Puchar Turcji w piłce nożnej
Puchar Turcji w piłce nożnej (tur. Türkiye Kupası) – cykliczne rozgrywki piłkarskie o charakterze pucharu krajowego w Turcji. Organizowane co sezon przez Turecki Związek Piłki Nożnej (TFF) i przeznaczone są dla krajowych klubów piłkarskich. Najważniejsze po Süper Lig piłkarskie rozgrywki w kraju. Triumfator danej edycji Pucharu zyskuje prawo reprezentowania swego kraju w następnej edycji Ligi Europy.
 Finał Pucharu Turcji 2009/2010 pomiędzy Fenerbahçe SK i Beşiktaşem JK. | |
 2023/24
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Dyscyplina | |
| Organizator rozgrywek | |
| Data założenia |
1962 |
| Partner TV |
ATV i A Haber |
| Sponsor tytularny |
Ziraat Bankası |
| Rozgrywki | |
| Liczba drużyn |
156 |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca |
Galatasaray SK (1962/63) |
| Obecny zwycięzca |
Beşiktaş JK (2023/24) |
| Najwięcej zwycięstw |
Galatasaray SK (18) |
| Strona internetowa | |
Historia
edytuj
W sezonie 1962/63 roku rozpoczęły się pierwsze rozgrywki o Puchar Turcji. Zwyciężył klub Galatasaray SK, który w dwumeczu pokonał Fenerbahçe SK[1]. Od sezonu 1980/81 do sezonu 1992/93 rozgrywki nosiły nazwę Puchar Federacji, ale od sezonu 1992/93 do sezonu 2005/06 kontynuowano pod starą nazwą Puchar Turcji. Potem przed nazwą Puchar Turcji zaczęły pojawiać się nazwiska sponsorów. Od sezonu 2005/06 do końca sezonu 2008/09 puchar oficjalnie nazywał się Fortis Puchar Turcji, a od sezonu 2009/10 Ziraat Puchar Turcji. Do sezonu 1998/99 z wyjątkiem kilku sezonów finał składał się z dwóch meczów. W sezonach 2019/20 i 2020/21 z powodu pandemii COVID-19 wiele meczów prowadzono bez obecnosci widzów. Rekordzistą pod względem liczby zdobytych tytułów jest klub Galatasaray SK, który zdobył ich 18.
Format
edytujFormat rozgrywek był wiele razy zmieniany. W rozgrywkach uczestniczą 133 kluby występujących w Mistrzostwach Turcji. Startują wszystkie kluby Süper Lig oraz z pierwszej, drugiej i trzeciej ligi. Obecnie wszystkie rywalizacje od rundy pierwszej do finału (oprócz półfinału) grane są w jednym meczu (rewanże tylko w półfinałach). Zwycięzca kwalifikuje się do dalszych gier, a pokonany odpada z rywalizacji. W wypadku kiedy w regulaminowym czasie gry padł remis zarządza się dogrywkę, a jeśli i ona nie przyniosła rozstrzygnięcia, to dyktowane są rzuty karne. Od sezonu 2017/18 rozgrywki składają się z 9 etapów: rundy 1-5 eliminacyjnej, 1/8 finału, ćwierćfinałów, półfinałów i finału. Mecz finałowy rozgrywany jest na różnych obiektach, choć zazwyczaj był to stadion Olimpijski im. Atatürka w Stambule.
Zwycięzcy i finaliści
edytuj
Uwagi:
- wytłuszczono nazwy zespołów, które w tym samym roku wywalczyły mistrzostwo i Puchar kraju,
- kursywą oznaczone zespoły, które w meczu finałowym nie występowały w najwyższej klasie rozgrywkowej.
skreślonorozgrywki nieoficjalne.
Statystyki
edytujKlasyfikacja według klubów
edytujW dotychczasowej historii oficjalnych rozgrywek o Puchar Turcji na podium oficjalnie stawało w sumie 24 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Galatasaray SK, który zdobył 18 Pucharów.
10 i więcej Pucharów Turcji| Lp. | Klub | Zdobywca | Finalista | Lata triumfów |
|---|---|---|---|---|
|
| |||
| 1. | Galatasaray SK | 18 | 5 | 1962/63, 1963/64, 1964/65, 1965/66, 1972/73, 1975/76, 1981/82, 1984/85, 1990/91, 1992/93, 1995/96, 1998/99, 1999/00, 2004/05, 2013/14, 2014/15, 2015/16, 2018/19 |
| 2. | Beşiktaş JK | 11 | 6 | 1974/75, 1988/89, 1989/90, 1993/94, 1997/98, 2005/06, 2006/07, 2008/09, 2010/11, 2020/21, 2023/24 |
| 3. | Trabzonspor | 9 | 7 | 1976/77, 1977/78, 1983/84, 1991/92, 1994/95, 2002/03, 2003/04, 2009/10, 2019/20 |
| 4. | Fenerbahçe SK | 7 | 11 | 1967/68, 1973/74, 1978/79, 1982/83, 2011/12, 2012/13, 2022/23 |
| 5. | Altay | 2 | 5 | 1966/67, 1979/80 |
| 6. | Ankaragücü | 2 | 3 | 1971/72, 1980/81 |
| Gençlerbirliği | 2 | 3 | 1986/87, 2000/01 | |
| 8. | Göztepe | 2 | 1 | 1968/69, 1969/70 |
| 9. | Kocaelispor | 2 | 1 | 1996/97, 2001/02 |
| 10. | Bursaspor | 1 | 5 | 1985/86 |
| 11. | Eskişehirspor | 1 | 3 | 1970/71 |
| 12. | Akhisar Belediyespor | 1 | 1 | 2017/18 |
| Kayserispor | 1 | 1 | 2007/08 | |
| 14. | Konyaspor | 1 | 0 | 2016/17 |
| Sakaryaspor | 1 | 0 | 1987/88 | |
| Sivasspor | 1 | 0 | 2021/22 | |
| 17. | İstanbul Başakşehir | 0 | 3 | |
| 18. | Antalyaspor | 0 | 2 | |
| 19. | Adana Demirspor | 0 | 1 | |
| Alanyaspor | 0 | 1 | ||
| Boluspor | 0 | 1 | ||
| Kayseri Erciyesspor | 0 | 1 | ||
| Mersin İdman Yurdu | 0 | 1 | ||
| Samsunspor | 0 | 1 |
Klasyfikacja według miast
edytuj| Miasto | Liczba tytułów | Drużyny |
|---|---|---|
| Stambuł | 36 | Galatasaray SK (18), Beşiktaş JK (11), Fenerbahçe SK (7) |
| Trabzon | 9 | Trabzonspor (9) |
| Ankara | 4 | Ankaragücü (2), Gençlerbirliği (2) |
| Izmir | Altay (2), Göztepe (2) | |
| İzmit | 2 | Kocaelispor (2) |
| Adapazarı | 1 | Sakaryaspor (1) |
| Akhisar | Akhisar Belediyespor (1) | |
| Bursa | Bursaspor (1) | |
| Eskişehir | Eskişehirspor (1) | |
| Kayseri | Kayserispor (1) | |
| Konya | Konyaspor (1) | |
| Sivas | Sivasspor (1) |
Piłkarze z największą ilością występów i goli
edytuj
|
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Türkiye Kupası - 1962/1963 Maç Sonuçları, iddaa İstatistikleri, Haberler @ Mackolik.com. mackolik.com. [dostęp 2022-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (tur.).
- ↑ (Altay nie pojawił się w rewanżu, w.o.)
- ↑ (wygrał dzięki Rzut monetą)
- ↑ Türkiye Kupası 2015/2016.
- ↑ Türkiye Spor Toto Süper Lig 2011/2012.
Bibliografia
edytuj- Lista Finałów Pucharu w bazie RSSSF (ang.)
- Puchar Turcji, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2022-07-26].
- Lista Finałów Turcji w bazie League321 (ang.)