Parana (rzeka)

rzeka w Ameryce Południowej

Parana[1] (hiszp. Río Paraná, port. Rio Paraná) – rzeka w Ameryce Południowej, która płynie przez terytorium Brazylii, Paragwaju i Argentyny.

Parana
Ilustracja
Zdjęcie satelitarne, widoczne rzeki: Urugwaj, Parana i estuarium La Plata
Kontynent

Ameryka Południowa

Państwo

 Brazylia
 Paragwaj
 Argentyna

Rzeka
Długość 4700 km
Powierzchnia zlewni

3,1 mln km²

Średni przepływ

16 800 m³/s

Źródło
Miejsce Wyżyna Brazylijska
Współrzędne

20°05′06,0″S 51°00′02,2″W/-20,085000 -51,000600

Ujście
Recypient Ocean Atlantycki
Współrzędne

33°56′46″S 58°24′32″W/-33,946000 -58,409000

Mapa
Mapa rzeki
Położenie na mapie Ameryki Południowej
Mapa konturowa Ameryki Południowej, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „ujście”

Jej długość wynosi 4700 km (od źródeł Paranaíby i z La Platą), a powierzchnia jej dorzecza – 3,1 mln km²[2]. To druga (po Amazonce) pod względem długości i powierzchni dorzecza rzeka w Ameryce Południowej. Posiada ujście typu lejkowego[2].

Powstaje z połączenia rzek Rio Grande i Paranaiba, które zbierają wody z południowo-wschodniej części Wyżyny Brazylijskiej. Płynie w kierunku południowo-zachodnim i uchodzi do Oceanu Atlantyckiego w postaci estuarium La Plata. Do ujścia jej głównego dopływu, rzeki Paragwaj, nazywana często Alto Paraná[2].

Pierwszym Europejczykiem, który popłynął w górę rzeki Paraná, był wenecki odkrywca Sebastiano Caboto w 1526, wykonujący prace dla Hiszpanii[3].

Główne dopływy Parany[2]:

Na Paranie przy tamie Itaipu znajduje się jedna z największych na świecie elektrowni wodnych, wykorzystująca spadek wody na zatopionych w wyniku tej inwestycji wodospadach Guairá. Rozpoczęła ona wytwarzanie energii w 1984, a jej moc wynosi ok. 14 000 MW. Pracuje 20 generatorów po 700 MW.

Ważniejsze miasta nad Paraną: Três Lagoas, Guaíra, Foz do Iguaçu (Brazylia), Ciudad del Este, Encarnación (Paragwaj), Posadas, Corrientes, Santa Fe, Parana i Rosario[2] (Argentyna).

Przypisy

edytuj
  1. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 1. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2004, s. 17. ISBN 83-239-7552-3.
  2. a b c d e praca zbiorowa: Encyklopedia Powszechna PWN. T. 3. M-R. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 455.
  3. Caboto Sebastiano, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-11-15].