Plac Zwycięstwa w Łodzi

To jest najnowsza wersja przejrzana, która została oznaczona 24 cze 2024. Od tego czasu wykonano 1 zmianę, która oczekuje na przejrzenie.

Plac Zwycięstwa w Łodzi (do wybuchu II wojny światowej Wodny Rynek) – jeden z najstarszych łódzkich placów. Plac jest otoczony ulicami: Wodną (od wschodu) i Targową (od zachodu).

plac Zwycięstwa
Fabryczna Widzew
Ilustracja
Domy scheiblerowskie na Wodnym Rynku
Państwo

 Polska

Miejscowość

Łódź

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „plac Zwycięstwa”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „plac Zwycięstwa”
Położenie na mapie Łodzi
Mapa konturowa Łodzi, w centrum znajduje się punkt z opisem „plac Zwycięstwa”
Ziemia51°45′40,9″N 19°28′29,3″E/51,761367 19,474800

Plac powstał na początku lat 40. XIX wieku wraz z resztą wytyczonej wówczas Nowej Dzielnicy. Zajął teren między posiadłami wodno-fabrycznymi w osadzie włókienniczej Łódka a ogrodami Nowego Miasta i objął obszar lasu ekonomii Łaznów. Karol Scheibler około roku 1865, w północnej części Wodnego Rynku, wybudował istniejące do dzisiaj osiedle robotnicze w postaci szeregu bliźniaczych domów. Po przeciwnej stronie plac sąsiaduje z parkiem Źródliska.

Widok na Wodny Rynek od strony północno-zachodniej, lata 90. XIX wieku. W dalszym planie zabudowania fabryczne i pałac Karola Scheiblera
Targ na Wodnym Rynku przed II wojną światową

Plac nie spełnia już dawnej funkcji placu targowego[1]. Został przedzielony na dwie części przez wybudowaną w latach 70. dwujezdniową trasę W-Z (obecnie al. Piłsudskiego). Północna część placu spełnia rolę parkingu. Południowa część, sąsiadująca z parkiem Źródliska, została przekształcona w skwer, któremu w 2009 roku nadano imię Leona Niemczyka[2]. Obie części placu łączy jedynie przejście podziemne, prowadzące także na przystanek tramwajowy na trasie W-Z. Targ został natomiast przeniesiony o ok. 250 metrów na północ, na plac przy ul. Nawrot między ul. Targową a ul. Wodną.

Swoją obecną nazwę uzyskał 8 maja 1945, wtedy to Rada Miejska Narodowa na posiedzeniu uchwaliła dla uczczenia zwycięskiego zakończenia wojny z faszyzmem przemianowanie Wodnego Rynku na Plac Zwycięstwa[3]. W grudniu 2017 wojewoda łódzki w drodze zarządzenia zastępczego nadał placowi Zwycięstwa nową nazwę plac Lecha Kaczyńskiego[4]. Łódzcy radni podjęli decyzję o zaskarżeniu zarządzenia wojewody do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego[5]. Niezależnie od tego faktu, 5 stycznia 2018 roku, na nadzwyczajnej sesji Rady Miejskiej przyjęto uchwałę zmieniającą nazwę z placu Lecha Kaczyńskiego na plac Zwycięstwa[6][7]. Za przywróceniem dotychczasowej nazwy placu (jednak ze zmianą uzasadnienia nazwy na zwycięstwo Polski nad Rosją Radziecką w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku[8]) głosowało 25 radnych, 12 było przeciw[9]. 2 lutego w rozstrzygnięciu nadzorczym wojewoda stwierdził nieważność uchwały[10].

Przypisy

edytuj
  1. „Targowiska w Łodzi” na stronie Archiwum Państwowego w Łodzi.
  2. Łódź. Jest skwer im. Leona Niemczyka ::: Artykuły ::: Encyklopedia teatru polskiego [online], www.encyklopediateatru.pl [dostęp 2018-01-03] (pol.).
  3. Bolesław Dudziński, Protokół VI Plenarnego Posiedzenia Miejskiej Rady Narodowej w Łodzi, bc.wbp.lodz.pl, 8 maja 1945 [dostęp 2023-05-08] (pol.).
  4. m, Dekomunizacja 28 łódzkich ulic., tulodz.com, 14 grudnia 2017 [dostęp 2017-12-14] [zarchiwizowane 2017-12-15] (pol.).
  5. Sandra Kmieciak, Plac Kaczyńskiego czy Zwycięstwa? Radni zaskarżą decyzję wojewody do sądu [online], lodz.wyborcza.pl, 27 grudnia 2017 [dostęp 2017-12-31].
  6. Uchwała nr LXIV/1650/18 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 5 stycznia 2018 r. zmieniająca nazwę Placu Lecha Kaczyńskiego na plac Zwycięstwa. „Dziennik Urzędowy Województwa Łódzkiego”. 2018 (poz. 454), s. 1, 2018-01-23. Łódź: Zarząd Województwa Łódzkiego. [dostęp 2018-01-25]. 
  7. Marcin Bereszczyński: Plac Zwycięstwa w Łodzi. Wojewoda potwierdził, że od 7 lutego zacznie obowiązywać stara-nowa nazwa. [w:] Portal „Dziennika Łódzkiego”. dzienniklodzki.pl > Wiadomości > Łódź [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 2018-01-25. [dostęp 2018-01-25].
  8. Nazwy ulic. Konsultacje społeczne i sesja nadzwyczajna – Urząd Miasta Łodzi [online], uml.lodz.pl [dostęp 2018-01-03] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-03] (pol.).
  9. Rada Miejska w Łodzi [online], www.facebook.com [dostęp 2018-01-05] (pol.).
  10. Marcin Bereszczyński: Dekomunizacja nazw ulic w Łodzi. Kolejna bitwa w wojnie o plac Zwycięstwa. Wojewoda uchylił uchwałę Rady Miejskiej. [w:] Portal „Dziennika Łódzkiego”. dzienniklodzki.pl > Wiadomości > Łódź [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 2018-02-02. [dostęp 2018-02-02].