Wijewo
Wijewo (niem. Weine) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie leszczyńskim, w gminie Wijewo.
| wieś | |
 Dwór w Wijewie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
1395 |
| Strefa numeracyjna |
65 |
| Kod pocztowy |
64-150[2] |
| Tablice rejestracyjne |
PLE |
| SIMC |
0377578 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu leszczyńskiego  | |
Położenie na mapie gminy Wijewo  | |
 51°55′04″N 16°11′14″E/51,917778 16,187222[1]
| |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujWieś pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XIV wieku. Wymieniona po raz pierwszy w dokumencie zapisanym po łacinie z 1370 jako Wiyeuo, 1379 Wyow, 1401 Wyewo, 1417 Wigewo, 1528 Vyewo, 1530 Vyyevo[3].
Miejscowość była wsią rycerską, następnie kościelną należącą do opactwa cystersów w Wieleniu. W 1370 król Polski Kazimierz Wielki zatwierdził dobra klasztoru w Wieleniu, w tym m.in. Wijewo. W 1379 Pakosz, Jasiek i Czema synowie Szczedrzyka z Dupina nadali klasztorowi w Wieleniu wieś Wijewo. Wieś leżała na terenie opola przemęckiego w Koronie Królestwa Polskiego. W 1401 Wijewo zostało wymienione wśród wsi płacących karę z powodu niestawienia się na obrady opolne w sprawie Wilkowa. W 1417 miejscowość została wymieniona wśród wsi opola przemęckiego, płacących kary na rzecz Przybysława Gryżyńskiego[3].
W 1533 król Polski Zygmunt Stary potwierdził dobra klasztorne w Przemęcie, w tym także Wijewa. W 1562 Jan Węgorzewski opat przemęcki daje kasztelanowi przemęckiemu Andrzejowi Opalińskiemu wieś Wijewo, a otrzymał w zamian Buchwald. W 1568 transakcję potwierdził biskup poznański Adam Konarski[3].
Miejscowość była jedną z wsi granicznych pomiędzy Koroną Królestwa Polskiego, a księstwem głogowskim. W 1528 wieś wraz z okolicą odnotowana została przy opisie tej granicy. Biegła ona od kopca narożnego wsi Lgiń leżącej w Królestwie oraz nieistniejących obecnie wsi Strońska i Zbierska leżących w księstwie głogowskim i dalej przez bagno „Miedźwiedzi Kierz”, przez kopiec na górce, czyli na grzępie oraz kopiec naprzeciw łąki karczmarza do kopca narożnego wsi Lgiń, Wijewo i Strońsko pod „Wijewskim Lasem” na końcu wspomnianej łąki karczmarskiej. Dalej granica biegła przez środek „Wijewskiego Lasu” do kopca na łące „Wielki Ostrów”, rozdzielającej Wijewo i Zbiersko, a następnie środkiem lasu biegła przez kopiec na „Morawiczynej Łące” do kopca granicznego leżącego nad strugą zwaną Czarna (obecnie Czernica), który dzielił opustoszałą wówczas wieś Ciosaniec oraz miasto Sława[3].
Miejscowość odnotowana została także w regestach podatkowych. W 1530 odnotowany został pobór podatku od 2 łanów. W 1563 pobór od 13,5 łana oraz od karczmy dorocznej. W 1566 pobór od 13,5 łana, karczmy dorocznej, 12 zagrodników, w tym 8 z rolami, dwóch rzemieślników. W 1567 miał miejsce pobór od 13,5 łana, 4 zagrodników bez roli, którzy płacili po 2 grosze, od 8 zagrodników z rolami po 4 grosze, karczmy, 2 rzemieślników. W 1580 odbył się pobór od 12 łanów, 10 zagrodników, 5 komorników z inwentarzem po 8 groszy, 12 komorników [bez inwentarza] po 2 grosze, kowala oraz owczarza wypasającego 55 owiec[3].
Właścicielami wsi byli kolejno ród Leszczyńskich, książę Aleksander Józef Sułkowski, August Sułkowski, dziedzic Leszna Antoni Sułkowski i Celestyn Wojciech Sokolnicki. W XIX wieku wieś trafia w ręce niemieckie (Stift Nauzelle) aby w 1901 wrócić w ręce polskie.
W okresie międzywojennym miejscowość znajdowała się w granicach II Rzeczypospolitej. W miejscowości stacjonował komisariat Straży Granicznej i placówka II linii SG „Wijewo”[4].
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie leszczyńskim. W 1921 roku stacjonowała tu placówka 17 batalionu celnego.
Obecnie
edytujPrzez wieś przebiega droga wojewódzka nr 305. Miejscowość jest siedzibą gminy Wijewo. Wieś liczy około 1395 (2011)[5] mieszkańców utrzymujących się głównie z rolnictwa i turystyki.
Zabytki
edytuj- Dwór z końca XIX wieku otoczony parkiem – obecnie siedziba Urzędu Gminy.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 147428
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1468 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d e Dębiński 2015 ↓, s. 652–653.
- ↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 22. ISBN 83-87424-77-3.
- ↑ Wieś Wijewo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-21], liczba ludności na podstawie danych GUS.
Bibliografia
edytuj- P. Dębiński: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. V (Ś – W), zeszyt 3, hasło „Wijewo”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 2014, s. 652–653.
- Martin Sprungala: Wsie na pograniczu głogowsko-wielkopolskim. Zarys dziejów wybranych miejscowości. Sława – Wijewo 2010, ISBN 978-83-932235-0-3.
Linki zewnętrzne
edytuj- Wijewo w „Słowniku historyczno-geograficznym województwa poznańskiego w średniowieczu”
- Serwis WWW gminy Wijewo
- Niezależny serwis informacyjny Gminy Wijewo
- Wijewo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 445.