Nabucznica prążkowana
Nabucznica prążkowana[1] (Aulacus striatus) – gatunek błonkówki z rodziny pokosowatych.
| Aulacus striatus | |
| Jurine, 1807 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
nabucznica prążkowana |
Owad o ciele długości od 5,5 do 10,5 mm, ubarwionym czarno z wyjątkiem szczęk, spodu głowy, środkowej części metasomy, ud, goleni i stóp, które mają barwę czerwoną do rudobrązowej. Długie, nieco krótsze od przedniego skrzydła czułki osadzone są poniżej oczu i zbudowane z 13 członów u samic oraz 14 członów u samców. Na czole, między panewkami czułków a przyoczkami występują poprzeczne zmarszczki[2]. Skrzydła są przezroczyste z ciemnymi żyłkami i ciemną pterostigmą[3][2]. Tułów jest wyższy na przodzie, o powierzchni pokrytej poprzecznymi zmarszczkami i wyraźnymi szwami. Pomostek jest nieco wyniesiony, a osadzona na nim metasoma ma eliptyczny i lekko przypłaszczony bocznie kształt. Długość pokładełka u samic nieco przekracza długość ich przedniego skrzydła[2]. Od innych polskich pokosowatych różni się niewykształconym kołnierzem potylicznym i obecnością tylko jednego, małego ząbka na pazurkach, położonego poniżej ich szczytowych części[4].
Nabucznica prążkowana jest parazytoidem ksylofagicznych larw błonkówek z rodziny buczowatych. Poraża larwy Xiphydria camelus, Xiphydria longicollis, Xiphydria picta i Xiphydria prolongata, żerujące w drewnie brzóz, olch, topól, wiązów, wierzb, a prawdopodobnie też dębów i klonów[1]. Jajniki samicy zawierają około 200 jaj, osiągających długość 0,6 mm. Gatunek ten jest koinobiontem. Larwa nabucznicy wstrzymuje się z rozwojem do czasu aż larwa gospodarza w pełni wyrośnie i dopiero wówczas szybko ją pożera. Przepoczwarczenie nabucznicy odbywa się w różowawoczerwonym kokonie. Dorosły owad opuszcza go po około 2 tygodniach i wygryza się na zewnątrz przez cienką warstwę drewna. Owady dorosłe latają zwykle od maja do sierpnia, a najwcześniej w połowie kwietnia. Zdarza im się odwiedzać kwiaty baldaszkowatych oraz babki zwyczajnej, prawdopodobnie celem pozyskania nektaru lub pyłku. Bywają łowione do pułapek Malaise’a[2].
Błonkówka zachodniopalearktyczna[4], znana jest z Europy, północnej Afryki, Syberii[1] oraz Chin[2]. Według Oehlke jest to najpospolitszy europejski przedstawiciel rodziny[5]. W Polsce odnotowywany częściej niż inne pokosowate[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Tomasz Huflejt, Bogdan Wiśniowski. Materiały do znajomości krajowej fauny błonkówek z rodziny pokosowatych (Hymenoptera, Aulacidae). „Nowy Pam. Fizjogr.”. 7 (1-2), s. 25-34, 2012.
- ↑ a b c d e Theo M.J. Peeters. Aulacus striatus in Nederland. „Hymeno Varia”. 6, s. 23-25, kwiecień 2013.
- ↑ John Obbadiah Westwood. On Evania and some allied Genera of Hymenopterous Insects. „Transactions of the Entomological Society of London”. 3, s. 262, 1841-1843.
- ↑ a b Jacek Hilszczański. Przegląd polskich Aulacidae (Hymenoptera: Evanioidea) z kluczem do oznaczania gatunków. „Wiadomości Entomologiczne”. 21 (3), s. 155-161, 2002.
- ↑ J. Oehlke. Revision der europaischen Aulacidae (Hymenoptera – Evanioidea). „Beiträge zur Entomologie”. 33 (2), s. 439-447, 1983.