Siergiej Gierasimow

Siergiej Gierasimow
Сергей Апполинариевич Герасимов
	; Siergiej Gierasimow na okolicznościowej monecie
Data i miejsce urodzenia	3 czerwca 1906 ; Kundrawy, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	26 listopada 1985 ; Moskwa
Zawód	reżyser, scenarzysta, aktor
Współmałżonek	Tamara Makarowa
Lata aktywności	1925–1985
	Odznaczenia
	;

Siergiej Apolinariewicz Gierasimow (ros. Сергей Апполинариевич Герасимов, ur. 21 maja^?/3 czerwca 1906 we wsi Kundrawy w guberni orenburskiej, zm. 26 listopada 1985 w Moskwie) – radziecki reżyser, scenarzysta i aktor filmowy.

Życiorys

Swoją karierę twórczą rozpoczął jako aktor w grupie feksów. Do najlepszych jego ról należą postacie awanturnika Miedoksa w filmie Sojusz wielkiej sprawy (S.W.D.) (1927) oraz rola dziennikarza w Nowym Babilonie (1929)^[1].

Należał do kierownictwa Związku Filmowców ZSRR. W latach 1944–1946 kierował Centralną Wytwórnią Filmów Dokumentalnych. Zasiadał w jury konkursu głównego na 1. MFF w Cannes (1946).

Zajmował się także działalnością pedagogiczną – od 1944 był wykładowcą szkoły filmowej WGIK (w 1986 uczelni nadano jego imię^[2]), w 1978 został członkiem rzeczywistym Akademii Nauk Pedagogicznych ZSRR. Był także deputowanym do Rady Najwyższej ZSRR (1950–1958) i członkiem Prezydium Radzieckiego Komitetu Obrońców Pokoju (od 1950).

Za swoją twórczość został uhonorowany najwyższymi radzieckim nagrodami i odznaczeniami oraz tytułami ludowego artysty ZSRR i bohatera pracy socjalistycznej.

Pochowany na moskiewskim cmentarzu Nowodziewiczym^[3].

Filmografia

1925: Miszka walczy z Judeniczem (Мишки против Юденича, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) – rola aktorska (szpicel)
1926: Czarcie koło (Чертово колесо, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) – rola aktorska (człowiek-pytanie)
1926: Płaszcz (Шинель, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) według opowiadania Gogola – rola aktorska (urzędnik)
1927: Braciszek (Братишка, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) – rola aktorska (drugi kierowca)
1927: Sojusz wielkiej sprawy (Союз великого дела, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) – rola aktorska (Miedoks)
1929: Nowy Babilon (Новый Вавилон, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) – rola aktorska (żurnalista)
1929: Człowiek, który stracił pamięć (Обломок империи, reż. F. Ermler) – rola aktorska (mienszewik)
1930: Dwadzieścia dwa nieszczęścia (Двадцать два несчастья) – reżyseria (wspólnie z S. Bartieniewem)
1931: Wioska na Ałtaju (Одна, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) – rola aktorska (przewodniczący sielsowietu)
1932: Serce Salomona (Сердце Соломона) – reżyseria (wspólnie z M. Kriesinem), autor scenariusza
1932: Las (Лес) – reżyseria, współautor scenariusza
1932: Trzech żołnierzy (Три солдата, reż. Aleksandr Iwanow) – rola aktorska (командир стального полка)
1933: Dezerter (Дезертир, reż. W. Pudowkin) – rola aktorska (zdrajca)
1934: Czy cię kocham (Люблю ли тебя?) – reżyseria, autor scenariusza
1935: Granica (Граница, reż. M. Dubson) – rola aktorska (krawiec Jakow)
1936: Siedmiu śmiałych (Семеро смелых) – reżyseria, autor scenariusza
1938: Miasto młodzieży (Комсомольск) – reżyseria, autor scenariusza, rola aktorska (szpieg)
1939: Nauczyciel (Учитель) – reżyseria, autor scenariusza
1941: Maskarada (Маскарад) według dramatu Lermontowa – reżyseria, autor scenariusza, rola aktorska (Nieznajomy)
1941: Stara gwardia (Старая гвардия) – reżyseria
1941: Czapajew z nami (Чапаев с нами, reż. W. Pietrow) – autor scenariusza
1944: Wielka ziemia (Большая земля) – reżyseria, autor scenariusza
1948: Młoda gwardia (Молодая гвардия) według powieści Fadiejewa – reżyseria, autor scenariusza
1952: Wiejski lekarz (Сельский врач) – reżyseria
1958: Cichy Don (Тихий Дон) według powieści Szołochowa – reżyseria
1962: Ludzie i bestie (Люди и звери, ZSRR / NRD) – reżyseria, autor scenariusza, rola aktorska (książę Konstanty Lwow-Szczerbacki)
1967: Dziennikarz (Журналист) – reżyseria, autor scenariusza, rola aktorska (Kolesnikow)
1969: Nad jeziorem (У озера) – reżyseria, autor scenariusza, epizod aktorski
1974: Trzecia córka (Дочки-матери) – reżyseria, rola aktorska (Piotr Worobiow)
1976: Czerwone i czarne (Красное и чёрное) według powieści Stendhala – reżyseria, autor scenariusza
1980: Młodość Piotra Wielkiego (Юность Петра, ZSRR / NRD) według powieści A. Tołstoja – reżyseria, autor scenariusza
1981: Początek wielkich spraw (В начале славных дел, ZSRR / NRD) – reżyseria, autor scenariusza
1984: Lew Tołstoj (Лев Толстой) – reżyseria, autor scenariusza, rola aktorska (Lew Tołstoj)

Nagrody i odznaczenia

Order Czerwonego Sztandaru Pracy (dwukrotnie od 1940)
Nagroda Stalinowska (trzykrotnie od 1941)
Order Czerwonej Gwiazdy (1944)
Ludowy Artysta ZSRR (1948)
Order Lenina (czterokrotnie od 1961)
Nagroda Leninowskiego Komsomołu (1970)
Nagroda Państwowa ZSRR (1971)
Bohater Pracy Socjalistycznej (1974)
Nagroda Leninowska (1984)
Order Rewolucji Październikowej
czechosłowacki Order Lwa Białego III Klasy

Przypisy

↑ Rostisław Jurieniew, Historia filmu radzieckiego, Warszawa 1977, s. 129.
↑ Obecna nazwa: Wszechrosyjski Państwowy Instytut Kinematografii im. S.A. Gierasimowa.
↑ Новодевичье кладбище. Герасимов Сергей Аполлинариевич (1906–1985)

Bibliografia

Galina Dołmatowska, Irina Szyłowa, Sylwetki radzieckiego ekranu, przeł. z ros. Marek Dzierwajłło, Wydawnictwo Progress, Moskwa 1980, s. 122-139.
Jelena Bauman, Rostisław Jurieniew: Mała encyklopedia kina radzieckiego. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1987. ISBN 83-221-0446-4.

Linki zewnętrzne

[1] Rostisław Jurieniew, Historia filmu radzieckiego, Warszawa 1977, s. 129.

[2] Obecna nazwa: Wszechrosyjski Państwowy Instytut Kinematografii im. S.A. Gierasimowa.

[3] Новодевичье кладбище. Герасимов Сергей Аполлинариевич (1906–1985)

[1]

[2]

[3]

Siergiej Gierasimow na okolicznościowej monecie
Data i miejsce urodzenia	3 czerwca 1906 Kundrawy, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	26 listopada 1985 Moskwa
Zawód	reżyser, scenarzysta, aktor
Współmałżonek	Tamara Makarowa
Lata aktywności	1925–1985
Odznaczenia