Wikipedia

Powiat choszczeński

powiat

Powiat choszczeński – powiat w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Choszczno.

Powiat choszczeński
powiat
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

TERC

3202

Siedziba

Choszczno

Starosta

Wioletta Kaszak[1]

Powierzchnia

1327,71 km²

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności


48 243[2]

• gęstość

36,3 os./km²

Urbanizacja

48,0%

Tablice rejestracyjne

ZCH

Adres urzędu:
ul. Nadbrzeżna 2
73-200 Choszczno
Szczegółowy podział administracyjny
Plan powiatu choszczeńskiego
Liczba gmin miejsko-wiejskich

4

Liczba gmin wiejskich

2

Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Mapa powiatu

W skład powiatu wchodzą:

Według danych z 31 grudnia 2019 roku[3] powiat zamieszkiwały 48 243 osoby. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 48 035 osób[4].

Położenie

edytuj

Według danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia powiatu choszczeńskiego wynosi 1327,71 km²[5]. Położony jest w następujących regionach fizycznogeograficznych: Pojezierze Choszczeńskie, Pojezierze Myśliborskie i Pojezierze Ińskie oraz Równina Drawska.

Prawie 50% powierzchni zajmują użytki rolne, 39% lasy i grunty leśne, 4% tereny zabudowane, 4% nieużytki, a 3% wody. Połowa ludności zamieszkuje tereny wiejskie. Na terenie powiatu leżą liczne jeziora, przepływa przez niego także Drawa, mająca na niektórych odcinkach górski charakter. Zarówno Drawa jak i Korytnica są miejscem uprawiania spływów kajakowych. Ostatnie lata przyniosły rozwój gospodarstw agroturystycznych. W powiecie choszczeńskim leży Drawieński Park Narodowy.

Powiat choszczeński graniczy z sześcioma powiatami:

Demografia

edytuj

Według danych z 30 czerwca 2012 roku powiat choszczeński zamieszkiwało 50244 osób[6] Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2012):

  Ogółem Kobiety Mężczyźni
osób % osób % osób %
Ogółem 50 244 100 25 182 50,12 25 062 49,88
Miasto 23 845 47,46 12 174 24,23 11 671 23,23
Wieś 26 399 52,54 13 008 25,89 13 391 26,65

Liczba ludności[5]:

Rodzaj gminy Nazwa gminy Ludność % powiatu Pow. (km²) % powiatu Liczba sołectw Gęstość
zaludnienia
miejsko-wiejska Choszczno 22.257 44,7 246,28 18,6 18 90
miejsko-wiejska Drawno 5.325 10,7 320,87 24,2 12 17
miejsko-wiejska Pełczyce 8.016 16,1 200,71 15,1 19 40
miejsko-wiejska Recz 5.721 11,4 180,34 13,6 15 32
wiejska Bierzwnik 4.710 9,5 239,05 18,0 15 20
wiejska Krzęcin 3.766 7,6 140,27 10,5 11 27

Miejsce w województwie (na 18 powiatów ziemskich) pod względem:

  • ludności: 13.
  • powierzchni: 8.
  • gęstości zaludnienia: 16.
  • urbanizacji: 14.
  • Piramida wieku mieszkańców powiatu choszczeńskiego w 2014 roku[7].


 

Gospodarka

edytuj

W końcu kwietnia 2012 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie choszczeńskim obejmowała ok. 4,1 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 26,6% do aktywnych zawodowo[8]. We wrześniu 2019 ta liczba zdecydowanie spadła do 2 000 osób, a stopa bezrobocia 14,7%[9]

Przeciętne wynagrodzenie pracownicze w październiku 2008 r. wynosiło 2517,30 zł, przy liczbie zatrudnionych pracowników w powiecie choszczeńskim – 5473 osoby. Przeciętne wynagrodzenie w sektorze publicznym wynosiło 3076,29 zł, a w sektorze prywatnym 2223,16 zł[10].

W 2013 r. wydatki budżetu samorządu powiatu choszczeńskiego wynosiły 50,3 mln zł, a dochody budżetu 53,9 mln zł. Zadłużenie (dług publiczny) samorządu według danych na IV kwartał 2013 r. wynosiło 10,3 mln zł, co stanowiło 19,1% dochodów[11].

Zarys dziejów

edytuj
 
Budynek Starostwa Powiatowego w Choszcznie

Najstarsze ślady osadnictwa na terenie dzisiejszego powiatu choszczeńskiego, pochodzą z V tys. p.n.ne. (epoka kamienia gładzonego). Ówczesnymi mieszkańcami tego obszaru była ludność zajmująca się rolnictwem i hodowlą.

  • W I tys. n.e. tereny te zasiedliły ludy germańskie. Ludność słowiańska zasiedliła się tu nie później niż w VII w.
  • W latach 963–967 Mieszko I przyłączył ziemię choszczeńską do Polski.
  • W pierwszej połowie XI w. związek z Polską ulega rozluźnieniu.
  • Około 1122 r. Bolesław Krzywousty ponownie wcielił te tereny do Polski.
  • Od 1138 r. ziemia choszczeńska wchodziła w skład Księstwa Wielkopolskiego.
  • W XIII w. ziemia choszczeńska stała się strefą ścierania i oddziaływań różnych ośrodków politycznych.
  • W 1289 r. termin ziemia choszczeńska (łac. Terra Arnswaldesis) zaistniał w dokumentach historycznych.
  • W XIV i XV w. Polska podejmowała próby odzyskania Ziemi Choszczeńskiej.
  • W XV w. ziemia choszczeńska kilkakrotnie przechodziła z rąk do rąk:
    • - w latach 1402 – 1454 przejął ją w swoje posiadanie Zakon Krzyżacki;
    • 1454 r. – najazd wojsk husycko-polskich doprowadził na krótko do podporządkowania Polsce, ziemi choszczeńskiej;
    • w marcu 1437 r. teren ten wrócił do państwa zakonnego na mocy pokoju polsko-krzyżackiego;
    • w 1454 r. ziemia choszczeńska trafiła pod panowanie Hohenzollernów.
  • W latach 1618–1648 przemarsz wojsk protestanckich i cesarskich grabiących i pustoszących wszystko na swojej drodze, spowodował ogromne zniszczenia;
  • W 1632 r. doszczętnie zniszczono Barnim, Krzęcin, Grobowiec i Sulibórz;
  • W 1636 r. armia szwedzka spaliła Stradzewo i Raduń; - w 1637 r. wojska cesarskie zmieniły Choszczno i Recz w pogorzeliska.
  • W 1657 r. hetman Stefan Czarniecki w pogoni za Szwedami wdarł się na teren Brandenburgii zdobywając Recz, Pomień, Stradzewo i Raduń oraz podchodząc pod Choszczno.
  • W XVII w. Powiat Choszczno (niem. Kreis Arnswalde) zajmował rozległe terytorium. Obejmował swoim zasięgiem 5 miast: Choszczno, Recz, Drawno, Pełczyce i Ińsko oraz 3 domeny państwowe utworzone z posiadłości zakonnych: Bierzwnik, Recz, Pełczyce.
  • Od XVIII w. odnotowujemy znaczny rozwój gospodarczy.
  • W XVIII i XIX w. Nowa Marchia znalazła się w obrębie Królestwa Pruskiego. Przed wybuchem II wojny światowej w skład powiatu wchodziło 66 gmin wiejskich i 3 miejskie: Choszczno, Recz, Drawno.
  • W 1937 r. w mieście działały zakłady takie jak: mleczarnia, fabryka cukierków, fabryka traktorów, zakłady produkujące beton. W czasie II wojny światowej na terenie Choszczna działał obóz jeniecki Oflag IIB.
  • W 1945 r. ziemia choszczeńska powtórnie znalazła się w granicach państwa polskiego. Po zakończeniu wojny utworzono na tym obszarze Starostwo Powiatowe Choszczeńskie.
  • Od 1975 r. po zniesieniu powiatów, obszar ten podzielono na sześć gmin: Choszczno, Recz, Drawno, Krzęcin, Bierzwnik i Dobiegnie. Należały one wówczas do województwa gorzowskiego.
  • Od 1999 r. Choszczno po raz kolejny stało się miastem powiatowym i weszło w skład województwa zachodniopomorskiego. Obecnie w skład powiatu choszczeńskiego wchodzi 6 gmin: Choszczno, Recz, Drawno, Krzęcin, Bierzwnik i Pełczyce.

Środowisko geograficzne

edytuj

Największe rzeki powiatu:[12]

Na terenie powiatu znajduje się 111 jezior o powierzchni lustra wody powyżej 1 ha. Są to jeziora pochodzenia polodowcowego (rynnowe, morenowe oraz sandrowe) wchodzące w skład Pojezierza Choszczeńskiego, do którego przynależą jeziora Pojezierza Myśliborskiego i częściowo Pojezierza Drawskiego.

Zabytki

edytuj
  • klasztor cysterski, kościół i gotycki spichlerz w Bierzwniku,
  • kościół gotycki NMP z drzewem Jessego oraz rondel przedbramia i fragmenty murów obronnych w Choszcznie,
  • kościół gotycki i ruiny zamku w Drawnie,
  • barokowy kościół Chłopowie,
  • XVII-wieczny kościół Krzęcinie,
  • XIII-wieczny kościół i klasztor cysterski w Pełczycach,
  • bramy i baszty oraz gotycki kościół w Reczu.

Kultura i rozrywka

edytuj
  • Festiwal Twórczości Dziecięcej Pomorskiego Okręgu Wojskowego,
  • Przegląd form estradowych teatralnych dla osób niepełnosprawnych „Scena bez barier”
  • Międzynarodowy Festiwal Fortepianowy „Gramy na 4 ręce”

Latem cyklicznie odbywają się „Dni Choszczna” oraz „Piknik nad Drawą” w ramach którego tradycyjnie już organizowana jest Noc Hip-Hopowa. Lipiec jest w powiecie miesiącem hołdującym historii. Gmina Bierzwnik organizuje festyn historyczny oraz warsztaty archeologiczne „Dni na cysterskim szlaku”, a w Reczu można obejrzeć doskonale przygotowane przez mieszkańców widowisko historyczne „Na kupieckim szlaku”.

Sport i rekreacja

edytuj

W okresie letnim odbywa się ogólnopolski turniej koszykówki ulicznej i towarzyszące mu liczne konkursy. W Pełczycach i Choszcznie odbywają się coroczne maratony pływackie. Cykliczną imprezą są również powiatowe zawody w strzelaniu myśliwskim śrutowym oraz powiatowe mistrzostwa drwali w Kruczaju. Na terenie powiatu choszczeńskiego znajdują się szlaki turystyczne umożliwiające uprawianie turystyki rowerowej m.in.: Choszczeński Szosowy Maraton Kolarski "Pętla Drawska". Odbywa się też wojewódzki turystyczny rajd po Ziemi Drawieńskiej, odbywający się w trzech kategoriach: pieszej, rowerowej i samochodowej. Organizowany jest spływ kajakowy Drawą, a w Choszcznie organizowany jest Ogólnopolskie Kryterium Kolarskie o memoriał red. Z.Weissa. W Choszcznie rozgrywane są turnieje kajak polo, a choszczeńscy kajak-poliści zdobywają tytuły mistrza Polski i są członkami kadry narodowej w tej dyscyplinie. We wrześniu odbywają się: Ogólnopolski Bieg Uliczny "Choszczeńska 10" w Choszcznie oraz "Bieg Bursztynowy" w Pełczycach.

Szlaki turystyczne

edytuj

Komunikacja

edytuj

Bezpieczeństwo

edytuj

W 2009 r. wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw stwierdzonych w powiecie choszczeńskim wynosił 86,2%[13][14]. W 2009 r. stwierdzono w powiecie m.in. 148 kradzieży z włamaniem, 6 kradzieży samochodów, 159 przestępstw narkotykowych[15][16][17].

Powiat choszczeński jest obszarem właściwości Prokuratury Rejonowej w Choszczno i Prokuratury Okręgowej w Szczecinie[18].

Na terenie powiatu działa 8 jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej włączonych do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego[19]. Ponadto istnieje jednostka ratowniczo-gaśnicza przy Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Choszcznie[20].

Administracja

edytuj
Reprezentacja gmin w Radzie Powiatu w Choszcznie
Gminy Liczba
radnych[21] 		Liczba
wyborców w 2010[22]
gmina Bierzwnik, gmina Krzęcin 3 7 153
gmina Choszczno 7 17 965
gmina Drawno, gmina Recz 4 8 963
gmina Pełczyce 3 6 418
Razem (Σ) 17 40 499

Siedzibą władz powiatu jest miasto Choszczno. Organem uchwałodawczym jest Rada Powiatu w Choszcznie, w której skład wchodzi 17 radnych[23].

Rada Powiatu

Ugrupowanie 2002-2006[24] 2006-2010[25] 2010-2014[26] 2014-2018[27]

2018-2023[28]

Sojusz Lewicy Demokratycznej 7 (SLD-UP) 2 (LiD) - 2 (SLD LR) 2 (SLD LR)
Polskie Stronnictwo Ludowe 7 8 6 8 3
Porozumienie Samorządowe 3 - - - -
Prawo i Sprawiedliwość - 3 - 2 4
Platforma Obywatelska - 2 7 4 4 (Koalicja Obywatelska)
Stowarzyszenia Aktywni - 2 - - -
Porozumienie Społeczne i Lewica Powiatu Choszczeńskiego - - 4 - -
BIO - - - 1 -
Centrum Samorządowe - Odrodzenie - - - - 2

Gminy powiatu choszczeńskiego są obszarem właściwości Sądu Rejonowego w Choszcznie. Gminy powiatu są obszarem właściwości Sądu Okręgowego w Szczecinie[29]. Powiat choszczeński jest obszarem właściwości miejscowej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie[29].

Mieszkańcy powiatu choszczeńskiego wybierają radnych do Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego w okręgu nr 3. Posłów na Sejm wybierają z okręgu wyborczego nr 40, senatora z okręgu nr 99, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu nr 13.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Zarząd Powiatu w Choszcznie. Starostwo Powiatowe w Choszcznie. [dostęp 2014-09-11].
  2. ↑ Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
  3. ↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019.
  4. ↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020.
  5. ↑ a b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
  6. ↑ [[Główny Urząd Statystyczny|GUS, Departament Badań Demograficznych]], Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym, Warszawa: GUS, 2012, s. 45, ISSN 1734-6118 [dostęp 2013-04-30] (pol. • ang.).
  7. ↑ Powiat choszczeński w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  8. ↑ Bezrobotni oraz stopa bezrobocia według województw, podregionów i powiatów (stan w końcu kwietnia 2012 r.). Główny Urząd Statystyczny, 2012-05-31. [dostęp 2012-06-17].
  9. ↑ GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-11-27] (pol.).
  10. ↑ Wynagrodzenia i ich struktura w województwie zachodniopomorskim w 2008 r.. Szczecin: Urząd Statystyczny w Szczecinie, 2010, s. 42, 55. ISSN 2080-928X.
  11. ↑ Budżety JST » 2013 r. » Analizy budżetów JST » Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2013r. /Tab. 6 i Tab. 3. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2014-10-02].
  12. ↑ Strategia rozwoju. Starostwo Powiatowe w Choszcznie. [dostęp 2009-02-22]. (pol.).
  13. ↑ Przestępstwa ogółem (styczeń - grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
  14. ↑ Województwo zachodniopomorskie. [w:] Statystyczne Vademecum Samorządowca 2010 (SVS 2010) [on-line]. Urząd Statystyczny w Szczecinie. [dostęp 2011-08-13].
  15. ↑ Kradzieże samochodów (styczeń - grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
  16. ↑ Kradzieże z włamaniem (styczeń - grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
  17. ↑ Przestępstwa narkotykowe (styczeń - grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
  18. ↑ Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 marca 2010 r. (Dz.U. z 2010 r. nr 49, poz. 297)
  19. ↑ Wykaz OSP w KSRG w województwie zachodniopomorskim w lutym 2011 r.. Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie, 2011-03-02. [dostęp 2011-08-14].
  20. ↑ Organizacja komendy. KP PSP w Choszcznie. [dostęp 2011-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
  21. ↑ Uchwała Nr XXIX/187/2002 Rady Powiatu w Choszcznie z dnia 28 czerwca 2002 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2002 r. Nr 52, poz. 1132)
  22. ↑ Rada Powiatu w Choszcznie. [w:] Wybory samorządowe 2010 [on-line]. Państwowa Komisja Wyborcza, 2010. [dostęp 2013-01-28]. (pol.).
  23. ↑ Zarządzenie Nr 69/2014 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 4 marca 2014 r. ws. ustalenia liczby radnych (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2014 r., poz. 1084)
  24. ↑ Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe [online], wybory2002.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17].
  25. ↑ Geografia wyborcza - Wybory samorządowe - Państwowa Komisja Wyborcza [online], wybory2006.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17].
  26. ↑ Dituel Sp., Wybory Samorządowe 2010 - Geografia wyborcza - Województwo zachodniopomorskie - Powiat choszczeński [online], wybory2010.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17].
  27. ↑ PKW | Samorząd 2014 [online], samorzad2014.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17].
  28. ↑ Wybory samorządowe 2018 [online], wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2020-04-30].
  29. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 października 2012 r. (Dz.U. z 2012 r. poz. 1223)

Bibliografia

edytuj
  • Powiat Choszczeński wczoraj i dziś - praca zbiorowa pod redakcją J.Skrzypińskiego i Ż.Czamarczana
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Powiat_choszczeński&oldid=74873346”