Prezydenci Olsztyna

Lista sołtysów, burmistrzów i prezydentów Olsztyna od 1353 roku:

Stary Ratusz w Olsztynie na Rynku

Nowy Ratusz w Olsztynie, siedziba władz miasta od 1915 roku

Dom Burmistrza w Olsztynie (Rynek, nr 11)

Tablica upamiętniająca Jana z Łajs, w arkadach tzw. Domu Burmistrza. Na tablicy znajduje się błąd, ponieważ „założycielem Olsztyna” nie był Jan, lecz kapituła warmińska.

Okres Warmii

Od założenia miasta w 1353 roku do zaboru pruskiego i sekularyzacji Warmii w roku 1772 miasto Olsztyn podlegało kapitule warmińskiej z siedzibą we Fromborku. Kapituła, która składała się z kilkunastu kanoników, w tym pięciu prałatów, była de facto właścicielem miasta oraz całego komornictwa olsztyńskiego.

Początkowo panowie kapitulni ustanowili w Olsztynie sołtysa, którego urząd był dziedziczny. Sprawował on władze administracyjną, niższą władzę sądowniczą oraz kontrolował radę miejską. W roku 1500 rada miasta wykupiła urząd sołtysa i zaczęła sama wybierać burmistrza, którego wybór jednak zatwierdzała kapituła. Burmistrz pełnił taką samą rolę, jak wcześniej sołtys, ale jego urząd nie był dziedziczny.

Nazwiska i lata sprawowania urzędu przez włodarzy z okresu Warmii są jednak mało znane.

Sołtysi kapitulni (1353–1500)

• Jan z Łajs (niem. Johannes von Laissen), 31 października 1353 – ? (zasadźca i pierwszy sołtys miasta)
• w latach 1353–1500 urząd sołtysa pełnili dziedzice Jana z Łajs, najprawdopodobniej przedstawiciele rodziny von Laissen

Burmistrzowie (1500–1773)

• Piotr Rotenburg, 22 lutego 1500 – ? (pierwszy burmistrz Olsztyna)

...

• Eustachy Bronisz, 1631–1635
• Achacy Roman,?-?

...

• Thiel, XVIII w.

...

• Dromler, XVIII w.

...

• Caspar Hempel, lata 50. XVIII w.

...

• Jan Chmielewski, lata 70. XVIII w. Usunięty przez władze pruskie w 1773 r.

Okres pruski

Burmistrzowie i nadburmistrzowie (1773–1945)

• Anton Gehermann, 1773
• Jan Bogusław Zwonkowski, 1774–1777
• Joseph Titius, 1777–1801
• Marcin Rogalli, 1801–1809
• Andrzej Piotr Grunenberg, 1809–1818
• Karl Anton Ehlert, 1818–1835
• Jakub Rarkowski, 1836–1865
• Tausch, 1865–1866 (burmistrz komisaryczny)
• Robert Zakrzewski (Sakrzewski), 1866–1875
• Friedrich von Roebel 1875–1877
• Oskar Belian, 1877–1908 (od 1903 nadburmistrz)
• Georg Zülch, 1908–1932 (od 1910 nadburmistrz)
• Otto Gilka, 1932–1933
• Friedrich Schiedat, 1933–1945 (mianowany przez partię hitlerowską)

Okres PRL

Prezydenci miasta (1945–1950)

• Bronisław Latosiński
• Tadeusz Pałucki
• Stefan Nafalski, 29 listopada 1948 – 30 marca 1949
• Czesław Browiński, 30 marca 1949 – 5 czerwca 1950

Przewodniczący Prezydium MRN (1950–1973)

• Franciszek Kurzynoga, 1950–1953
• Romuald Nowak, 9 grudnia 1953 – 13 lutego 1958
• Julian Molenda, 13 lutego 1958 – 10 czerwca 1969
• Karol Iwański, 10 czerwca 1969 – 28 października 1971
• Jerzy Grelewski, 28 października 1971 – 21 grudnia 1973

Prezydenci miasta (1973–1990)

• Jerzy Grelewski, 21 grudnia 1973 – 20 grudnia 1977
• Marek Różycki, 20 grudnia 1977 – 4 lipca 1990

Okres III RP

Prezydenci miasta z bezpośrednich wyborów (od 1990)

• Jerzy Bukowski, 4 lipca 1990 – 1 lipca 1992
• Józef Grzegorczyk, 1 lipca 1992 – 20 lipca 1994
• Andrzej Ryński, SdRP, 20 lipca 1994 – 3 listopada 1998
• Janusz Cichoń, UW, 3 listopada 1998 – 10 października 2001
• Czesław Małkowski, SLD, potem bezpartyjny, od 10 października 2001 do 20 listopada 2008
  • nie pełnił obowiązków z uwagi na zastosowany przez sąd w 2008 środek zapobiegawczy; od 14 marca 2008 do 20 listopada 2008 obowiązki pełnił wiceprezydent Tomasz Głażewski
• wakat na urzędzie od 20 listopada 2008
  • Tomasz Głażewski, PO, od 21 listopada 2008 do 9 marca 2009, pełniący funkcję do czasu wyboru nowego prezydenta
• Piotr Grzymowicz, bezpartyjny (z rekomendacji PSL), od 9 marca 2009 do 7 maja 2024
• Robert Szewczyk, KO, od 7 maja 2024

Zobacz też

• Kalendarium historii Olsztyna

Linki zewnętrzne

• Urząd Miasta Olsztyn
• Władali Olsztynem. wm.pl. [dostęp 2009-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 lutego 2005)]. (pol.).