Mięsień półścięgnisty
Mięsień półścięgnisty (łac. musculus semitendinosus) – mięsień kończyny miednicznej czworonogów, występujący m.in. u płazów[1] i ssaków[2].
Mięsień ten rozpoczyna się u drapieżnych i przeżuwaczy głową kulszową na guzie kulszowym. U konia i świni ma początek dodatkowo na kości krzyżowej oraz wyrostkach kolczystych i poprzecznych początkowych kręgów ogonowych głową kręgową. Niżej, na wysokości stawu kolanowego, mięsień ten zmienia się w słabe ścięgno zakończone na przyśrodkowej części grzebienia kości piszczelowej. Dodatkowo z mięśnia wychodzi pasmo piętowe kończące się na guzie piętowym. Pomiędzy mięśniem półścięgnistym a guzem kulszowym znajdować się może kaletka kulszowa mięśnia półścięgnistego, a pomiędzy jego ścięgnem a proksymalnym końcem kości piszczelowej – kaletka podścięgnowa mięśnia półścięgnistego[2].
U człowieka jest długim, wysmukłym, wrzecionowatym mięśniem kończyny dolnej należącym do grupy tylnej mięśni uda. Jego przyczepem początkowym jest tylna powierzchnia guza kulszowego. Mniej więcej w połowie uda włókna mięśniowe przechodzą w długie, cienkie ścięgno kończące się na kości piszczelowej przyśrodkowo i poniżej guzowatości piszczeli. W tym miejscu łączy się ze ścięgnami mięśnia krawieckiego i mięśnia smukłego, z którymi wspólnie, łącząc się z powięzią goleni, tworzy płytkę ścięgnistą zwaną gęsią stopą ścięgnistą[3][4][5].
Mięsień ten w fazie kończyny podporowej odpowiedzialny jest za prostowanie stawu biodrowego, kolanowego i stępu, a gdy kończyna zwisa za zginanie stawu kolanowego[2]. U człowieka mięsień ten zgina staw kolanowy, skręca podudzie do wewnątrz, a w stawie biodrowym jest prostownikiem[3][4].
U świni i konia za unerwienie głowy kręgowej odpowiada nerw pośladkowy doogonowy a, u konia, jeszcze gałąź mięśniowa nerwu skórnego doogonowego uda. Głowa kulszowa zaopatrywana jest przez nerw piszczelowy[2]. U człowieka unaczyniony jest przez tętnice przeszywające (od tętnicy głębokiej uda), a unerwiony przez nerw piszczelowy[3][4].
Przypisy
edytuj- ↑ Paulo A. S. Nuin, Francisca C. do Val. Phylogenetic analysis of the subfamily Hylodinae (Anura, Leptodactylidae) based on morphological characters. „Amphibia-Reptilia”. 26, s. 139-147, 2005.
- ↑ a b c d Kazimierz Krysiak, Henryk Kobryń, Franciszek Kobryńczuk: Anatomia zwierząt. T. 1. Aparat ruchowy. Wydawnictwo naukowe PWN, 2013, s. 419-420.
- ↑ a b c Richard L. Drake, A. Wayne Vogl, Adam W.M. Mitchell, Gray anatomia. Podręcznik dla studentów. T. 1, wyd. IV, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2020, s. 115, ISBN 978-83-66548-14-5.
- ↑ a b c Bochenek i Reicher 2019 ↓, s. 878–879.
- ↑ Bochenek i Reicher 2019 ↓, s. 870.
Bibliografia
edytuj- Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, ISBN 978-83-200-4323-5.
