Tarczyk komosowy
Tarczyk komosowy[1] (Cassida vittata) – gatunek chrząszcza z rodziny stonkowatych i podrodziny tarczykowatych. Występuje w niemal całej Palearktyce. Żeruje na różnych roślinach z rodzin astrowatych, goździkowatych, pokrzywowatych i szarłatowatych.
| Cassida vittata | |||
| Villers, 1789 | |||
 Imago | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Cassida (Cassidulella) | ||
| Gatunek |
tarczyk komosowy | ||
| Synonimy | |||
| |||
Taksonomia
edytujGatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1789 roku przez Charlesa Josepha De Villersa[2].
Morfologia
edytujChrząszcz o wydłużonym[3] ciele długości od 4,5 do 5,5 mm. U żywych osobników grzbietowa strona ciała ma tło barwy jaskrawozielonej lub żółtawej z parą srebrzyście opalizujących smug biegnących między drugimi a trzecimi rzędami pokryw. U okazów martwych i wysuszonych wierzch ciała staje się żółty, a smugi znikają[4]. Pokrywy są równomiernie wysklepione aż do listew krawędziowych[4]; ich boczne brzegi nie są rozpłaszczone, ale stromo opadające[3]. Od podobnego tarczyka złotosmugiego wyróżnia się tarczyk komosowy całkiem jasnymi lub tylko u podstawy przyciemnionymi udami[3][4] oraz delikatnymi bruzdami na czole. Stopy mają rozchylone, pozbawione ząbków przy nasadach pazurki wystające poza wieńce szczecinek na trzecich członach[4].
Ekologia i występowanie
edytujOwad ten zamieszkuje łąki, ugory, zarośla, miedze, przydroża, przytorza, ogrody i podobne siedliska[1]. Zarówno osobniki dorosłe jak i larwy tego tarczyka są polifagicznymi fitofagami. Wśród ich roślin żywicielskich wymienia się: marunę bezwonną i rumian polny z rodziny astrowatych, muchotrzew solniskowy i sporek polny z rodziny goździkowatych, pokrzywę zwyczajną z rodziny pokrzywowatych oraz komosę białą, komosę czerwonawą, łobodę oszczepowatą, łobodę solniskową, solanki, solirody i szpinak warzywny z rodziny szarłatowatych[5].
Jest to gatunek palearktyczny o szerokim rozsiedleniu[6], sięgający od Półwyspu Iberyjskiego i Afryki Północnej[7] po północne Indie, Chiny[8] i Koreę[3]. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Luksemburga, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Grecji, europejskich części Turcji i Rosji[7]. Występuje też na licznych wyspach Morza Śródziemnego (m.in. Baleary, Cypr, Cyklady, Sardynia, Sycylia, Korsyka, Kreta)[7]. W Polsce jest nierzadki[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Cassida nobilis – Tarczyk komosowy. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2020-11-04].
- ↑ C. Villiers: Caroli Linnaei Entomologia, Faunae Suecicae descriptionibus aucta; DD. Scopoli, Geoffroy, De Geer, Fabricii, Schrank, etc. speciebus vel in Systemate non enumeratis, vel nuperrime detectis, vel speciebus Galliae Australis locupletata, generum specierum que rariorum iconibus ornata. I. Lugduni: 1789.
- ↑ a b c d Hee-Wook Cho, Lech Borowiec. Three Cassida species new to South Korea, with additional faunistic data and key to all Korean species (Coleoptera: Chrysomelidae: Cassidinae). „Genus”. 25 (3), s. 481-492, 2014.
- ↑ a b c d Andrzej Warchałowski: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze — Coleoptera. Zeszyt 94c Stonkowate — Chrysomelidae. Podrodziny: Halticinae, Hispinae i Cassidinae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1978.
- ↑ Sanda Maican, Rodica Serafim. Catalogue of Cassidinae (Coleoptera: Chrysomelidae) from the New Leaf Beetles Collection from “Grigore Antipa” National Museum of Natural History (Bucharest) (Part II). „Travaux du Muséum National d’Histoire Naturelle “Grigore Antipa"Antipa””. 60 (2), s. 477–494, 2017. DOI: 10.1515/travmu-2017-0011.
- ↑ B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Stonkowate – Chrysomelidae, część 2. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (17), 1991.
- ↑ a b c Cassida (Cassidulella) nobilis Linnaeus, 1758. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ Lech Borowiec, Jolanta Świętojańska: Cassida vittata. [w:] Cassidinae of the world - an interactive manual (Coleoptera: Chrysomelidae) [on-line]. Department of Biodiversity and Evolutionary Taxonomy, University of Wroclaw, 2013. [dostęp 2020-11-11].