Mistrzostwa świata w szachach 2001/2002
Mistrzostwa świata w szachach 2001/2002 odbyły się w Moskwie.
Rusłan Ponomariow
Przebieg mistrzostw
edytujPierwsze sześć rund turnieju rozegrano od 27 listopada do 14 grudnia 2001, natomiast mecz finałowy o tytuł mistrza świata - po niecałym miesiącu, w dniach 16 stycznia|16–25 stycznia 2002. Był to czwarty z pięciu turniejów o mistrzostwo świata FIDE rozegranych systemem pucharowym.
W turnieju uczestniczyło 128 zawodników (w tym 11 z rankingiem powyżej 2700 punktów), którzy rozegrali 7 rund systemem pucharowym. Spośród zawodników klasyfikowanych w pierwszej dziesiątce na świecie w dniu 1 lipca 2001 w turnieju nie wystąpili Garri Kasparow (nr 1), Władimir Kramnik (nr 2) oraz Gata Kamski (nr 10).
Zasady rozgrywania poszczególnych rund były prawie takie same jak w roku 2000 - zwiększono jedynie liczbę partii w meczu finałowym. Zawodnicy rozgrywali ze sobą po dwie partie klasyczne (w półfinałach po 4, a w finale - 8), następnie - w przypadku wyniku remisowego - pojedynek dwupartiowy tempem przyspieszonym, po nim zaś - w razie konieczności - jeszcze jeden. Jeśli po tych partiach wynik wciąż był remisowy, rozgrywano jedną decydującą partię tempem błyskawicznym, w której losowano kolory bierek i w której grający białymi otrzymywał więcej czasu do namysłu od swojego przeciwnika. Aby jednak awansować, musiał tę partię wygrać - remis premiował awansem zawodnika grającego czarnymi (jak również jego zwycięstwo).
W początkowych rundach zanotowano o wiele mniej, niż w poprzednich latach, zaskakujących rozstrzygnięć, z których największymi były wyeliminowanie już w I rundzie Anatolija Karpowa (2692, 16 numer startowy), natomiast w II - Pétera Lékó (2730, nr 5). Skład półfinałów był więc tylko w niewielkim stopniu zaskakujący: oprócz Viswanathana Ananda (2797, nr 1) i Wasilija Iwanczuka (2731, nr 4) znaleźli się w nich gracze z drugiej dziesiątki listy startowej: Piotr Swidler (2695, nr 14) i Rusłan Ponomariow (2684, nr 19). Oba półfinały zakończyły się sukcesem zawodników ukraińskich, którzy pokonali swoich przeciwników (Iwanczuk - Ananda, a Ponomariow - Swidlera) i między sobą rozstrzygnęli kwestię mistrzostwa świata. O ile udział w meczu finałowym Iwanczuka w żadnym stopniu nie był niespodzianką, o tyle awans zaledwie osiemnastoletniego Ponomariowa stanowił pewną sensację.
Prawdziwą jednak sensacją był dopiero wynik zakończonego miesiąc później meczu o tytuł mistrza świata. Faworyzowany Wasilij Iwanczuk nie wytrzymał presji i praktyczne bez walki przegrał całe spotkanie 2½ – 4½, ulegając w pierwszej i piątej partii, nie wygrywając żadnej. Tym samym Rusłan Ponomariow został wieku 18 lat najmłodszym w historii mistrzem świata w szachach.
W mistrzostwach wystartowało trzech Polaków: Bartłomiej Macieja (2588, nr 68), Michał Krasenkow (2573, nr 78) oraz Jacek Gdański (2537, nr 95), nie odnosząc sukcesów. Macieja po zwycięstwie w I rundzie nad Borysem Awruchem (2598, nr 61) w kolejnej uległ (choć dopiero po dogrywce) Wasilijowi Iwanczukowi, natomiast pozostali dwaj reprezentanci wyeliminowani zostali już w rundzie I: Krasenkow przegrał ze Symbatem Lyputianem (2608, nr 52), zaś Gdański - z Wadimem Zwiagincewem (2638, nr 34).
Szczegółowe wyniki
edytujI runda
edytujZurab Azmaiparaszwili (Gruzja) - Saidali Juldaczew (Uzbekistan) 1,5:0,5
Nikołaj Włassow (Rosja) - Rustam Kasimdżanow (Uzbekistan) 0,5:1,5
Borys Gelfand (Izrael) - Alexis Cabrera (Kuba) 1,5:0,5
Pentala Harikrishna (Indie) - Aleksander Bielawski (Słowenia) 0,5:1,5
Aleksander Dełczew (Bułgaria) - Georgi Timoszenko (Ukraina) 1,5:0,5
Jacek Gdański (Polska) - Wadim Zwiagincew (Rosja) 0,5:1,5
Xu Jun (Chiny) - Suat Atalik (Bośnia i Hercegowina) 1,5:0,5
Gaetan Sarthou (Francja) - Michael Adams (Anglia) 0:2
Piotr Swidler (Rosja) - Alejandro Hoffman (Argentyna) 1,5:0,5
Mohamad Al-Modiahki (Katar) - Judit Polgar (Węgry) 0:2
Rusłan Ponomariow (Ukraina) - Li Wenliang (Chiny) 1,5:0,5
Aleksander Morozewicz (Rosja) - Nugzar Żeliakow (Rosja) 1,5:0,5
Slim Belchodża (Tunezja) - Rafael Waganian (Armenia) 0,5:1,5
Michaił Gurewicz (Belgia) - Dorian Rogozenko (Rumunia) 1,5:0,5
Wiktor Bołogan (Mołdawia) - Igor-Alexandre Nataf (Francja) 0,5:1,5
Michaił Gluzman (Australia) - Jewgienij Bariejew (Rosja) 0:2
Ilja Smirin (Izrael) - Amon Simutowe (Zambia) 2:0
Daniel Campora (Argentyna) - Nigel Short (Anglia) 1,5:0,5
Alexandre Lesiege (Kanada) - Siergiej Szipow (Rosja) 0,5:1,5
Joel Lautier (Francja) - Dibyendu Barua(Indie) 2:0
Grigorij Kajdanow (USA) - Aleksander Szabałow (USA) 0,5:1,5
Aszot Anastasian (Armenia) - Aleksej Fiodorow (Białoruś) 1,5:0,5
Szuchrat Safin (Uzbekistan) - Predag Nikolić (Bośnia i Hercegowina) 0,5:1,5
Rustem Dautow (Niemcy) - Dmitrij Gurewicz (USA) 1,5:0,5
Baatr Szowunow (Rosja) - Wasyl Iwańczuk (Ukraina) 0,5:1,5
Borys Awruch (Izrael) - Bartłomiej Macieja (Polska) 0:2
Michał Krasenkow (Polska) - Symbat Lyputian (Armenia) 0:2
Loek van Wely (Holandia) - Ruben Felgaer (Argentyna) 1,5:0,5
Đào Thiên Hải (Wietnam) - Gilberto Milos (Brazylia) 0,5:1,5
Aleksiej Driejew (Rosja) - Chwicza Supataszwili (Gruzja) 1,5:0,5
Jewgienij Pigusow (Rosja) - Aleksander Iwanow (USA) 1,5:0,5
Peter Heine Nielsen (Dania) - Aleksander Goldin (USA) 1,5:0,5
Ognjen Cvitan (Chorwacja) - Aleksander Łastin (Rosja) 0,5:1,5
Facundo Pierrot (Argentyna) - Weselin Topałow (Bułgaria) 0:2
Borys Gulko (USA) - Giovanni Vescovi (Brazylia) 0,5:1,5
Aleksiej Szirow (Hiszpania) - Aimen Rizouk (Algieria) 2:0
Ehsan Ghaem Maghami (Iran) - Aleksandr Griszczuk (Rosja) 0,5:1,5
Aleksander Motylew (Rosja) - Liang Chong (Chiny) 1,5:0,5
Wadim Małachatko (Ukraina) - Siergiej Mowsesian (Czechy) 1,5:2,5
Leinier Dominguez (Kuba) - Paweł Kocur (Kazachstan) 2,5:1,5
Michaił Kobalija (Rosja) - Konstantin Asiejew (Rosja) 3:1
Sarunas Sulskis (Litwa) - Aleksander Graf (Niemcy) 3:1
Larry Christiansen (USA) - Siergej Tiwiakow (Holandia) 1:3
Fouad El Taher (Egipt) - Kirił Georgiew (Bułgaria)1:3
Krishnan Sasikiran (Indie) - Weresław Eingorn (Ukraina) 2,5:1,5
Siergiej Wołkow (Rosja) - Thomas Luther (Niemcy) 1:3
Surya Shekhar Ganguly (Indie) - Aleksandr Chalifman (Rosja) 1:3
Peter Leko (Węgry) - Watu Kobese (RPA) 3:1
Stanisław Sawczenko (Ukraina) - Francisco Vallejo Pons (Hiszpania) 1,5:2,5
Aleksiej Barsow (Uzbekistan) - Ye Jiangchuan (Chiny) 1:3
Wiktor Korcznoj (Szwajcaria) - Lew Psachis (Izrael) 1,5:2,5
Zhang Pengxiang (Chiny) - Anatolij Karpow (Rosja) 3:1
Viswanathan Anand (Indie) - Olivier Touzane (Francja) 2,5:1,5
Hichem Hamdouchi (Maroko) - Władisław Tkaczow (Francja) 1:3
Siergej Rublewski (Rosja) - Nguyễn Anh Dũng (Wietnam) 1:3
Zhang Zhong (Chiny) - Yu Shaoteng (Chiny) 3:1
Karen Asrian (Armenia) - Igor Chenkin (Niemcy) 2,5:3,5
Wadim Miłow (Szwajcaria) - Aleksiej Jermoliński (USA) 3,5:2,5
Andrij Wołokitin (Ukraina) - Konstantin Sakajew (Rosja) 2,5:3,5
Wołodymyr Bakłan (Ukraina) - Joel Benjamin (USA) 3,5:2,5
Jaan Ehlvest (Estonia) - Tejmur Radżabow (Azerbejdżan) 3,5:2,5
Liviu-Dieter Nisipeanu (Rumunia) - Lazaro Bruzon (Kuba) 3:4
Stuart Conquest (Anglia) - Zoltan Gyimesi (Węgry) 3:4
Alonso Zapata (Kolumbia) - Emil Sutowski (Izrael) 3,5:3,5
II runda
edytujWadim Zwiagincew (Rosja) - Xu Jun (Chiny) 1,5:0,5
Symbat Lyputian (Armenia) - Loek Van Wely (Holandia) 0:2
Gilberto Milos (Brazylia) - Aleksiej Driejew (Rosja) 0,5:1,5
Weselin Topałow (Bułgaria) - Giovanni Vescovi (Brazylia) 1,5:0,5
Aleksandr Griszczuk (Rosja) - Aleksander Motylew (Rosja) 0,5:1,5
Leinier Dominguez (Kuba) - Borys Gelfand (Izrael) 0,5:1,5
Michael Adams (Anglia) - Michaił Kobalija (Rosja) 1,5:0,5
Krishnan Sasikiran (Indie) - Aleksander Morozewicz (Rosja) 0,5:1,5
Thomas Luther (Niemcy) - Ilja Smirin (Izrael) 0,5:1,5
Zhang Pengxiang (Chiny) - Jewgienij Pigusow (Rosja) 0:2
Peter Heine Nielsen (Dania) - Viswanathan Anand (Indie) 0,5:1,5
Władisław Tkaczow (Francja) - Nguyễn Anh Dũng (Wietnam) 1,5:0,5
Aleksander Łastin (Rosja) - Zhang Zhong (Chiny) 0,5:1,5
Konstantin Sakajew (Rosja)- Igor-Alexandre Nataf (Francja) 1,5:0,5
Jewgienij Bariejew (Rosja) - Wołodymyr Bakłan (Ukraina) 1,5:0,5
Daniel Campora (Argentyna) - Jaan Ehlvest (Estonia) 0,5:1,5
Zoltan Gyimesi (Węgry) - Aleksiej Szirow (Hiszpania) 0,5:1,5
Francisco Vallejo Pons (Hiszpania) - Emil Sutowski (Izrael) 0:2
Aleksander Bielawski (Słowenia) - Aleksander Dełczew (Bułgaria) 1,5:2,5
Rafael Waganian (Armenia) - Michaił Gurewicz (Belgia) 1,5:2,5
Siergiej Szipow (Rosja) - Joel Lautier (Francja) 1,5:2,5
Predag Nikolić (Bośnia i Hercegowina) - Rustem Dautow (Niemcy) 2,5:1,5
Wasyl Iwańczuk (Ukraina) - Bartłomiej Macieja (POL) 3:1
Siergiej Mowsesian (Czechy) - Zurab Azmaiparaszwili (Gruzja) 1,5:2,5
Sarunas Sulskis (Litwa) - Piotr Swidler (Rosja) 1,5:2,5
Siergej Tiwiakow (Holandia) - Rusłan Ponomariow (Ukraina) 1:3
Aleksandr Chalifman (Rosja) - Aleksander Szabałow (USA) 3:1
Aszot Anastasian (Armenia) - Peter Leko (Węgry) 2,5:1,5
Ye Jiangchuan (Chiny) - Lew Psachis (Izrael) 2,5:1,5
Rustam Kasimdżanow (Uzbekistan) - Igor Chenkin (Niemcy) 2,5:1,5
Judit Polgar (Węgry) - Wadim Miłow (Szwajcaria) 1,5:2,5
Kirił Georgiew (Bułgaria) - Lazaro Bruzon (Kuba) 3:1
III runda
edytujAleksiej Driejew (Rosja) - Jewgienij Pigusow (Rosja) 1,5:0,5
Zhang Zhong (Chiny) - Weselin Topałow (Bułgaria) 0,5:1,5
Borys Gelfand (Izrael) - Aleksander Dełczew (Bułgaria) 2:0
Aleksander Morozewicz (Rosja)- Michaił Gurewicz (Belgia) 1,5:0,5
Emil Sutowski (Izrael) - Wasyl Iwańczuk (Ukraina) 0,5:1,5
Aszot Anastasian (Armenia) - Predag Nikolić (Bośnia i Hercegowina) 0,5:1,5
Loek Van Wely (Holandia) - Ye Jiangchuan (Chiny) 0,5:1,5
Piotr Swidler (Rosja) - Wadim Miłow (Szwajcaria) 2:0
Rusłan Ponomariow (Ukraina) - Kirił Georgiew (Bułgaria) 2:0
Wadim Zwiagincew (Rosja) - Michael Adams (Anglia) 1:3
Viswanathan Anand (Indie)- Władisław Tkaczow (Francja) 2,5:1,5
Konstantin Sakajew (Rosja) - Jewgienij Bariejew (Rosja) 1:3
Joel Lautier (Francja) - Aleksandr Chalifman (Rosja) 3:1
Zurab Azmaiparaszwili(Gruzja) - Rustam Kasimdżanow (Uzbekistan) 2,5:1,5
Aleksiej Szirow (Hiszpania) - Aleksander Motylew (Rosja) 3,5:2,5
Ilja Smirin (Izrael) - Jaan Ehlvest (Estonia) 3:4
Od rundy IV
edytuj| 1/8 finału | Ćwierćfinał | Półfinał | Finał | |||||||||||||||
 Viswanathan Anand | 1½ | |||||||||||||||||
 Aleksiej Driejew | ½ | |||||||||||||||||
| Viswanathan Anand | 1½ | |||||||||||||||||
 Aleksiej Szyrow | ½ | |||||||||||||||||
 Weselin Topałow | 3 | |||||||||||||||||
| Aleksiej Szyrow | 4 | |||||||||||||||||
| Viswanathan Anand | 1½ | |||||||||||||||||
 Wasilij Iwanczuk | 2½ | |||||||||||||||||
| Wasilij Iwanczuk | 1½ | |||||||||||||||||
 Ye Jiangchuan | ½ | |||||||||||||||||
| Wasilij Iwanczuk | 3½ | |||||||||||||||||
 Joël Lautier | 2½ | |||||||||||||||||
 Predrag Nikolić | 1 | |||||||||||||||||
| Joël Lautier | 3 | |||||||||||||||||
| Wasilij Iwanczuk | 2½ | |||||||||||||||||
| Rusłan Ponomariow | 4½ | |||||||||||||||||
 Michael Adams | 2½ | |||||||||||||||||
| Piotr Swidler | 3½ | |||||||||||||||||
| Piotr Swidler | 3½ | |||||||||||||||||
 Borys Gelfand | 2½ | |||||||||||||||||
| Borys Gelfand | 3½ | |||||||||||||||||
 Zurab Azmaiparaszwili | 2½ | |||||||||||||||||
| Piotr Swidler | 1½ | |||||||||||||||||
| Rusłan Ponomariow | 2½ | |||||||||||||||||
| Aleks. Morozewicz | 1½ | |||||||||||||||||
| Rusłan Ponomariow | 2½ | |||||||||||||||||
| Rusłan Ponomariow | 3 | |||||||||||||||||
| Jewgienij Bariejew | 1 | |||||||||||||||||
| Jewgienij Bariejew | 2 | |||||||||||||||||
 Jaan Ehlvest | 0 | |||||||||||||||||