Wikipedia:Nierzetelne źródła
Nierzetelne źródła są źródłami wysoce wątpliwymi, na które wikipedyści nie powinni powoływać się w artykułach, ponieważ w prawie wszystkich okolicznościach nie spełniają one wytycznych dotyczących wiarygodnych źródeł. Próby zapisania edycji zawierających powołanie się na te źródła mogą wywoływać filtr nadużyć.
Uznanie źródła za nierzetelne:
- wynika z zasad oceny źródeł w Wikipedii. Zasady te wymagają posługiwania się rzetelnymi źródłami i określają, czym charakteryzują się rzetelne źródła,
- nie zmienia oceny źródła w świetle zasad oceny źródeł w Wikipedii, a jedynie dokumentuje tę ocenę. To znaczy: dane źródło może stać się rzetelne i wtedy należy usunąć je z tej listy,
- ma miejsce w celu unikania powtarzających się dyskusji oraz podniesienia świadomości wikipedystów na temat statusu danych źródeł.
Dyskusja o uznaniu źródła za nierzetelne
edytujMożna zaproponować uznanie źródła za nierzetelne. Źródło jest dopisywane do listy wtedy, gdy istnieje konsensus społeczności.
Dyskusja, która skutkuje uznaniem za nierzetelne, może obejmować zmianę lub doprecyzowanie kwestii objętej konsensusem (co skutkuje zmianą praktyki).
Ponieważ istnieje wiele powodów, dla których źródło może być nierzetelne, konkretne powody odrzucenia różnią się w zależności od przypadku. Pierwszym źródłem formalnie uznanym za takie był … .
Wycofanie źródła różni się od jego zablokowania (czarnej listy), co zwykle ma na celu rozwiązanie problemów związanych ze spamem.
Lista nierzetelnych źródeł
edytuj| Źródło | Link do dyskusji | Uwagi |
|---|---|---|
| Strony internetowe | ||
| Russia Today rt.com |
Czołowa tuba propagandowa Kremla, wielokrotnie krytykowana za rozpowszechnianie fałszywych informacji oraz propagowanie teorii spiskowych. 24 lutego 2022 roku Krajowa Radia Radiofonii i Telewizji pozbawiła kanał licencji na nadawanie na terenie Polski. | |
| Sputnik News sputniknews.com |
2022 [1] | Konsensus społeczności Wikipedii wykazał, że strona jest pełna celowo wprowadzających w błąd, fałszywych informacji oraz służy oficjalnej rosyjskiej propagandzie. Autorzy poszczególnych wpisów z reguły nie ujawniają swojej tożsamości, co dodatkowo podważa wiarygodność serwisu. |
| City Population citypopulation.de |
2020 [1], [2] | Serwis zbiera różne dane populacyjne, w przypadku braku danych rzeczywistych przygotowuje dane przewidywane na bazie wcześniejszych spisów. Nie ma możliwości odróżnienia danych rzeczywistych od przewidywanych, co w przypadku państw, gdzie spisy są przygotowywane co kilkanaście lat często mocno rozmija się z prawdą. |
| Breitbart News breitbart.com |
2022 [1] | Skrajnie prawicowy serwis informacyjny znany z wprowadzających w błąd artykułów i szerzenia teorii spiskowych. |
| Myśl Konserwatywna myslkonserwatywna.pl |
2022 [1] | Skrajnie prawicowa propaganda, fake newsy, prokremlowski trolling. Rynsztokowy poziom wpisów (rozważania o konieczności „obalenia nazistowskiej junty” celem przeprowadzenia przyszłej „repolonizacji” Ukrainy czynione 3. dnia rosyjskiej agresji na ten kraj) |
| Myśl Polska myslpolska.info |
Skrajna postać polskojęzycznej propagandy rosyjskiej. Po zabójstwie Darii Duginej serwis przybrał czarno-białe barwy na znak żałoby po propagandystce, którą określał m.in. jako bohaterkę i człowieka wybitnego, pisząc o wojnie na Ukrainie, że zostanie wygrana (scil. przez Rosję). [3] | |
| sjp.pl sjp.pl |
2015 [1] | Serwis tworzony przez użytkowników. Internetowy słownik, w którym każdy może dodawać, edytować i komentować definicje. Nie jest to Słownik Języka Polskiego o charakterze normatywnym (z opisu na stronie: Redakcją słownika zajmują się hobbyści). Adres strony jest łudząco podobny do internetowych Słowników Języka Polskiego PWN (sjp.pwn.pl) i PAN (wsjp.pl) i w ten sposób wprowadzający w błąd co do jego charakteru |
| Najwyższy Czas! nczas.com |
2024 [1] | Ze względu na trwające zastraszanie społeczności wikipedystów (bezpośrednie ataki, doxing) strona czasopisma została dodana na czarną listę. Czasopismo opublikowało wiele nieprawdziwych informacji, teorii spiskowych i celowo wprowadzających w błąd historii, przedstawiając je jako fakty. Nie oznacza to, że „Najwyższy Czas” (jako pismo drukowane) nie może być wykorzystany jako źródło do opinii, ale w żadnej mierze nie powinien służyć jako źródło faktograficzne ze względu na jego nierzetelność. |
| Publikacje | ||
| książki Franka Josepha | 2022 [1] | Konsensus społeczności Wikipedii zakwestionował wiarygodność książek Josepha jako źródeł ze względu na głoszenie przez niego teorii spiskowych i neonazistowskie sympatie. |
| książki Davida Irvinga | 2022 [1] | Konsensus społeczności Wikipedii zakwestionował wiarygodność książek Irvinga jako źródeł ze względu na negacjonizm Zagłady Żydów oraz świadome metodologiczne uchybienia (faworyzowanie świadectw żołnierzy i oficerów III Rzeszy). |
| Niebezpieczne związki Bronisława Komorowskiego | 2018 [1]
2020 [1] |
W kilku dyskusjach wykazano, że książka jest plagiatem powieści kryminalnych i zakwestionowano jej wiarygodność jako literatury faktu. |
| Resortowe dzieci | 2015 [1] | Konsensus społeczności Wikipedii zakwestionował wiarygodność książki jako źródła ze względu na tendencyjność publikacji oraz braki metodologiczne. |
| Występni papieże Renesansu Gerarda Noela | 2013 [1] | W dyskusji wykazano plagiatowanie książek Nigela Cawthorne’a i podważono rzetelność warsztatu historycznego autora. |
| Twórczość Czesława Białczyńskiego | M.in. | Temat wielokrotnie poruszany w licznych dyskusjach. Autor głosi liczne dotyczące dawnych Słowian niezgodne z wiedzą naukową tezy w dziedzinie archeologii, językoznawstwa itp., nie posiadając do tego żadnych kompetencji ani wykształcenia (patrz biogram). Prezentowana w jego książkach wizja mitologii słowiańskiej jest w całości jego autorskim wymysłem, nieznajdującym żadnego potwierdzenia w literaturze fachowej. |
| Encyklopedia sportów świata Wojciecha Lipońskiego | 2012 [1, 2]
2016 [3] 2021 [7] |
W dyskusjach nad usunięciem artykułów opartych na książce wykazano liczne błędy rzeczowe, merytoryczne i dotyczące zapisu nazw obcojęzycznych. |
Zobacz też
edytujLinki zewnętrzne
edytujRozpoznawanie nieprawdziwych informacji – strona rządu RP instruująca, jak wykrywać nieprawdziwe lub zniekształcone informacje w Internecie