armée française Armée française

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa
kampania francuska

podpis
Odznaczenia
Order Galijskiej Franciski
Krzyż Wielki Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Wielki Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Medal Wojskowy (Francja)
Krzyż Wojenny 1914–1918 z brązową palmą (Francja)
Krzyż Wojenny Zamorskich Teatrów Operacyjnych (Francja) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki) Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (Francja) Komandor Orderu Korony (Belgia) Krzyż Wojenny (Belgia) (1914–1918) Order Krzyża Wolności za służbę wojskową (Estonia) Order Wojenny Pogromcy Niedźwiedzia (Łotwa) Wielka Wstęga Orderu Alawitów (do 1955, Maroko) Krzyż Komandorski Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Sił Lądowych za Wybitną Służbę (Stany Zjednoczone) Krzyż Komandorski Orderu Łaźni (Wielka Brytania) Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Św. Michała i Św. Jerzego (Wielka Brytania)
Maxime Weygand w składzie delegacji podpisującej zawieszenie broni z Niemcami 11 listopada 1918 w Compiègne (drugi od lewej w furażerce)
Misja Międzysojusznicza do Polski, sierpień 1920. W pierwszym rzędzie od lewej: Edgar Vincent D’Abernon, Jean Jules Jusserand, gen. Maxime Weygand, Maurice Hankey
Tablica pamiątkowa na pałacu przy Krakowskim Przedmieściu 5 (budynek ASP), upamiętniająca pobyt generała w Warszawie

Życiorys

edytuj

Ukończył oficerską szkołę w 1887 roku. Uczestnik I wojny światowej. Od listopada 1917 roku członek Wyższej Rady Wojskowej, od marca następnego roku szef Sztabu Generalnego. Był członkiem Komisji Ministerstwa Spraw Zagranicznych Francji do określenia granic państwa polskiego[1]. W 1920 członek Misji Międzysojuszniczej do Polski. Od 1923 roku dowódca wojsk francuskich na Bliskim Wschodzie i wysoki komisarz Francji w Syrii i Libanie. W 1928 roku, dnia 5 maja generał Maxime Weygand otworzył uroczyście Place de Varsovie w Paryżu[2]. W latach 1930−1935 szef Sztabu Generalnego, wiceprezydent Wyższej Rady Wojskowej Republiki i Inspektor Armii.

Od 1935 roku w stanie spoczynku, w 1939 roku powołany do armii ponownie, dowódca Armii „Lewant”. 19 maja 1940 roku mianowany Naczelnym Wodzem Sił Zbrojnych Francji (zastąpił niewiele młodszego gen. Maurice'a Gamelina) i sił alianckich we Francji. Współodpowiedzialny za klęskę Francji w tym samym roku. W okresie czerwiec – wrzesień 1940 roku minister obrony w rządzie Vichy, od jesieni delegat Philippe’a Pétaina i Naczelny Dowódca wojsk francuskich w Afryce Północnej. Podpisał układ z USA w 1941 roku. Po zajęciu przez Wehrmacht w listopadzie 1942 roku nieokupowanej strefy Francji aresztowany przez Niemców i deportowany do Rzeszy, przebywał w obozie jenieckim. Zwolniony w 1945 roku. Po wojnie sądzony, zrehabilitowany w 1948 roku.

Honorowy Obywatel miasta stołecznego Warszawy.

Publikacje

edytuj
  • Turenne (1928)
  • Le 11 Novembre (1932)
  • Foch (1947)
  • Memoires (1950-1957)
  • L'Armee a l'Akademie (1962)

Odznaczenia

edytuj

W 2000 powstał fabularyzowany film dokumentalny pt. Niewypowiedziana wojna, opowiadający o wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1921 z punktu widzenia gen. Maxime'a Weyganda. Reżyserował go Mariusz Malinowski.

Przypisy

edytuj
  1. Eugeniusz Romer, Pamiętnik paryski 1918-1919, przypisy Andrzej Garlicki, Ryszard Świętek, t. I, Wrocław 2010, s. 283-284
  2. Kurjer Warszawski, R. 108, 1928, nr 125.
  3. Dekret Wodza Naczelnego L. 2956 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 11)
  4. Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1882 z 12 lipca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 32, poz. 1357)

Bibliografia

edytuj
  • Mała Encyklopedia Wojskowa, t. 3, MON 1971
  • Bolszaja Sowietskaja Encykłopedia, t. 4, Moskwa 1971