Scottish Premier League
Scottish Premier League (SPL, obecnie Clydesdale Bank Premier League od nazwy sponsora rozgrywek) – najwyższa, zawodowa liga piłkarska w Szkocji w latach 1998–2013. W 2013 podjęto decyzję o połączeniu ze Scottish Football League i utworzeniu Scottish Professional Football League[1].
 2013/2014
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Oficjalny skrót |
SPL |
| Dyscyplina | |
| Data założenia |
1998 |
| Założyciel |
Scottish Premier Division |
| Poprzednia nazwa |
Bank of Scotland SPL |
| Data rozwiązania |
2013 |
| Prezes |
Lex Gold |
| Przewodniczący Rady Nadzorczej |
Neil Doncaster |
| Partner TV | |
| Sponsor tytularny | |
| Rozgrywki | |
| Liczba drużyn |
12 |
| Zwycięzca | |
| Niższy poziom ligowy | |
| Puchary | |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca | |
| Ostatni zwycięzca |
Celtic F.C. (2012/2013) |
| Najwięcej zwycięstw |
Celtic F.C.(8) |
| Strona internetowa | |
Liga ta zajmuje obecnie 17. pozycję w rankingu UEFA, według którego przydzielane są miejsca w europejskich pucharach (Liga Mistrzów i Liga Europy)[2]. W sumie 19 klubów konkurowało w SPL od jego inauguracji w sezonie 1998/99, ale tylko dwa z nich zdobyły tytuł mistrza: Celtic F.C. (osiem) i Rangers (siedem).
Powstanie ligi
edytujPrzed 1998/99
edytujZanim powstała SPL istniała Scottish Football League (SFL) podzielona na dwie ligi między którymi na koniec sezonu dochodziło do wymiany (awans-degradacja). Od połowy lat 70. SFL wydzieliła trzy klasy rozgrywkowe: Scottish Football League Premier Division – Premier Division (dawniej Division One), Scottish Football League First Division – First Division (dawniej Division Two) oraz nowo dodana Scottish Football League Second Division – Second Division. System ten wszedł w życie w sezonie 1975/76. Taki podział funkcjonował aż do sezonu 1994/95, kiedy to wprowadzono nową klasę rozgrywkową: Scottish Football League Third Division – Third Division. Wszystkie cztery poziomy rozgrywek obejmowały po 10 klubów.
Początki SPL
edytujW dniu 8 września 1997 Premier Division postanowiła oddzielić się od SFL, biorąc przykład z podobnego podziału w Anglii w sezonie 1992/93. Decyzja ta została napędzana przez chęć generowania jak największych dochodów w przez czołowe kluby w Szkocji. Początkowo pieniądze sponsora zostały podzielone proporcjonalnie między wszystkie kluby zrzeszone we wszystkich 4 dywizjach, jednak po powstaniu Scottish Premier League, równy podział przestał obowiązywać.
Pierwotnie SPL zawierała 10 klubów, ale od sezonu 2000/01 rozszerzono ją do 12. Wzrost z 10 do 12 klubów był częścią umowy zawartej z SFL w celu otrzymania zgody na podział. Od tego czasu SPL niezmiennie funkcjonuje w takim samym układzie.
Sponsorzy
edytujOd marca 1999 sponsorem rozgrywek był Bank of Scotland. Umowa wygasła wraz z zakończeniem sezonu 2006/07. Nowym sponsorem został Clydesdale Bank. Czteroletnia umowa warta 8 milionów funtów weszła w życie w lipcu 2007[2].
Format rozgrywek
edytujRozgrywki
edytujObecnie w Scottish Premier League gra 12 klubów. Zespoły otrzymują trzy punkty za zwycięstwo i jeden punkt za remis. Nie przyznawane są punkty za porażkę. O klasyfikacji w tabeli decyduje całkowita liczba punktów, różnica bramkowa i bramki strzelone. Na koniec każdego sezonu klub z największą liczba punktów zostaje koronowany na mistrza. Jeśli liczba punktów jest równa, liczy się bilans bramkowy i gole strzelone.
W czasie sezonu, który zwykle trwa od sierpnia do maja, każdy klub gra z pozostałymi trzy razy – raz albo dwa razy u siebie i na wyjeździe lub odwrotnie. Po tej fazie rozgrywek, w której wszystkie kluby rozegrają 33 mecze, ligę dzieli się na „Grupę Mistrzowską” i „Grupę Spadkową”, z których każda liczy po 6 zespołów, przynależność do danej grupy determinuje pozycja w tabeli po 33 kolejkach, odpowiednio – drużyny z miejsc 1-6 i 7-12. Następnie każdy klub gra z każdym ze swojej grupy – 5 meczów, razem 38 spotkań w sezonie. Drużyny z „Grupy Spadkowej” nie mogą ukończyć sezonu na miejscu wyższym niż 7., nawet jeśli zdobyły więcej punktów. Taka sytuacja miała miejsce w sezonie 2005/06, kiedy to Inverness CT (7. lokata) zdobył więcej punktów od będącego na 4. pozycji Hibernianu.
Na początku każdego sezonu w szkockiej ekstraklasie „przewiduje” się prawdopodobne miejsca danego klubu, w celu opracowania idealnego terminarza rozgrywek, zapewniającego grę wszystkich klubów z innymi dwa razy u siebie i dwa razy na wyjeździe. Rozstawienie klubów jest oparte na wynikach z poprzednich lat. Jednakże jeżeli klub zakończy pierwszą fazę w innej grupie, niż przewidywano, jest możliwość, że dany zespół rozegra więcej meczów na wyjeździe, niż w domu lub na odwrót. Aby uniknąć sytuacji, w której nie wszystkie zespoły rozegrały po 19 domowych i wyjazdowych meczów, terminarz ostatnich 5 kolejek ustala się w taki sposób, że kluby mogą rozegrać w sezonie 3 mecze na jednym boisku i 1 mecz na drugim, zamiast równo – po 2.
Po zakończeniu sezonu ostatni, 12 zespół SPL zostaje przesunięty do S.F.L. First Division, a jego miejsce zajmuje zwycięzca tejże ligi, pod warunkiem że spełnia określone kryteria dotyczące stadionu.
Europejskie kwalifikacje
edytujScottish Premier League jest obecnie sklasyfikowana na 13. miejscu rankingu UEFA, co oznacza, że dwa kluby kwalifikują się do rozgrywek Ligi Mistrzów (zwycięzca w 3. rundzie kwalifikacji dla mistrzów, wicemistrz także w 3. rundzie eliminacyjnej, ale dla „nie-mistrzów”), a dwa do Ligi Europejskiej (drużyny z miejsc 3-4). Zwycięzca Pucharu Szkocji również uzyskuje kwalifikację do Ligi Europejskiej.
Jeżeli zdobywca Pucharu Szkocji ma już zapewniony start w europejskich pucharach, miejsce zajmuje finalista pucharu, lub jeśli ten także ma już pewne miejsce w Europie – drużyna z 5. miejsca. Kluby mają też szansę zakwalifikować się do Ligi Europejskiej za pośrednictwem rankingu UEFA Fair Play.
Tak dobra pozycja Szkocji w rankingu to zasługa głównie drużyn z Glasgow, które dochodziły do finału Pucharu UEFA[3]. W sezonie 2002/03 Celtic przegrał w Sewilli z FC Porto 2:3, a 5 lat później Rangers ulegli w Manchesterze Zenitowi St. Petersburg 0:2[4]. Równie ważne były awanse tych samych zespołów do fazy pucharowej Ligi Mistrzów – Rangers (jako pierwszy szkocki klub) w sezonie 2005/06 i Celtic w dwóch kolejnych sezonach.
Awanse i spadki
edytujW 2003 r. zasady promocji do SPL wywołały sporo kontrowersji, gdy po zakończeniu sezonu członkowie najwyższej klasy rozgrywkowej głosowali przeciw przyjęciu zwycięzcy Scottish First Division 2002/03 – Falkirk z powodu zbyt małego stadionu (wymagane było 10 000 miejsc, Falkirk miał niespełna 6 000), mimo iż ci mieli zgodę Airdrie United na rozgrywanie domowych meczów na ich stadionie spełniającym kryteria[5]. Ostatecznie w lidze pozostał Motherwell
Ta sama sytuacja miała miejsce w 2004 r., ale po kilku głosowaniach i dyskusji, w tym groźbach sądowych, Inverness Caledonian Thistle został ostatecznie dopuszczony do gry w SPL pod warunkiem, że beniaminek będzie rozgrywał domowe spotkania na obiekcie Aberdeen – Pittodrie, oddalonemu od Inverness o ponad 160 km[6].
W 2005 r. kryterium wejścia do SPL została obniżona do 6 000, pozwalając tym samym, aby Inverness Caledonian Thistle mógł wrócić na swój stadion w sezonie 2005/06[7].
Krytyka
edytujFormat ligi
edytujPoczątkowo nie było słychać żadnych głosów krytyki w odniesieniu do obecnego formatu SPL. Jednak w kwietniu 2007 r. obecny trener Dundee United, Craig Levein ostro skrytykował podział ligi na grupy, twierdząc, że powoduje to utratę dochodów dla klubów[8]. Również menedżer Rangers – Walter Smith uznał format ligi za niesprawiedliwy i wezwał do stworzenia 18-zespołowej klasy rozgrywkowej, w której rozgrywano by 34 mecze[9]. Władze SPL broniły format rozgrywek i jednocześnie oddaliły możliwość poszerzenia ligi ze względu na brak wystarczająco silnych klubów w SFL.
W marcu 2008 menedżer Kilmarnock, Jim Jefferies wezwał do reorganizacji ligi, argumentując faktem, iż granie czterech meczów z jednym przeciwnikiem w sezonie jest zbyt częste[10].
Jednakże wszystkie alternatywne możliwości są trudne do opracowania. W lidze 14-zespołowej, grając każdy z każdym trzy razy, format pasuje do schematu (wzrost z 38 gier na 39), ale może być niesprawiedliwy, jak na przykład w meczu derbowym Hibernian – Hearts jedna z drużyn będzie grać dwa razy na własnym boisku i tylko raz na wyjeździe.
W lidze 16-zespołowej, gra z każdym przeciwnikiem dwukrotnie spowodowałaby obniżenie z 38 do 30 meczów. Przez to wiele meczów na szczycie zostałoby zastąpione przez spotkania jednostronne – większych klubów z mniejszymi. W rezultacie, dla czołowych klubów oznaczałoby to straty finansowe.
Liga z 18 drużynami (34 mecze) lub 20 (38, jak obecnie) spowodowałaby jeszcze większy spadek poziomu i prestiżu rozgrywek, a także widzów na trybunach i finansach.
Dominacja Old Firm
edytuj
Jednym z głównych obszarów krytyki w SPL jest dominacja dwóch klubów z Glasgow (Old Firm) – Rangers i Celticu. Tylko w sezonie 2005-06 obie drużyny nie zajęły dwóch pierwszych miejsc w tabeli, kiedy to Hearts zostali wicemistrzem rozdzielając Celtic i Rangers. Chociaż jest to podobna sytuacja do innych lig europejskich, problem ten istnieje prawie od początku szkockiej piłki nożnej. Oba kluby są pod każdym względem znacznie wyżej od pozostałych 10 klubów, w wyniku czego Old Firm mają największe przychody, a więc najwięcej pieniędzy na zawodników. Zespoły z Glasgow otrzymują również znaczące kwoty z regularnego uczestnictwa w europejskich pucharach.
Jednakże pomimo tego, że otrzymują więcej środków finansowych niż inne szkockie kluby, Old Firm nadal mają trudności w konkurowaniu z dużymi klubami z innych lig w zakresie opłat i transferów, ze względu na niskie dochody od telewizji. Dlatego w ostatnich latach powtarza się perspektywa dołączenia Starych Firm do Premiership lub Ligi Atlantyckiej, która miałaby zrzeszać kluby z lig holenderskiej, portugalskiej, belgijskiej, norweskiej, szwedzkiej i duńskiej[11]. Podczas, gdy większość uważa, że odłączenie Old Firm od SPL byłoby szkodliwe dla szkockiego futbolu, niektórzy, jak Craig Levein, twierdzą, że byłoby to korzystne, ze względu na większą rywalizację w SPL[12]. Mimo wszystko, zarówno FIFA, jak i UEFA jednogłośnie wykluczyły możliwość przeniesienia Rangers i Celticu do innych lig[13][14].
Zimowa przerwa
edytujKolejną kontrowersyjną kwestią w SPL była decyzja o zlikwidowaniu przerwy zimowej po sezonie 2000/01, co zmusza kluby do gry w przez cały styczeń i często powoduje przekładanie meczów i uszkodzenie boisk z powodu niekorzystnych warunków atmosferycznych, jak również powoduje zmeczęnie wśród zawodników. Były menedżer Celticu – Martin O’Neill, a także Walter Smith zdecydowanie są za przywróceniem przerwy w rozgrywkach[15][16].
Jednakże SPL konsekwentnie podkreśla, że przerwa zimowa nie złagodzi problemów pogodowych. Odwołane mecze mają miejsce w każdym miejscu w Szkocji od listopada do kwietnia i miesięczna przerwa spowodowałaby tylko większe natężenie meczów w sezonie, co powodowałoby granie wielu meczów w środku tygodnia, czego konsekwencją byłoby mniejsze zapełnienie trybun.
Kibice
edytujMimo ogólnie dobrego zachowania kibiców, w ostatnim czasie pojawiły się problemy. Na przykład rasistowskie okrzyki skierowane do Jamesa McCarthy’ego z Hamilton Academical, czy Aidena McGeady'ego spowodowane wyborem drużyn narodowych, w których występują (Irlandia)[17]. Dziennikarz The Herald, Doug Gillon, sugeruje, że chodzi o „sekciarską nietolerancję, która dzieli szkockie społeczeństwo i jest zakorzeniona w anty-irlandzkim rasizmie”[18].
Także szeroko opisywane jest śpiewanie przez kibiców Rangers, chociażby na meczach Old Firm Derby, piosenki „Famine Song”, która dotyczy klęski głodu w Irlandii w XIX wieku[19]. Najwięcej emocji wzbudza wers „Głód się skończył, dlaczego nie wróciliście do domu?”, wyrażąjący olbrzymią niechęć do Irlandczyków.
Innym przejawem nieodpowiedniego zachowania kibiców w Szkocji jest publiczne popieranie terrorystycznej organizacji IRA (Irish Republican Army) przez kibiców Celticu[20].
Zawodnicy
edytujKluby Scottish Premier League mają niemal całkowitą swobodę przy podpisywaniu kontraktów z zawodnikami. Nie ma limitów indywidualnego wynagrodzenia, wielkości składu, ograniczeń wiekowych, czy narodowości. Bez problemów można zakontraktować piłkarza z Unii Europejskiej, a gracze spoza UE są w stanie uzyskać brytyjskie pozwolenie na pracę.
Jedynym ograniczeniem jest „Zasada Under-21”. Ta zasada stanowi, że każdy klub musi mieć minimum 3 zawodników w wieku poniżej 21 lat w swojej meczowej osiemnastce. Opinie na temat tego przepiosu są podzielone. Walter Smith, Gus McPherson i Jim Jefferies wyrazili do niego dezaprobatę[21]. Z kolei były menedżer Hibernian, John Collins stwierdził, że jest to bardzo korzystne dla szkockiego futbolu.
Transferowe rekordy
edytuj- Najwyższa zapłacona kwota : Tore André Flo z Chelsea do Rangers – £ 12m, 23 listopada 2000[22]
- Najwyższa otrzymana kwota:
- Craig Gordon, z Hearts do Sunderlandu – £ 9m, 8 sierpnia 2007[23]
- Alan Hutton, z Rangers do Tottenhamu Hotspur – £ 9m, 30 stycznia 2008[24]
- Najwyższa kwota transferu między dwoma klubami SPL: Scott Brown, z Hibernianu do Celticu – £ 4.4m, 1 czerwca 2007[25]
Finanse
edytujKryzys finansowy
edytujPoważne trudności finansowe rozpoczęły się w 2002 r., kiedy główny sponsor telewizyjny, Sky Sports wycofał się z transmitowania meczów SPL, w momencie gdy władze ligi odrzuciły ofertę brytyjskiej stacji opiewającej na 45 mln funtów[26]. W wyniku tej decyzji po zakończeniu sezonu 2001/02 suma długów klubów SPL wynosiła ok. 123 mln funtów. Motherwell stał się pierwszym klubem, w którym tymczasową władzę przejęła administracja SPL. Spowodowane to było zadłużeniem sięgającym 11 mln. Kolejnym klubem, który spotkał los podobny do Motherwell było Dundee F.C. w 2003 roku – zadłużenie klubu wynosiło 20 mln, a klub był zmuszony zwolnić 25 pracowników.
Kolejnymi klubami z duzymi problemami było Livingston i Dunfermline Athletic w 2004 roku[27][28]. Także w tym roku prezes Rangers – David Murray ogłosił plan redukcji zadłużenia poprzez wprowadzenie prawa poboru[29]. W opublikowanym w 2003 r. raporcie pięć klubów SPL – Dundee, Dunfermline, Hearts, Hibernian i Livingston zostały uznane za „technicznie niewypłacalne”.
Poprawa finansowa
edytujPo redukcji kosztów działania, kluby SPL zaczęły wykazywać oznaki poprawy. Motherwell, Dundee i Livingston przestały być pod władzą administracji, a raport z 2006 r. ujawnił pierwszy od 10 lat zysk w wysokości 2,8 mln funtów[30][31][32].
W 2007 r., mimo ogólnej straty, sześć klubów – Falkirk, Hibernian, Inverness CT, Kilmarnock, Motherwell i Rangers – zakończyły rok na plusie[33]. W sprawozdaniu tym podkreślono jednak coraz bardziej niepewną sytuację Hearts.
Pomimo niedawnej poprawy sytuacji finansowej klubów SPL, Gretna stała się czwartym klubem SPL, w którym wprowadzono administrację (w marcu 2008) po tym jak ich główny sponsor Mileson Brooks wycofał swoje wsparcie finansowe z powodu złego stanu zdrowia. W czerwcu 2008 r. Gretna została zlikwidowana i usunięta ze struktur szkockiego futbolu[34].
Kryzys finansowy 2007-09
edytujZ powodu światowego kryzysu gospodarczego kluby SPL mogą być w najbliższym czasie poważnie naruszone. Zmniejszenie wpływów od kibiców, sponsorów będzie negatywnie wpływać na wydatki klubu i zadłużenie.
Transmisje w mediach
edytujTelewizja
edytujPomiędzy sezonem 1998/99 a 2001/02 wyłączność praw do transmisji telewizyjych miała stacja Sky Sports. Po tym jak ta stacja wycofała się po odrzuceniu przez SPL ich nowej oferty nastały dyskusje, w celu znalezienia nowego sponsora.
Od sezonu 2002-03 przez dwa lata głównym sponsorem telewizyjnym był BBC Scotland.
Po wygasnięciu umowy nowym sponsorem została irlandzka stacja – Setanta Sports. Podpisali oni czteroletnią umowę z SPL w wysokości 54 mln. Latem 2008 umowa została przedłużona o kolejne 4 lata. Wartość – 125 mln.
Z powodu kryzysu gospodarczego w czerwcu 2009 r. Setanta ogłosiła swoją upadłość, wcześniej tracąc prawa do SPL, w wyniku nie zapłacenia w terminie raty w wysokości 3 mln[35].
Od sezonu 2009/10 przez trzy kolejne (z opcją przedłużenia o 2) prawa do transmisji meczów SPL mają Sky Sports i ESPN. Wspólna oferta obu stacji, opiewająca na kwotę 65 mln funtów była jedyną jaka wpłynęła do władz szkockiej ligi. Każda ze stacji pokaże na żywo po 30 meczów w sezonie.
Radio
edytujPrawa do transmisji meczów SPL w radiu posiada BBC Radio Scotland. Mecze Old Firm nadawane są także w BBC Radio 5 Live i 102,5 Clyde 1.
Kluby
edytujW sezonie 2013/14
edytuj
Lista klubów, które biorą udział w rozgrywkach w sezonie 2013/14.
| Klub |
Pozycja w sezonie 2011/12 |
Pierwszy sezon w najwyższej lidze |
Pierwszy sezon w SPL |
Ostatni tytuł |
|---|---|---|---|---|
| Aberdeena,b | 8. | 1905/06 | 1998/99 | 1984/85 |
| Celtic F.C.a,b | 1. | 1890/91 | 1998/99 | 2012/13 |
| Dundee Uniteda,b | 6. | 1925/26 | 1998/99 | 1982/83 |
| Heart of Midlothiana,b | 10. | 1890/91 | 1998/99 | 1959/60 |
| Hibernian | 7. | 1895/96 | 1999/00 | 1951/52 |
| Inverness CT | 4. | 2004/05 | 2010/11 | – |
| Kilmarnocka,b | 9. | 1899/00 | 1998/99 | 1964/65 |
| Motherwella,b | 2. | 1903/04 | 1998/99 | 1931/32 |
| Partick Thistlea | 1. w First Division | 1897/98 | 2013/14 | – |
| Ross County | 5. | 2012/13 | 2012/13 | – |
| St. Johnstonea | 3. | 1924/25 | 1998/99 | – |
| St. Mirren | 11. | 1890/91 | 2006/07 | – |
| a = Założyciel Scottish Premier League b = Grał w każdym sezonie SPL | ||||
Byłe
edytujLista klubów, które uczestniczyły w rozgrywkach SPL, a obecnie grają w niższych ligach lub zostały zlikwidowane.
| Klub |
Pierwszy sezon w SPL |
Ostatni sezon w SPL |
|---|---|---|
| Inverness CT | 2004/05 | 2008/09 |
| Gretna | 2007/08 | 2007/08 |
| Dunfermline Athletic | 1998/99 | 2006/07 |
| Livingston | 2001/02 | 2005/06 |
| Dundee F.C. | 1998/99 | 2004/05 |
| Partick Thistle | 1998/99 | 2003/04 |
| Rangers | 1998/99 | 2011/2012 |
St. Mirren jest jedynym zespołem, który dwukrotnie awansował do SPL, natomiast Dunfermline Athletic – jedynym, który dwukrotnie był degradowany.
Stadiony
edytuj
| Stadion | Pojemność | Klub | Informacje |
|---|---|---|---|
| Celtic Park | 60 832 | Celtic F.C. | Największy stadion w SPL. |
| Pittodrie Stadium | 22 199 | Aberdeen | Pierwszy stadion w UK posiadający pełne zadaszenie i wszystkie miejsca siedzące. |
| Rugby Park | 18 128 | Kilmarnock | |
| Easter Road | 17 500 | Hibernian | Do 2010 r. planowana jest rozbudowa do 20 100 miejsc. |
| Tynecastle Stadium | 17 420 | Heart of Midlothian | Do 2011 r. planowana rozbudowa do 23 000 miejsc. |
| Tannadice Park | 14 209 | Dundee United | |
| Fir Park | 13 742 | Motherwell | |
| McDiarmid Park | 10 673 | St. Johnstone | Pierwszy stadion w Wielkiej Brytanii ze wszystkimi miejscami siedzącymi. |
| New St. Mirren Park | 8016 | St. Mirren | Najnowszy stadion SPL. Do 3 stycznia 2009 r. St. Mirren grał na starym St. Mirren Park. |
| Falkirk Stadium | 8000 | Falkirk | Latem 2009 r. ukończono budowę nowej trybuny. |
| New Douglas Park | 6000 | Hamilton Academical | W połowie ukończony. |
Tabela wszech czasów SPL
edytujTabela wszech czasów obejmuje wszystkie mecze od inauguracji rozgrywek (sezon 1998/99) do końca sezonu 2008/09 włącznie.
| P |
Klub |
Szn |
M |
Z |
R |
P |
G+ |
G- |
G +- |
Pkt. |
Śr. |
1. |
2. |
3. |
4. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Celtic | 12 | 452 | 329 | 67 | 56 | 1043 | 375 | +668 | 1054 | 2.332 | 6 | 6 | ||
| 2 | Rangers | 12 | 452 | 308 | 85 | 59 | 985 | 361 | +624 | 1009 | 2.232 | 6 | 5 | 1 | |
| 3 | Hearts | 12 | 452 | 185 | 112 | 155 | 595 | 533 | +62 | 667 | 1.476 | 1 | 4 | 1 | |
| 4 | Aberdeen | 12 | 452 | 157 | 109 | 186 | 535 | 639 | −104 | 580 | 1.283 | 1 | 4 | ||
| 5 | Kilmarnock | 12 | 452 | 154 | 109 | 189 | 536 | 642 | −106 | 571 | 1.263 | 3 | |||
| 6 | Hibernian | 11 | 416 | 152 | 106 | 158 | 584 | 581 | +3 | 562 | 1.351 | 2 | 2 | ||
| 7 | Motherwell | 12 | 452 | 146 | 108 | 198 | 552 | 684 | −132 | 546 | 1.208 | 1 | 1 | ||
| 8 | Dundee United | 12 | 452 | 129 | 127 | 196 | 506 | 683 | −178 | 514 | 1.137 | 1 | |||
| 9 | Dunfermline | 8 | 302 | 78 | 79 | 145 | 295 | 483 | −188 | 313 | 1.036 | 1 | |||
| 10 | Dundee F.C. | 7 | 262 | 80 | 61 | 121 | 308 | 412 | −104 | 301 | 1.149 | ||||
| 11 | Inverness CT | 5 | 190 | 60 | 48 | 82 | 222 | 253 | −31 | 228 | 1.2 | ||||
| 12 | St. Johnstone | 5 | 186 | 51 | 54 | 81 | 196 | 261 | −65 | 207 | 1.113 | 1 | |||
| 13 | Falkirk | 5 | 190 | 51 | 48 | 91 | 197 | 277 | −80 | 201 | 1.058 | ||||
| 14 | Livingston | 5 | 190 | 48 | 45 | 97 | 205 | 306 | −101 | 189 | 0.995 | 1 | |||
| 15 | St. Mirren | 5 | 190 | 42 | 52 | 96 | 158 | 278 | −120 | 178 | 0.937 | ||||
| 16 | Hamilton Academical | 2 | 76 | 25 | 15 | 36 | 69 | 99 | −30 | 90 | 1.184 | ||||
| 17 | Partick Thistle | 2 | 76 | 14 | 19 | 43 | 76 | 125 | −49 | 61 | 0.803 | ||||
| 18 | Gretna[a] | 1 | 38 | 5 | 8 | 25 | 32 | 83 | −51 | 13 | 0.342 |
1 Gretna miała odjęte 10 punktów z powodu problemów finansowych i pomocy administracji SPL.
Pogrubionym drukiem zaznaczono aktualnie grające zespoły.
Lp. = Pozycja; Szn = Liczba sezonów; M = Rozegrane mecze; Z = Mecze wygrane; D = Mecze zremisowane; P = Mecze przegrane; G+ = Bramki strzelone; G- = Bramki stracone; G+- = Różnica bramkowa; Pkt. = Punkty; Śr. = Liczba punktów na jeden mecz; 1., 2., 3., 4. = miejsca na koniec sezonu
Źródło: Oficjalna strona SPL
Najlepsi strzelcy
edytuj
Trzynastu zawodników zdobyło 50 lub więcej bramek w SPL. Były gracz Celticu Henrik Larsson zdobył najwięcej goli w SPL od inauguracyjnego sezonu 1998/99 – 158[36]. Napastnik Rangers, Kris Boyd jest obecnie najskuteczniejszem, aktualnie grającym zawodnikiem SPL z 164 bramkami[37].
| Pozycja | Zawodnik | Klub(y) | Bramki |
|---|---|---|---|
| 1 |  Kris Boyd |
Kilmarnock (2000–2006) Rangers (2006–2010) |
164 |
| 2 |  Henrik Larsson |
Celtic F.C. (1998–2004) | 158 |
| 3 | Derek Riordan |
Hibernian (2001–2006) Celtic F.C. (2006–2008) Hibernian (2008–obecnie) |
94 |
| 4 |  Scott McDonald |
Motherwell (2004–2007) Celtic F.C. (2007–2010) |
93 |
| 5 |  John Hartson |
Celtic F.C. (2001–2006) | 88 |
| 6 | Kenny Miller |
Hibernian (1999–2000) Rangers (2000–2001) Celtic F.C. (2006–2007) Rangers (2008–2011) |
75 |
| 7 |  Nacho Novo |
Dundee F.C. (2002–2004) Rangers (2004–2010) |
73 |
| 8 | Stephen Crawford |
Hibernian (1998–2000) Dunfermline Athletic (1999–2004) Dundee United (2005) Aberdeen (2005–2006) Dunfermline Athletic (2006–2008) |
63 |
| Billy Dodds |
Aberdeen (1994–1998) Dundee United (1998–1999) Rangers (1999–2003) Dundee United (2003–2006) | ||
 Chris Sutton |
Celtic F.C. (2000–2006) | ||
| 9 | Darren Mackie |
Aberdeen (1998–obecnie) | 58 |
 Stilian Petrov |
Celtic F.C. (1999–2006) | ||
| 9 | Darren Mackie |
Aberdeen (1998–obecnie) | 58 |
| Colin Nish |
Kilmarnock (2004–2008) Hibernian (2008-obecnie) | ||
| 11 | Steve Lovell |
Dundee F.C. (2002–2005) Aberdeen (2005–2008) Falkirk (2008–obecnie) |
56 |
Menedżerowie SPL
edytujLista menedżerów aktualnie prowadzących kluby SPL. Chronologia ustalona na podstawie daty podpisania kontraktu.
| Menedżer | Klub | Data zatrudnienia |
|---|---|---|
| Jim Jefferies |
Kilmarnock | 28 lutego 2002 |
| Gus MacPherson* |
St. Mirren | 18 grudnia 2003 |
| Billy Reid* |
Hamilton Academical | 2 czerwca 2005 |
| Craig Levein |
Dundee United | 30 października 2006 |
| Derek McInnes* |
St. Johnstone | 1 stycznia 2007 |
 Csaba László |
Heart of Midlothian | 11 lipca 2008 |
| John Hughes |
Hibernian | 8 czerwca 2009 |
| Mark McGhee |
Aberdeen | 12 czerwca 2009 |
| Tony Mowbray |
Celtic F.C. | 16 czerwca 2009 |
| Eddie May |
Falkirk | 23 czerwca 2009 |
 Jim Gannon |
Motherwell | 29 czerwca 2009 |
- Menedżer został zatrudniony, gdy klub grał w Scottish Football League
Przegląd sezonów SPL
edytujStatystyka
edytuj| Lp. | Drużyna | Miejsca na podium | ||
|---|---|---|---|---|
| I | II | III | ||
| 1. | Celtic F.C. | 8 | 7 | 0 |
| 2. | Rangers | 7 | 6 | 1 |
| 3. | Heart of Midlothian | 0 | 1 | 5 |
| 4. | Motherwell | 0 | 1 | 2 |
| 5. | Hibernian | 0 | 0 | 2 |
| St. Johnstone | 0 | 0 | 2 | |
| 7. | Aberdeen | 0 | 0 | 1 |
| Dundee United | 0 | 0 | 1 | |
| Livingston | 0 | 0 | 1 | |
Rekordy SPL
edytuj- Najwięcej goli w sezonie
- Celtic, 105 goli, 2003/04
- Najmniej goli w sezonie
- St Johnstone, 24 gole, 2001/02
- Najwięcej punktów w jednym sezonie
- Celtic, 103 punkty, 2001/02
- Najmniej punktów w sezonie
- Gretna, 13 punktów, 2007/08
- Najmniej bramek straconych w jednym sezonie
- Celtic, 18 goli, 2001/02
- Najwięcej bramek straconych w sezonie
- Aberdeen, 83 gole, 1999/00 i Gretna, 83 gole, 2007/08
- Największa różnica bramkowa w sezonie
- Celtic, 80, 2003/04
- Największa domowa wygrana
- Celtic 7-0 Aberdeen (1999/00 i 2002/03); Hibernian 7-0 Livingston (2005/06); Celtic 7-0 St Mirren (2008/09); Celtic 9-0 Aberdeen (2010/11);
- Największa wyjazdowa wygrana
- St Johnstone 0-7 Rangers (1998/99); Dunfermline Athletic 1-8 Celtic (2005/06)
- Najwięcej goli w meczu
- Motherwell 5-6 Aberdeen (1999/2000)
- Najwięcej wyjazdowych zwycięstw w sezonie
- Celtic, 13, 2000/01
- Najmniej wyjazdowych zwycięstw w sezonie
- Dunfermline, 0, 1998/99
- Najwięcej wyjazdowych porażek w sezonie
- Livingston, 16, 2005/06
- Najmniej domowych porażek w sezonie
- Celtic, 0, 2001/02
- Najwięcej bramek jednego zawodnika w jednym sezonie
- Henrik Larsson, 35 gole, 2000/01 Celtic
- Zawodnik z największą liczbą hat-tricków
- Henrik Larsson, 12, 1998–2004
- Zawodnik z największą liczbą bramek w jednym meczu
- Kenny Miller, 5, 4 listopada 2000, St Mirren – Rangers, Kris Boyd, 5, 25 września 2004, Kilmarnock – Dundee United
- Najstarszy zawodnik
- Andy Millen, St Mirren – Hearts, 42 lata 279 dni, 15 marca 2008
- Najmłodszy zawodnik
- Scott Robinson, Hearts – Inverness CT, 16 lat 1 miesiąc i 14 dni, 26 kwietnia 2008
- Najmłodszy strzelec bramki
- David Goodwillie, Dundee United – Hibernian, 16 lat 11 miesięcy i 4 dni, 4 marca 2006
- Najwięcej kolejnych czystych kont
- Robert Douglas, Celtic, 7 meczów, 16 grudnia 2000 – 21 lutego 2001
- Najwięcej występów
- Steven Pressley, 290
- Najwyższa frekwencja
- 60 440, Celtic – St Mirren, 7 kwietnia 2001
- Najniższa frekwencja
- 431, Gretna – Inverness CT, 5 kwietnia 2008
- Najwyższa średnia frekwencja
- 59 369, Celtic, 2000/01
- Najniższa średnia frekwencja
- 2 283, Gretna, 2007/08
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ Gretna were deducted 10 points for going into administration in the 2007–08 season.
Przypisy
edytuj- ↑ The new Scottish Professional Football League survives hitch. bbc.co.uk. [dostęp 2013-08-17]. (ang.).
- ↑ a b Country coefficients 2011/12. UEFA. [dostęp 2012-08-05]. (ang.).
- ↑ BBC SPORT | Football | Other European | Porto end Celtic's Uefa dream [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
- ↑ BBC SPORT | Football | Europe | Zenit St Petersburg 2-0 Rangers [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
- ↑ Falkirk lose out as SPL closes ranks and denies them place – The Scotsman [online], scotsman.com [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-02-01] (ang.).
- ↑ BBC SPORT | Football | My Club | Inverness CT | Inverness win SPL vote [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
- ↑ BBC SPORT | Football | My Club | Inverness CT | Inverness are homeward bound [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
- ↑ The SPL split makes no sense – Research the news about The SPL split makes no sense – from HighBeam Research [martwy link]
- ↑ Smith in blast at SPL split – Research the news about Smith in blast at SPL split – from HighBeam Research [martwy link]
- ↑ JEFFERIES WANTS A NEW-LOOK LEAGUE | Scottish Premier Football Transfer News, Football News, Fixtures, Results, Match Reports, Stats [online], web.archive.org [dostęp 2017-11-26].
- ↑ BBC SPORT | Football | Europe | Dutch resurrect Atlantic League [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
- ↑ BBC SPORT | HEART OF MIDLOTHIAN | Levein wants Old Firm kicked out [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
- ↑ BBC SPORT | Scotland | Blatter opposes Old Firm switch [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
- ↑ BBC SPORT | FOOTBALL | Fifa writes off Old Firm hopes
- ↑ BBC SPORT | Football | My Club | Rangers | McLeish berates SPL [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
- ↑ FindArticles.com | CBSi [online], findarticles.com [dostęp 2017-11-26].
- ↑ The Courier: Taking you to the heart of sport in Tayside and Fife
- ↑ 'Friendly' timing could not be worse as Spain try to cast off racism shame – Herald Scotland
- ↑ The Times & The Sunday Times [online], timesonline.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
- ↑ Northern Ireland Sports Minister Snubs Invitation to Celtic Park – Campbell Slams IRA Chants – Rangers FC – FollowFollow.com
- ↑ Sport: Football, Rugby, Cricket, F1, Golf & more [online], telegraph.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
- ↑ BBC SPORT | FOOTBALL | Flo goes to Rangers
- ↑ BBC SPORT | Football | My Club | Sunderland | Gordon completes Sunderland move [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
- ↑ BBC SPORT | Football | My Club | Tottenham Hotspur | Spurs complete signing of Hutton [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
- ↑ BBC SPORT | Football | My Club | Hibernian | Celtic win race for Hibs' Brown [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
- ↑ Dark days ahead for debt-ridden Scottish clubs – Scottish, Football – The Independent [online], independent.co.uk [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2008-12-07] (ang.).
- ↑ BBC SPORT | Football | My Club | Livingston | Livi in administration [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
- ↑ BBC SPORT | Football | My Club | Dunfermline Athletic | Pars players face wage cuts [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
- ↑ BBC SPORT | Football | My Club | Rangers | Rangers to raise £57m [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
- ↑ BBC SPORT | Football | My Club | Motherwell | 'Well end administration [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
- ↑ BBC SPORT | Football | My Club | Dundee | Dundee to enter new era [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
- ↑ BBC SPORT | Football | My Club | Livingston | Livingston out of administration [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
- ↑ BBC SPORT | Football | Scottish Premier | Hearts buck debt reduction trend [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
- ↑ BBC SPORT | Football | My Club | Gretna | Gretna edging closer to closure [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
- ↑ BBC NEWS | Business | Setanta goes into administration [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
- ↑ Scottish Premier League | Scottish Football Results & News. [dostęp 2009-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-11-02)].
- ↑ www.soccerbase.com – The Internet Soccer Database
Linki zewnętrzne
edytuj- Oficjalna strona SPL. scotprem.premiumtv.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-25)].
- SPL na BBC Sport. news.bbc.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-13)].