Rezerwat przyrody Jezioro Kolno
Rezerwat przyrody Jezioro Kolno – rezerwat przyrody położony na terenie gminy Augustów w województwie podlaskim.
 Widok na jezioro Kolno | |
| rezerwat faunistyczny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
1960 |
| Akt prawny | |
| Powierzchnia |
269,26 ha |
| Ochrona |
częściowa |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu augustowskiego  | |
 53°46′N 23°01′E/53,766667 23,016667
| |
Charakterystyka
edytujRezerwat położony jest 2 km na południowy zachód od wsi Kolnica i 8 km na południe od Augustowa[1]. Rezerwat znajduje się w zasięgu administracyjnym Nadleśnictwa Augustów w granicach obrębu Białobrzegi[1]. Grunty rezerwatu stanowią własność Skarbu Państwa, podlegają natomiast dzierżawie[2].
Rezerwat powołano Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 1 lutego 1960[3]. Według aktu powołującego powierzchnia rezerwatu wynosi 269,26 ha[3]. W aktach prawnych nie określono rodzaju, typu i podtypu rezerwatu[4]. Według publikacji Nadleśnictwa Augustów jest to rezerwat faunistyczny (ornitologiczny)[1]. Celem ochrony w rezerwacie jest zachowanie miejsc lęgowych łabędzia niemego[3].
Rezerwat obejmuje jezioro Kolno wraz ze strefą przybrzeżnego szuwaru[1]. Jezioro, zajmujące rozległe i w dużym stopniu zatorfione zagłębienie wytopiskowe, ma średnią głębokość 1–2 m, zaś maksymalna głębokość wynosi 3,3 m[1]. Jezioro jest przepływowe – od południa i północy wpadają do niego cieki odwadniające zmeliorowane torfowiska, zaś z jeziora woda odpływa pogłębionym korytem Kolniczanki do rzeki Netty[1]. Typy siedlisk występujące w rezerwacie zaliczają się do kategorii: starorzecza i inne naturalne, eutroficzne zbiorniki wodne[2].
Fauna
edytujWedług danych z 2015 w rezerwacie występowało około 100 łabędzi niemych, w tym 10 par gniazdujących[1].
Duża powierzchnia jeziora Kolno i bogactwo roślinności przybrzeżnej sprzyja gnieżdżeniu się – poza łabędziami – licznych gatunków ptactwa, głównie wodno-błotnego[5]. W rezerwacie występują 63 gatunki ptaków, z czego 56 gatunków objętych jest ochroną[2]. Najczęściej występujące gatunki to kaczka krzyżówka, cyranka, łyska, bąk, perkoz dwuczuby, zausznik, perkozek, żuraw, śmieszka, rybitwa rzeczna, czajka, kobuz, krogulec, podróżniczek, remiz, wąsatka oraz ptactwo przelotne: gęsi i różne gatunki kaczek: płaskonos, świstun, głowienka, podgorzałka, uhla i inne[5].
W rezerwacie występuje 14 gatunków ryb w tym szczupak pospolity, węgorz europejski, 8 gatunków karpiowatych (karaś pospolity, kiełb pospolity, krąp, leszcz, lin, płoć, słonecznica pospolita, wzdręga), 2 gatunki okoniowatych (okoń pospolity, jazgarz), koza pospolita, ciernik[2].
Bezkręgowce reprezentowane są m.in. przez 22 gatunki wrotków i 12 gatunków skorupiaków[2].
Flora
edytujNa prawie całej powierzchni dno jeziora jest pokryte kobiercem ramienic (w tym chronioną ramienicą omszoną)[1][2]. Na pas szuwarów wokół jeziora składa się trzcina pospolita, pałka wąskolistna, oczeret jeziorny i skrzyp bagienny, występuje tu również sitowiec nadmorski i roślinożerna roślina aldrowanda pęcherzykowata[1]. Na torfowiskach przy północnym i północno-zachodnim brzegu jeziora występują takie gatunki roślin, jak wierzba lapońska, turzyca bagienna, turzyca strunowa, rosiczka okrągłolistna i kruszczyk błotny[1].
W rezerwacie występują 2 gatunki sinic, 37 gatunków okrzemek, 25 gatunków zielenic, 7 gatunków tobołków, 2 gatunki złotowiciowców, 3 gatunki euglenin, 4 gatunki mszaków[2]. Odnotowano też ponad 60 gatunków roślin naczyniowych, w tym gatunki objęte ochroną ścisłą (bobrek trójlistkowy) i częściową (grążel żółty, grzybienie białe, kruszczyk błotny, kukułka szerokolistna, rosiczka okrągłolistna)[2].
Ochrona i zagrożenia
edytujNadzór nad rezerwatem sprawuje Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Białymstoku[4]. Rezerwat leży na terenie dwóch obszarów sieci Natura 2000: obszaru specjalnej ochrony ptaków „Puszcza Augustowska” (PLB200002)[6] oraz obszaru mającego znaczenie dla Wspólnoty „Ostoja Augustowska” (PLH200005)[7].
Dla rezerwatu obowiązuje do roku 2022 plan ochrony ustanowiony w roku 2003[2]. Plan ten zakłada unaturalnienie zbiornika wodnego oraz utrzymanie bioróżnorodności organizmów wodnych[2]. Cele te mają być realizowane m.in. poprzez utrzymanie wzdłuż brzegów pasów zadrzewień i zakrzaczeń, stałe zarybianie, odławianie i dbanie o odpowiedni skład ichtiofauny, obniżenie poziomu wody nadmiernie wypłycającej jezioro, zmniejszenie presji turystycznej poprzez budowę wież obserwacyjnych, zmniejszenie oddziaływania rolnictwa przez budowę przydomowych oczyszczalni ścieków i rozwój gospodarstw ekologicznych[2].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j Program ochrony przyrody Nadleśnictwa Augustów 2015 ↓, s. 26.
- ↑ a b c d e f g h i j k Rozporządzenie nr 1/03 wojewody podlaskiego z dnia 16 lipca 2003 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Jezioro Kolno”. Dziennik Urzędowy Województwa Podlaskiego. Nr 76. Poz. 1512 s. 11543–11555. [dostęp 2019-02-11].
- ↑ a b c Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 1 lutego 1960 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody. [dostęp 2019-02-11].
- ↑ a b Rezerwat przyrody Jezioro Kolno. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-02-11].
- ↑ a b Wengris i Polakowski 1975 ↓, s. 130.
- ↑ Natura 2000 – Standardowy formularz danych. Puszcza Augustowska PLB200002. Natura 2000. [dostęp 2019-02-11].
- ↑ Natura 2000 – Standardowy formularz danych. Ostoja Augustowska PLH200005. Natura 2000. [dostęp 2019-02-12].
Bibliografia
edytuj- Program ochrony przyrody. Plan urządzenia lasu Nadleśnictwa Augustów na okres 01.01.2015–31.12.2024. Białystok: Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku, 2015.
- Janina Wengris, Benon Polakowski: Pojezierze Suwalsko-Augustowskie. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1975.