Walter Lawry Buller (ur. 9 października 1838, zm. 19 lipca 1906) – nowozelandzki prawnik, polityk oraz przyrodnik i ornitolog, specjalizujący się w ptakach Nowej Zelandii. Jego książka, A history of the birds of New Zealand, opublikowana po raz pierwszy w 1873 roku, stała się nowozelandzkim klasykiem. Członek Royal Society.

Walter Buller
Ilustracja
sir Walter Buller (ok. 1903)
Pełne imię i nazwisko

Walter Lawry Buller

Data i miejsce urodzenia

9 października 1838
Newark, region Northland, Nowa Zelandia

Data i miejsce śmierci

19 lipca 1906
Fleet, Anglia

Zawód, zajęcie

prawnik, polityk, ornitolog

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Św. Michała i Św. Jerzego (Wielka Brytania) Krzyż Komandorski Orderu Św. Michała i Św. Jerzego (Wielka Brytania) Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Palm Akademickich (Francja)

Życiorys

edytuj
 
Zdjęcie Waltera Bullera, ok. 1870

Buller urodził się w metodystycznej osadzie misyjnej Newark, w rejonie zwanym Hokianga, w regionie Northland, jako syn kornwalijskiego misjonarza, wielebnego Jamesa Bullera, który nawracał mieszkańców archipelagu wysp Tonga na metodyzm. Kształcił się w Wesley College w Auckland. W 1854 roku przeniósł się wraz z rodzicami do Wellington, gdzie zaprzyjaźnił się z przyrodnikiem Williamem Swainsonem. W 1859 roku objął stanowisko Native Commissioner for the Southern Provinces, zajmując się sprawami Maorysów z Kaiapoi Native Reserve[1]. W 1871 roku wyjechał do Anglii, gdzie uzyskał kwalifikacje pozwalające na udział w sprawach sądowych (ang.: Called to the bar) w Inner Temple. Trzy lata później powrócił do Wellington i praktykował jako prawnik[2].

W 1875 roku Buller został odznaczony Krzyżem Komandorskim (ang.: Companion) Orderu św. Michała i św. Jerzego[2], a w 1886 roku Krzyżem Komandorskim z gwiazdą (ang.: Knight Commander) tego orderu[3][2]. Pomógł zorganizować wystawę naukową Sądu Nowej Zelandii na Wystawie światowej w Paryżu i został odznaczony Legią Honorową, w klasie oficera, przez prezydenta Francji w listopadzie 1889 roku[4][5]. W 1886 podczas wystawy Colonial and Indian Exhibition w Londynie był Komisarzem Nowej Zelandii, za co w 1887 otrzymał Order Palm Akademickich[1][6].

 
Para kurobrodów różnodziobych, rysunek Johna Gerrarda Keulemansa z książki A History of the Birds of New Zealand

Buller kilkukrotnie, bez powodzenia, startował w wyborach do nowozelandzkiego parlamentu. Zaskarżył wybory powszechne z 1876 (okręg wyborczy Manawatu; pokonany przez urzędującego Waltera Johnstona)[7][8], wybory powszechne z 1881 (okręg wyborczy Foxton, kiedy to zajął czwarte miejsce spośród sześciu kandydatów)[2][9], oraz wybory uzupełniające z 1891, kiedy to w okręgu wyborczym Te Aroha przegrał z Williamem Fraserem[10].

Później wyjechał do Anglii, gdzie zmarł 19 lipca 1906 roku we Fleet, w hrabstwie Hampshire[2].

W 1862 roku poślubił Charlotte Mair w Whangarei. Mieli czworo dzieci[2]. Członek Royal Society (od 1879)[11].

Walter Buller wydał swoje najsłynniejsze dzieło A History of the Birds of New Zealand w latach 1872–1873 (drugie, rozszerzone wydanie 1887–1888), z ilustracjami Johna Gerrarda Keulemansa i Henrika Grönvolda. W 1882 napisał Manual of the Birds of New Zealand jako tańszą, bardziej popularną wersję poprzedniej. W 1905 roku wydał dwutomowy Supplement to the History of the Birds of New Zealand.

Spuścizna

edytuj

Buller opisał i nazwał kilka gatunków i podgatunków ptaków, w tym skalinka czarnego (Petroica traversi)[12], skworczyka skromnego (Aplonis mavornata)[13], pingwina szczotkoczubego (Eudyptes sclateri)[14], czy bekasa wyspowego (Coenocorypha pusilla)[15]. Do gatunków nazwanych na cześć Bullera należą m.in.: albatros białoczelny (Thalassarche bulleri)[16], burzyk szarogrzbiety (Ardenna bulleri)[17] i mewa czarnodzioba (Chroicocephalus bulleri)[18].

Nick Blake, dramaturg z Wellington, napisał spektakl o życiu Bullera, zatytułowany Dr Buller’s Birds, którego premiera odbyła się na NZ International Arts Festival w 2006 roku[19].

Przypisy

edytuj
  1. a b Death of Sir Walter Buller. „Otago Witness”, 25 lipca 1906. [dostęp 2021-12-21]. (ang.). 
  2. a b c d e f Ross Galbreath. Buller, Walter Lawry. „Dictionary of New Zealand Biography”. Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand. [dostęp 2017-02-11]. (ang.). 
  3. London Gazette”. 25642, s. 5443, 9 listopada 1886. [dostęp 2017-02-11]. (ang.). 
  4. Brewer, M., 'New Zealand and the Legion d’honneur: Officiers, Commandeurs and Dignites’, The Volunteers: The Journal of the New Zealand Military Historical Society, 35(3), Marzec 2010, s. 136.
  5. Death of Sir Walter Buller, A noted Ornithologist, Evening Post, 20 lipca 1906, s. 6.
  6. Jacqueline Guicciardi. Les tribulations de John Errington de la croix en „chine”. „Archipel”. 54 (1), s. 173–176, 1997. [dostęp 2017-02-12]. (fr.). 
  7. The Manawatu Election. „Wanganui Chronicle”. XIX (2954), s. 2, 13 stycznia 1876. [dostęp 2017-02-11]. (ang.). 
  8. Wellington. „Evening Post”. XVIII (2954), s. 2, 11 stycznia 1876. [dostęp 2017-02-11]. (ang.). 
  9. Foxton. „Thames Star”. XII (4043), s. 2, 13 grudnia 1881. [dostęp 2017-02-11]. (ang.). 
  10. Te Aroha Election. „Thames Star”. XXIII (6930), s. 2, 10 lipca 1891. [dostęp 2017-02-11]. (ang.). 
  11. List of Fellows of the Royal Society 1660 – 2007. Londyn: The Royal Society: Library and Information Services, 2007, s. 54.
  12. Petroica traversi, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2017-02-13] (ang.).
  13. Aplonis mavornata, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2017-02-13] (ang.).
  14. Eudyptes sclateri, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2017-02-13] (ang.).
  15. Coenocorypha pusilla, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2017-02-13] (ang.).
  16. Thalassarche bulleri, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2017-02-12] (ang.).
  17. BirdLife International, Ardenna bulleri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2017-02-12] (ang.).
  18. Chroicocephalus bulleri, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2017-02-12] (ang.).
  19. Play shows bird man’s treachery. nzherald.co.nz, 24 lutego 2006. [dostęp 2017-02-12]. (ang.).